Honorowym zasłużonym dawcom krwi (HZDK) przysługują przywileje, m.in. korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. Placówka powinna udzielić świadczenia zdrowotnego w dniu zgłoszenia. Gdy nie jest to możliwe, musi wyznaczyć inny termin poza kolejką oczekujących. Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone później, niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Wynika to z art. 47c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Pierwszeństwo - tak, ale nie na SOR
-Jednakże w praktyce wielu zasłużonych dawców krwi zgłasza trudności w egzekwowaniu tych praw, zwłaszcza w placówkach takich jak szpitalne oddziały ratunkowe, gdzie zasady triage’u często uniemożliwiają skorzystanie z przysługujących przywilejów – pisze posłanka Henryka Krzywonos-Strycharska z grupą posłów w interpelacji do Ministerstwa Zdrowia (nr 10620). Posłowie zwracają się do MZ, aby ten rozważył możliwości wprowadzenia przepisu, który w sposób jednoznaczny przyznawałby HZDK prawo do obsługi poza kolejnością, również na szpitalnych oddziałach ratunkowych. Ministerstwo Zdrowia odpowiada jednoznacznie.
Wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz wskazuje, że odrębne zasady udzielania świadczeń niż te opisane w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, obowiązują w komórce organizacyjnej powołanej do udzielania świadczeń w stanie nagłego zagrożenia zdrowia, którą jest szpitalny oddział ratunkowy (SOR). Chodzi o rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 czerwca 2019 r. w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego. – Każdy pacjent trafiający do ww. oddziału jest niezwłocznie poddawany ocenie i przydzielany do jednej z kategorii pilności, zróżnicowanych pod kątem stopnia pilności udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej oraz wynikających z aktualnego poziomu zagrożenia jego życia. Ze względu na charakter tych świadczeń osoby, o których mowa w art. 47c ww., w tym osoby posiadające tytuł „Zasłużonego honorowego dawcy krwi”, nie mogą powoływać się na szczególne uprawnienia dotyczące korzystania ze świadczeń poza kolejnością – odpowiada wiceminister Szafranowicz. Jak podkreśla, decydujące w tych sytuacjach jest kryterium medyczne, a o kolejności udzielania świadczeń decyduje lekarz, mając przede wszystkim na uwadze stan zdrowia pacjenta.
Do słuszności tej argumentacji nie ma wątpliwości Łukasz Szaniawski, zasłużony honorowy dawca krwi. – Zgadzam się z tymi argumentami MZ, bo inna jest rola SOR-ów. Natomiast gorzej jest z możliwością skorzystania z przysługującego nam przywileju pierwszeństwa np. w nocnej i świątecznej opiece zdrowotnej. Prawo to często nie jest respektowane przez personel medyczny, a krwiodawcy nierzadko słyszą nieprzychylne komentarze ze strony innych pacjentów, jak chociażby, czy oddają krew tylko dlatego, żeby wejść szybciej do lekarza – mówi.
Czytaj również: Dostęp do lekarza poza kolejnością nie oznacza, że nie trzeba czekać
Różne praktyki w placówkach medycznych
Tu niewiele się zmienia, pomimo corocznych monitów wojewodów, wysyłanych do podmiotów leczniczych z informacją, kto jest uprawniony do korzystania z pierwszeństwa w uzyskaniu świadczeń zdrowotnych. – Być może dlatego, że komunikaty nie są jasne. Bo spotkałem się z wywieszoną informacją na ten temat, gdzie w jednym punkcie wprost są wspomniani dawcy krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie Covid-19 (ten przywilej obowiązuje od 26 stycznia 2021 r. – red.). A HZDK są uwzględnieni w punkcie, który brzmi „osoby, o których mowa w art. 43 ust. 1 (ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) – mówi Łukasz Szaniawski. Dla innych pacjentów taki komunikat nie musi być jasny, i nie muszą wiedzieć, o kogo chodzi. A z tego m.in. rodzą się konflikty przed gabinetem lekarskim. Jeden z radomskich szpitali rozwiązuje ten problem w taki sposób, że co piąty numerek nadawany jest przez rejestratorkę (a nie automat) właśnie dla ZHDK.
W zależności od przychodni i miejsca w różnych regionach krajów problem rozwiązywany jest inaczej. - Np. dla zachodniopomorskiego (konkretnie: Koszalin), w jednej poradni niemalże interweniowała ochrona, gdy próbowałem wymusić udzielenie mi informacji (podstawy prawnej), na podstawie której poradnia odmawia udzielenia świadczenia poza kolejnością. W drugiej uzyskałem świadczenie poza kolejnością bez problemów. Zaznaczam, że w obu przypadkach zachowywałem się równie kulturalnie i konsekwentnie – pisze jeden z krwiodawców na forum internetowym.
- Dostałem porażenia nerwów twarzy, zadzwoniłem na rejestrację, to wizyta w poradni rehabilitacyjnej mogła się odbyć najszybciej po dwóch tygodniach, u laryngologa po trzech tygodniach, a do neurologa to czekam już miesiąc. I w każdej jednej rejestracji podkreślam, że posiadam legitymację zasłużonego dawcy krwi i słyszę odpowiedź z drugiej strony telefonu: „no co ja panu poradzę” – opisuje inny.
Ale nie brakuje też pozytywnych przykładów. – Godzina 9:00 - poszłam do przychodni przyszpitalnej i poprosiłam o umówienie wizyty do neurologa, pani podała termin na koniec lipca, był marzec. Gdy powiedziałam, że poproszę wizytę na legitymację ZHD to grzecznie zapytała, czy dziś o 12:40 mi pasuje. Kolejny przykład, umawiałam się na rezonans magnetyczny, co prawda nie udało się w ciągu 7 dni roboczych, ale czekałam tylko 8 dni, a nie dwa miesiące. Więc to chyba zależy od placówki, ludzi tam pracujących. Mi osobiście legitymacja bardzo pomogła w ostatnim czasie – pisze inna internautka.
Czytaj też: Mimo szerokich przywilejów, pospolitego ruszenia dawców krwi nie ma
Cena promocyjna: 179.1 zł
Cena regularna: 199 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 139.29 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
