Gmina na podstawie zawartego porozumienia wydaje zezwolenia za zajęcie pasa drogowego dotyczące dróg powiatowych i pobiera opłaty, które przekazuje na rachunek powiatu, gdyż nie jest to dochód gminy. Operacje księgowe ujmowane są w ewidencji bilansowej.

Czy przedstawione niżej księgowania są prawidłowe?
1) przypisy za zajęcie pasa - Wn 201 Ma 240
2) wpłaty za zajęcie pasa Wn 130 Ma 201
3) zwroty wpłat do powiatu Wn 240 Ma 130

Odpowiedź

Gmina realizując zadania z zakresu działania innych jednostek samorządu terytorialnego np. powiatu) na mocy zawartych porozumień otrzymuje od tych jednostek samorządu terytorialnego dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia (art. 46 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego - tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 80 poz. 526 z późn. zm., dalej u.d.j.s.t.).

Uzasadnienie

Definicja pasa drogowego zawarta jest w art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.) - dalej u.d.p. Jest to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Za zajęcie pasa drogowego pobierana jest opłata za zajęcie pasa drogowego, która naliczana i pobierana jest na podstawie decyzji administracyjnej wydawanej przez właściwego zarządcę drogi. Szczegółowe zasady ustalania opłat za zajęcia pasa drogowego unormowane są w art. 40 ust. 4-6 u.d.p. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (np. rada gminy, rada powiatu), w drodze uchwały ustala wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego.

Opłaty za zajęcie pasa drogowego, na mocy art. 40a ust. 1 u.d.p., przekazywane są odpowiednio do budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub na wyodrębniony rachunek bankowy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Na mocy art. 2a ust. 2 u.d.p., drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządca drogi.

Zarządcami dróg są:
1) Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad - dla dróg krajowych,
2) zarząd województwa - dla dróg wojewódzkich,
3) zarząd powiatu - dla dróg powiatowych,
4) wójt (burmistrz, prezydent miasta) - dla dróg gminnych

Zarządzanie drogami publicznymi może być przekazywane między zarządcami w trybie porozumienia, regulującego w szczególności wzajemne rozliczenia finansowe (art. 19 u.d.p.).
Na mocy art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.), gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu oraz zadania z zakresu właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami samorządu terytorialnego. Gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań przejętych w drodze porozumienia. Szczegółowe zasady i terminy przekazywania środków finansowych określają zawarte porozumienia. W przypadku niedotrzymania terminów wynikających z zawartego porozumienia gminie przysługują odsetki w wysokości ustalonej dla zaległości podatkowych.

Gmina realizująca zadania z zakresu działania innych jednostek samorządu terytorialnego (powiatu, województwa) na mocy zawartych z tymi jednostkami porozumieniami, otrzymuje od tych jednostek dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia (art. 46 u.d.j.s.t.).

Porozumienie pomiędzy gminą a powiatem skonstruowane winno być tak, iż powiat przekazuje gminie zadanie polegające na zarządzaniu drogami powiatowymi położonymi na terenie danej gminy. Gmina przejmując to zadanie przejmuje zadania należące do zarządcy dróg. Jest to między innymi:
- opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej oraz bieżące informowanie o tych planach właściwe organy sporządzające miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego,
- opracowanie projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich,
- pełnienie funkcji inwestora,
- utrzymywanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą,
- koordynacja robót w pasie drogowym,
- wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego i zjazdy z dróg oraz pobieranie opłat i kar pieniężnych,
- dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego,
- ustalanie, pobieranie i egzekwowanie opłat za przejazdy pojazdu nienormatywanego,
- wprowadzanie, ustalanie stawek, pobieranie i egzekwowanie opłat za przejazd pojazdów przez obiekt mostowy lub tunel,
- ustalanie stawek opłat za zajęcie pasa drogowego, itp.

Powiat na prowadzenie zadań przekazanych na mocy porozumienia przekazuje gminie dotację celową, która może być przekazywana w 12 ratach. Natomiast opłaty i kary pobierane przez gminę w imieniu powiatu pozostają w dyspozycji gminy i przeznaczane są realizację zadań wynikających z zawartego porozumienia w zakresie zarządzania drogami powiatowymi, w szczególności na remonty, modernizacje i przebudowy dróg powiatowych. Gmina zobowiązana jest do przekazywania sprawozdania z realizacji zadań wynikających z porozumienia. Sprawozdanie zawiera szczegółowy wykaz dochodów otrzymanych i pobranych tytułem zadań wynikających z porozumienia oraz szczegółowy wykaz wydatków i ich przeznaczenia. Dotacja celowa przekazana gminie na realizację zadań zarządcy dróg powiatowych niewydana w danym roku lub wydana niezgodnie z przeznaczeniem podlega zwrotowi na rachunek bankowy powiatu. Dotacja ta podlega szczególnym zasadom rozliczania określonym w ustawie z dnia z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.).

W Państwa przypadku, gdy gmina zawarła porozumienie z powiatem zobowiązując się do przekazywania środków finansowych z opłat za zajęcie pasa drogowego na rachunek bankowy powiatu, to schemat ewidencyjny należy uznać za prawidłowy.