O finansowe wsparcie ze strony państwa dla opiekunów tymczasowych ustanowionych dla dzieci z Ukrainy upomniała się w interpelacji poselskiej do ministra rodziny (nr 34848) posłanka Anita Kucharska-Dziedzic wraz z posłami Koalicyjnego Klubu Poselskiego Lewicy.  - Przyjęta w ustawie konstrukcja prawna odpowiada zasadniczo instytucji opiekuna prawnego uregulowanej od lat w polskim Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Niestety w przeciwieństwie do niej opiekun tymczasowy nad dzieckiem obywatela Ukrainy nie może liczyć na finansowe wparcie ze strony państwa polskiego ze względu na sprawowaną funkcję – pisze posłanka.

 

Uprawnienia opiekuna tymczasowego do świadczeń

Wiceminister rodziny Barbara Socha, Pełnomocnik Rządu do Spraw Polityki Demograficznej w odpowiedzi na interpelację wyjaśnia, że opiekunowie tymczasowi ustanowieni dla ukraińskich dzieci, które przybyły do Polski w związku z działaniami wojennymi na Ukrainie i pozostają w Polsce bez opieki opiekuna ustawowego, mogą uzyskać następujące rodzaje świadczeń w związku ze sprawowaniem opieki nad ww. dziećmi:

  • świadczenia wychowawcze z programu „Rodzina 500+”,
  • dofinansowanie do opieki żłobkowej,
  • świadczenie dobry start,
  • świadczenia rodzinne: zasiłek rodzinny z odpowiednimi dodatkami, świadczenia opiekuńcze związane z niepełnosprawnością.

Wiceminister przypomina także, że opiekun tymczasowy ma prawo do:

  • nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego,
  • pomocy psychologicznej zapewnianej przez powiat, w zakresie zadań związanych z wykonywaniem obowiązków opiekuna tymczasowego,
  • pomocy organizacyjnej polegającej w szczególności na zapewnieniu pomocy wolontariuszy, tłumaczy lub pomocy przy załatwianiu spraw urzędowych.

Wiceminister Socha zaznacza, że resort rodziny nie podejmuje żadnych prac legislacyjnych w zakresie dodatkowego wsparcia finansowego dla opiekunów tymczasowych.

Przeczytaj także: Obywatel Ukrainy, którego dzieci mają polskie obywatelstwo, może starać się o świadczenia w Polsce>>

Pomocy na usamodzielnienie się ukraińskich dzieci w Polsce nie będzie

Posłowie w interpelacji pytali także, czy rząd przewiduje pomoc m.in. na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie czy zagospodarowanie dla ukraińskich dzieci opuszczających po osiągnięciu pełnoletności opiekuna tymczasowego.

Dla osoby, jak przypomina wiceminister rodziny, która w wyniku sieroctwa lub niewłaściwej opieki rodzicielskiej została umieszczona przez sąd rodzinny w pieczy zastępczej (rodzina zastępcza, rodzinny dom dziecka, placówka opiekuńczo-wychowawcza lub regionalna placówka opiekuńczo-terapeutyczna) i w niej osiągnęła pełnoletność, ustawodawca przewidział, po opuszczeniu dotychczasowego miejsca pobytu, wsparcie, które ma jej pomóc w usamodzielnieniu się. Instytucja usamodzielnienia jest określona w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

- W Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej na obecnym etapie nie przewiduje się wprowadzenia analogicznych rozwiązań dla osób pełnoletnich – obywateli Ukrainy, wobec których ustała opieka opiekuna tymczasowego z uwagi na uzyskanie pełnoletności – odpowiedziała wiceminister Barbara Socha.

 

Instytucja opiekuna tymczasowego w nadzwyczajnej sytuacji

Instytucja opiekuna tymczasowego została powołana na mocy ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Sąd opiekuńczy ustanawia opiekuna tymczasowego dla dziecka z obywatelstwem ukraińskim pozostającym bez opiekuna prawnego w Polsce po 24 lutego br. Obowiązkiem takiego opiekuna jest reprezentacja oraz sprawowanie pieczy nad osobą i majątkiem małoletniego obywatela Ukrainy. W ważniejszych sprawach, które dotyczą dziecka z Ukrainy jak np. podjęcie leczenia, musi on uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego. W pierwszej kolejności opiekun jest ustanawiany spośród krewnych, powinowatych lub innych osób dających rękojmię należytego wykonywania obowiązków opiekuna.

Jeżeli niepełnoletnie osoby z Ukrainy przyjechały do Polski po wybuchu tam wojny, a byli w pieczy zastępczej i przyjechali z osobą sprawującą nad nimi opiekę w Ukrainie, sąd ustanawia tę osobę opiekunem tymczasowym dla wszystkich tych osób. W sytuacji gdy dziecko ukraińskie przyjechało do Polski z opiekunem prawnym posiadającym orzeczenie ukraińskiego sądu o ustanowieniu opieki prawnej dla tego dziecka, nie trzeba ustanawiać innego opiekuna tymczasowego.