Według FOR ogranicza ona konkurencję na rynku wywozu i zagospodarowania odpadów komunalnych w Polsce. Głównym beneficjentem wprowadzanych zmian będą spółki komunalne kontrolowane przez gminy. Stracą natomiast przede wszystkim konsumenci oraz małe i młode firmy zajmujące się wywozem śmieci.

1 stycznia 2012 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wywracająca system zarządzania odpadami komunalnymi w Polsce. Wprowadza ona następujące zmiany:
• obowiązek wyboru firm zajmujących się odbiorem, transportem i zagospodarowaniem odpadów przeniesiony zostanie z właścicieli nieruchomości na gminy. Gminy dokonają wyboru firm w formie przetargów (na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.),
• miejsca, do których odpady będą przekazywane zostaną wskazane przez gminy,
• w zamian za odbiór odpadów mieszkańcy zobowiązani będą do ponoszenia stałej opłaty na rzecz gminy (tzw. ,,podatek śmieciowy”).

Ustawodawca uzasadnia wprowadzenie nowelizacji potrzebą usprawnienia systemu zbierania, segregowania i przetwarzania odpadów komunalnych, do poziomu pozwalającego spełnić wymogi unijne wyznaczone przez dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r.

Jak zauważa Rafał Jędrusiak, ekspert FOR, rynek odpadów komunalnych charakteryzuje się dużym udziałem spółek komunalnych, których właścicielem lub głównym udziałowcem są samorządy. W 2008 roku 57,7% odpadów komunalnych zostało zebranych przez prywatne firmy oczyszczania (56,9% w 2007 roku), a pozostałe 42,3% przez spółki komunalne (43,1% w 2007 roku). Zdaniem eksperta taki stan rzeczy powoduje, że samorządy zaburzają często konkurencję na rynku, prowadząc politykę „uprzywilejowania” spółek komunalnych. Potwierdza to dokładna analiza dotychczasowego orzecznictwa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, która wskazuje na to, iż nowelizacja ustawy trafia na bardzo podatny grunt antykonkurencyjnych skłonności gmin. Jednostki samorządowe wykorzystują np. fakt, iż posiadają one bezpośrednią kontrolę nad składowiskami odpadów. Uczestniczą także często w porozumieniach ograniczających konkurencję na rynkach lokalnych. Te działania utrudniają dostęp do niego przedsiębiorcom prywatnym.

Wprowadzone nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku, według opinii FOR powołuje nowe mechanizmy na rynku odpadów, które rodzą ryzyko zwiększenia zjawiska nierównej konkurencji pomiędzy sektorem prywatnym ,a publicznym. Zaproponowany przez ustawodawcę system przetargów ma szereg wad, na które wielokrotnie zwracał uwagę między innymi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Pełna treść artykułu dostępna jest w Serwisie ABC Środowisko>>>