W listopadzie ub.r. organizacje samorządowe złożyły na ręce Tomasza Siemonika, ministra spraw wewnętrznych, pakiet propozycji zmian konkretnych przepisów. Dotyczą one ponad 40 ustaw: od systemowych, poprzez oświatę, energetykę, zdrowie, ochronę środowiska, aż do przepisów odnoszących się do rzecznika konsumenta i IPN. Większość zmian ma na celu odwrót od rozwiązań wprowadzonych przez poprzedni rząd, ograniczających kompetencje i samodzielność jednostek samorządu terytorialnego. Więcej pisaliśmy w tekście: Samorządowcy chcą zmienić prawo - kilkadziesiąt ustaw do poprawki.
Nad propozycjami pracują zespoły problemowe Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST). Wcielenie w życie postulatów samorządów wymaga zgody wielu resortów. I tu zaczynają się schody.
- Na razie nie jesteśmy zbyt zadowoleni z tego, co działo się na różnych zespołach Komisji Wspólnej, bo zakres zaakceptowanych zmian zaproponowanych przez stronę samorządową jest bardzo wąski. Mamy nadzieję, że wkrótce nastąpi przyspieszenie, zwłaszcza że przed wyborami parlamentarnymi kilka z nich zostało popartych przez wszystkich liderów obecnej koalicji rządzącej – przyznaje Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca, współprzewodniczący KWRiST ze strony samorządowej.
Zielone światło dla nielicznych
Z ponad 40 konkretnych propozycji złożonych przez gminy, miasta i powiaty oraz kilkunastu postulatów sformułowanych przez województwa samorządowe, wstępną akceptację ze strony rządu uzyskało tylko kilka z nich, głównie będących w gestii MSWiA. Pierwsze zielone światło dotyczy zmian w kodeksie wyborczym w zakresie liczebności stałych obwodów głosowania. Dziś mogą liczyć one od 200 do 400 mieszkańców. Samorządy proponują, aby mogły wynosić od 500 do 4000 mieszkańców. Tylko w przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami obwód miałby obejmować mniejszą liczbę mieszkańców. Ponadto jest zgoda rządu, aby to znowu rada gminy ustalała granice obwodów, a nie komisarz wyborczy.
Realizacji może doczekać się też postulat dotyczący usprawnienia działalności administracji samorządowej, zgłoszony przez Związek Powiatów Polskich. Chodzi o dodanie w ustawie o pracownikach samorządowych zapisów traktujących o możliwości potwierdzania swojej tożsamości przez tych pracowników za pośrednictwem:
- profilu zaufanego,
- podpisu zaufanego,
- profilu osobistego,
- profilu mObywatel.
- Dziś przepisy dopuszczają tylko jedną formę uwierzytelnienia. Na ostatnim posiedzeniu zespołu do spraw społeczeństwa informacyjnego KWRiST przedstawiciel Ministerstwa Cyfryzacji wyraził kierunkową zgodę na taką zmianę – mówi Adam Ostrowski, ekspert do spraw legislacji Związku Miast Polskich.
Sprawdź w LEX: Funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego w okresie stanu wyjątkowego > >
Jak nie drogą rządową, to ścieżką poselską
Jest szansa, że zrealizowany zostanie także postulat wprowadzenia do ustawy o samorządzie gminnym przepisu pozwalającego radzie gminy ustanowienie zasad, na jakich członkom komisji wyborczych do organów jednostki pomocniczej (sołectwa, rady dzielnic) będzie przysługiwała dieta za czas realizacji czynności związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem wyborów. Sprawa budzi spory w organach nadzorczych (spór o rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody śląskiego zawisł przez NSA). Na ostatnim posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Jednostek Pomocniczych Gmin przedstawiciel MSWiA przyznał, że resort nie wnosiłby sprzeciwu wobec nowelizacji ustawy. Niewykluczone, że inicjatywa zmiany przepisów wniesiona zostanie jako projekt poselski.
Tą drogą realizowany ma być także inny wniosek dotyczący rozszerzenia strefy płatnego parkowania także o miasteczka turystyczne i gminy uzdrowiskowe. W Sejmie procedowana jest poselska nowelizacja ustawy o drogach publicznych, która rozszerza możliwość ustanowienia śródmiejskiej strefy płatnego parkowania także w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców, ale tylko w faktycznym centrum miasta lub dzielnicy na obszarach zgrupowania intensywnej zabudowy funkcjonalnego śródmieścia (to także jeden z postulatów samorządowych). Rozwiązanie to nie uwzględnia gmin uzdrowiskowych oraz będących miejscem kultu religijnego, gdzie nie ma typowo miejskiej zabudowy, a które także są paraliżowane przez parkujące tam samochody. Takie samorządy chcą również mieć możliwość pobierania opłat za parkowanie w dni świąteczne i dni ustawowo wolne od pracy. I jest szansa, że w procedowanym w Sejmie projekcie znajdzie się taka poprawka. Przeczytaj także: Także mniejsze miasta będą tworzyć śródmiejskie strefy płatnego parkowania
Czytaj w LEX: Faktoring jako źródło finansowania jednostek samorządu terytorialnego > >
Rząd przygotowuje własny pakiet
Samorządowcy przyznają, że przyjęte przez rząd postulaty są ważne, ale nie najważniejsze, bo wciąż nie mają pewności, czy dla wielu druga kadencja nie będzie ostatnia. Jedną z kluczowych kwestii jest sposób ustalania taryf za wodę i ścieki. Wprawdzie rządowa nowelizacja ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy - Prawo wodne przywraca radzie gminy kompetencje w zakresie zatwierdzania taryf za wodę i ścieki w drodze uchwały, ale jednocześnie pozostawia ingerencję w taryfy regulatora Wody Polskie, w sytuacji gdy zmiana planowanej taryfy względem poprzednio obowiązujących średnich taryf z okresu trzech lat dla danego przedsiębiorstwa przekroczy 15 proc. (obowiązkowo) oraz w przypadku zakładanych zmian w wysokości niższej niż 15 proc. (fakultatywnie). Samorządy chcą, aby ustalanie taryf było ich wyłączną kompetencją bez udziału regulatora.
Rząd przygotowuje własny pakiet ustaw dotyczących jednostek samorządu terytorialnego. Na środowym posiedzeniu KWRiST Tomasz Szymański, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, poinformował, że tzw. ustawa kompetencyjna ma zawierać propozycje niektórych rozwiązań podnoszonych przez samorządy i ma być przygotowywana równolegle z pracami toczącymi się w zespołach.
Samorządowcy zaś już zapowiedzieli przygotowanie kolejnego pakietu propozycji zmian w prawie. Ma koncentrować się wokół zmiany dotyczących zarządzania oświatą. Efekty prac mają zostać zaprezentowane na przełomie marca i kwietnia.
Zobacz w LEX: Pomoc publiczna, a rola Spółki komunalnej w samorządzie terytorialnym > >
Cena promocyjna: 62.1 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 51.74 zł