Rada miejska podjęła uchwałę w sprawie uchwalenia regulaminu pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów. Akt ten został zaskarżony przez prokuratora rejonowego. Zarzucił, że organ dokonał nieuprawnionej modyfikacji regulacji ustawowej oraz przekroczył granice upoważnienia do wydania uchwały.
Należy uregulować tryb i sposób
Sprawą zajął się WSA, który wskazał, że zestawienie art. 90f ustawy o systemie oświaty z art. 90d i art. 90e uso daje podstawy do zawężenia regulaminu do wyznaczenia sposobu ustalenia wysokości stypendium szkolnego, a także trybu, sposobu i formy jego udzielenia oraz trybu i sposobu udzielania zasiłku szkolnego. Sąd wskazał, że przez pojęcie "trybu i sposobu" należy rozumieć określenie wymogów i koniecznych czynności, jakie należy wykazać i podjąć w celu uzyskania prawa do świadczenia oraz jego realizacji. W odniesieniu do "trybu" chodzi więc o konkretne działania dokonywane w toku postępowania. Natomiast "sposób" to metoda lub forma tego działania. Oznacza to, że rada jest uprawniona do określenia sposobu procedowania i formy działania w toku postępowania związanego z przyznaniem stypendium lub zasiłku.
Czytaj także: WSA: Stypendium nie tylko dla uczniów z własnej gminy >>>
Opiekun prawny nie może złożyć wniosku
Tym samym konieczne było stwierdzenie nieważności trzech przepisów załącznika do zaskarżonej uchwały. W art. 90n ust. 2 uso, został uregulowany krąg podmiotów uprawionych do złożenia wniosku o przyznanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym. Przepis ten stanowi, że świadczenia te są przyznawane na wniosek: rodziców albo pełnoletniego ucznia, bądź dyrektora szkoły, kolegium pracowników służb społecznych lub ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego. Ponadto art. 90n ust. 3 uso wskazuje, że świadczenia pomocy materialnej o charakterze socjalnym mogą być również przyznawane z urzędu. To zaś oznacza, że nie było podstaw do zamieszczenia w regulaminie przepisu dotyczącego kręgu podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku. Tym bardziej niedopuszczalne było jego rozszerzenie o opiekunów prawnych.
Uchwała nie może wkraczać w materię ustawy
Za istotnie naruszający prawo został też uznany przepis regulaminu, który określał przyczyny wstrzymania lub zwrotu stypendium szkolnego, obowiązek zawiadomienia o ustaniu przyczyn, które stanowiły podstawę do jego przyznania oraz tryb, w jakim następuje ustalenie i ściągnięcie nienależnego świadczenia. Kwestie te zostały bowiem unormowane w art. 90o uso i nie mieszczą się w pojęciu trybu i sposobu udzielania stypendium. Sąd przyznał też rację prokuratorowi co do przepisu regulaminu, który stanowił, że wysokość zasiłku szkolnego nie może przekroczyć jednorazowo kwoty stanowiącej pięciokrotność kwoty, o której mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Uregulowanie to wykraczało bowiem poza upoważnienie ustawowe wynikające z art. 90f uso. Przepis ten pozwala radzie gminy określić jedynie sposób ustalania wysokości stypendium szkolnego. Nie przewiduje natomiast uprawnienia do wskazania w regulaminie sposobu ustalania wysokości zasiłku szkolnego. Mając powyższe na uwadze, WSA stwierdził nieważność spornych przepisów zaskarżonej uchwały.
Wyrok WSA w Łodzi z 15 września 2021 r., sygn. akt III SA/Łd 523/21
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
