Prokurator rejonowy wniósł skargę na uchwałę rady gminy w sprawie określenia szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i młodzieży szkolnej. Zarzucił istotne naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 18 ust. 2 pkt 14a ustawy o samorządzie gminnym i art. 90t ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Chodziło o naruszenie granic upoważnienia ustawowego, które polegało na określeniu, że stypendium za wyniki w nauce nie przyznaje się uczniom szkół podstawowych klas I-III oraz stworzeniu wymogu uzyskania co najmniej bardzo dobrej oceny z zachowania.
Troska o dzieci miała uzasadnić przepisy
Organ wniósł o oddalenie skargi. Tłumaczył, że zróżnicowanie co do klas jest uzasadnione praktyką oceniania na pierwszych etapach edukacji. W klasach I-III głównym celem jest przede wszystkim zachęcenie uczniów do dalszej pracy i stopniowe wdrażanie do odmiennego systemu oceniania w starszych klasach. Tym samym zdecydowana większość uczniów klasyfikowana jest bardzo dobrze. Wystawia się też jedną ocenę, a nie kilka z różnych przedmiotów. Jest to podyktowane troską o prawidłowy rozwój psychiczny i emocjonalny młodszych dzieci. Na wczesnym etapie nie jest bowiem uzasadnione wprowadzanie rywalizacji i porównywania w kontekście uzyskiwanych nagród i stopni. W ocenie rady gminy okoliczności te miały uzasadniać, poczynione w uchwale, zróżnicowanie. Natomiast w kontekście uzależnienia pomocy dla uzdolnionych uczniów od oceny z zachowania, organ tłumaczył, że proces wychowania jest jednym z istotnych elementów nauczania w procesie szkolnym i trwa przez cały okres nauki.
Czytaj także: WSA: Uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej może uzyskać stypendium szkolne >>>
Naruszono zasadę równości
Sprawą zajął się WSA, który wskazał, że przyjęty przez radę gminy akt wyłączał uczniów klas I - III szkół podstawowych z możliwości ubiegania się o stypendium. Było to sprzeczne z art. 32 Konstytucji RP. Przepis ten stanowi, że wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Sąd wskazał, że różnicowanie podmiotów wynikające jedynie z faktu uczęszczania do różnych klas nie może oddziaływać na uprawnienia ucznia. Natomiast okoliczność, że określenie w tej grupie kryterium dla wyłonienia osób uzdolnionych będzie stanowiło trudność nie może mieć wpływu na wyłącznie tego kręgu z uzyskania pomocy.
Ocena z zachowania nie może mieć znaczenia
W uchwale przyjęto też, że uczniowie ubiegający się o stypendium za wyniki w nauce muszą uzyskać określoną ocenę z zachowania. WSA wskazał, że katalog spraw przekazanych do uregulowania przez radę gminy jest zamknięty. Nie jest więc dopuszczalna wykładnia rozszerzająca co do innych kwestii, która wykraczałaby poza upoważnienie ustawowe. Tym samym uzależnienie możliwości uzyskania stypendium od dodatkowej, całkowicie niezależnej i niezwiązanej z osiągnięciami przesłanki w postaci oceny z zachowania, nie znajduje oparcia w ustawie o systemie oświaty. Sąd podkreślił, że wymóg ten nie ma podstaw w przepisach prawa i zawęża krąg osób uprawnionych do ubiegania się o stypendium. Jedynym kryterium powinno być uzyskiwanie konkretnych osiągnięć i wyników w nauce. Mając powyższe na uwadze, WSA stwierdził nieważność spornych przepisów.
Wyrok WSA w Olsztynie z 22 lipca 2021 r., sygn. akt II SA/Ol 295/21
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
