Jedną z gwarancji przestrzegania zasady transparentności prowadzonych procedur udzielania zamówień jest zachowanie staranności w publikacji informacji o warunkach prowadzonego postępowania. W trybach rozpoczynających się publicznym zaproszeniem do składania ofert informacje m.in. na temat warunków udziału w postępowaniu oraz dokumentów jakie należy składać na potwierdzenie tych warunków muszą być zawarte w ogłoszeniu o zamówieniu.

Na konieczność spójności obydwu dokumentów wskazuje m.in. treść art. 36 oraz przepisów art. 41 ustawy - Prawo zamówień publicznych. Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 5 i 6 p.z.p. obligatoryjnym elementem SIWZ jest m.in. informacja na temat warunków udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków, a także wykaz oświadczeń lub dokumentów, jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu. Z treści art. 41 pkt 7 p.z.p. wynika, iż w przetargu nieograniczonym ogłoszenie musi zawierać m.in. informację o warunkach udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków. W treści art. 41 pkt 7 p.z.p. nie wskazano, tak jak w art. 36 p.z.p., iż obligatoryjnym elementem jest także wykaz dokumentów składanych na potwierdzenie spełniania warunków. W praktyce przyjmuje się, iż obowiązek wskazania katalogu przywołanych dokumentów wynika z opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków, co pośrednio potwierdzają formularze ogłoszeń stanowiących załączniki do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych, dalej: r.w.o.

Przestrzeganie ustawowych obowiązków nie może być jednak interpretowane jako konieczność literalnej, dosłownej zgodności obydwu dokumentów. Do zasad oceny relacji ogłoszenia i SIWZ odniosła się Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 2 czerwca 2010 r. (sygn. KIO/UZP 939/10). Jak słusznie podkreślono w wyroku: „ustawa nie pozwala na przyjęcie prymatu zapisów siwz nad treścią ogłoszenia. Są to dokumenty, które powinny być ze sobą spójne i w sposób jednakowy opisywać np. sposób oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu wymieniając przy tym taki sam katalog dokumentów, które należy wraz z ofertą przedłożyć”.@page_break@

Konieczność określenia takich samych wymagań stawianych wykonawcom w ogłoszeniu i SIWZ nie zawsze jednak oznacza, że pomiędzy przywołanymi dokumentami nie może zachodzić jakakolwiek różnica w formie wyartykułowania wymagań zamawiającego. Niestety niekiedy dla kontrolerów istotniejsze od spójności ogłoszenia i SIWZ w odniesieniu do warunków udziału i dokumentów je potwierdzających jest to, czy przywołane dokumenty zawierają dokładnie takie same zdania, określenia, terminy. Przykładem takiej sytuacji jest niżej opisane postępowanie.

Jednym z rozwiązań stosowanych w praktyce prowadzonych postępowań jest cytowanie w treści SIWZ art. 22 ust. 1 p.z.p. wraz z rozbiciem przedmiotowego przepisu na poszczególne pkt dotyczące: „posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania”, „posiadania wiedzy i doświadczenia”, „dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia”, „sytuacji ekonomicznej i finansowej”. Uszczegółowienie wymagań zamawiającego w odniesieniu do poszczególnych pkt, czy też inaczej mówiąc konkretyzacja warunków następuje przykładowo tylko i wyłącznie w odniesieniu do wymogu dotyczącego „wiedzy i doświadczenia”. W takim przypadku zamawiający w SIWZ w miejscu poświęconym wymaganiom w zakresie potencjału doświadczenia wskazuje jakim doświadczeniem winni wykazać się wykonawcy. Konkretyzacja wymagań (postawienie warunków) nie następuje w odniesieniu do pozostałych elementów art. 22 ust. 1 p.z.p.

Wypełniając wzór formularza ogłoszenia o zamówieniu stanowiący załącznik do r.w.o., zamawiający konkretyzuje swoje wymagania jedynie w odniesieniu do tych elementów art. 22 ust. 1 p.z.p., które uszczegółowił w SIWZ. Przy takim wypełnieniu formularza ogłoszenia okazuje się, iż ogłoszenie wygenerowane w systemie Urzędu Zamówień Publicznych nie zawiera jakiejkolwiek informacji na temat warunków wskazanych w art. 22 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 p.z.p., podczas gdy w SIWZ przytoczony jest cytat z art. 22 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 p.z.p. Zarówno z treści ogłoszenia jak i z treści SIWZ wynika, że na potwierdzenie spełniania warunków należy złożyć oświadczenie, o jakim stanowi art. 44 p.z.p.@page_break@

Część z kontrolujących w opisanej powyżej sytuacji twierdzi, iż w ogłoszeniu o zamówieniu pominięto warunki dotyczące:

1) posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania,

2) dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia,

3) sytuacji ekonomicznej i finansowej.

Osoby reprezentujące takie stanowisko skupiają się jedynie na literalnej zgodności SIWZ i ogłoszenia zdając się nie zauważać, iż w istocie zakres wymagań stawianych wykonawcom jest taki sam zarówno w ogłoszeniu o zamówieniu jak i w SIWZ. Analiza obydwu dokumentów w zakresie dotyczącym warunków udziału w postępowaniu, a także dokumentów wymaganych na potwierdzenie spełniania tych warunków doprowadza do wniosku, że wymagania zamawiającego są spójne, a zostały jedynie inaczej wyartykułowane.

W SIWZ dotyczącej przykładowego postępowania została zacytowana pełna treść art. 22 ust. 1 p.z.p. Przytoczenie w całości ww. przepisu nie powinno stanowić podstawy do wysnucia tezy, zgodnie z którą postawiono warunek pn. „posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania”, „dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia”, czy „sytuacja ekonomiczna i finansowa”. Art. 22 ust. 1 p.z.p. ma charakter blankietowy co w praktyce oznacza, że o  postawieniu warunków udziału w postępowaniu mówi się dopiero wówczas, gdy zamawiający wypełni treścią poszczególne elementy przywołanego przepisu. W przykładowym postępowaniu jedynym elementem jaki został doprecyzowany (jedynym warunkiem jaki został skonkretyzowany) była kwestia „wiedzy i doświadczenia” potencjalnych wykonawców. Zamawiający stawiając warunki udziału w postępowaniu precyzuje je w miejscach, w których ich wymaga, a skoro nie uszczegóławia danego zapisu to znaczy, że nie wymaga spełnienia żadnego szczególnego warunku w tym zakresie. Zapisem SIWZ obrazującym tok postępowania jest pkt odnoszący się do „wiedzy i doświadczenia” potencjalnych wykonawców. W postępowaniu właśnie ten element z art. 22 ust. 1 p.z.p. został uszczegółowiony, co znajduje swoje odzwierciedlenie zarówno w treści SIWZ jak i w treści formularza ogłoszenia o zamówieniu.

Wypełnianie formularza – „Ogłoszenie o zamówieniu” w Biuletynie Zamówień Publicznych od strony praktycznej przedstawia się następująco. Przy operacji wprowadzania danych i kopiowania ich z SIWZ do formularza osoba wprowadzająca dane widzi wszystkie pola, natomiast wprowadza dane tylko w polach wymaganych, a więc w miejscach, w których stawiane są wymagania np. co do „sytuacji ekonomicznej i finansowej”. Z żadnego przepisu p.z.p. oraz r.w.o. nie wynika, by w przypadku nie precyzowania poszczególnych warunków z art. 22 ust. 1 p.z.p. w poszczególnych pkt sekcji III formularza ogłoszeniowego należało wpisywać przykładowo „nie precyzuje”, „nie stawia w tym zakresie warunku”.

Skoro w przykładowym postępowaniu nie stawiano warunku dotyczącego „posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania”, „dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia”, czy „sytuacji ekonomicznej i finansowej”, to w formularzu ogłoszenia nie wpisano żadnych wymagań w tym pkt, a więc formularz w ostatecznej wersji nie zawierał żadnych danych na ten temat. W konsekwencji powyższego nie zaznaczano też poszczególnych „okienek” przy wymienianiu dokumentów, których nie żądano na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu. Zarzut nie zawarcia w ogłoszeniu informacji o nie precyzowaniu powyższych warunków, oraz o tym, że ich ocena odbędzie się na podstawie oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu jest nietrafiona.

Zamawiający nie pisząc w treści ogłoszenia pod poszczególnymi pkt dotyczącymi np. „posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania”, „dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia”, że nie precyzuje tych warunków, defacto ich nie doprecyzował i nie postawił w tym zakresie żadnych szczególnych wymogów. Skoro nie postawiono w tym zakresie żadnych szczególnych wymogów, to konsekwentnie w ogłoszeniu nie zawarto na ten temat żadnej informacji, czy też mówiąc inaczej zawarto ją poprzez nie zaznaczenie poszczególnych „okienek” w sekcji III formularza ogłoszeniowego. Mając na uwadze powyższe nie sposób twierdzić, by brak informacji w tym zakresie był oceniany inaczej niż wskazanie (pokazanie wykonawcom), iż w odniesieniu do art. 22 ust. 1 pkt 1), 3) i 4) p.z.p. nie precyzowano powyższych warunków.

Autor: Bartłomiej Kardas, współpracuje z programem LEX Zamówienia Publiczne