Objęcie kształceniem specjalnym bez pośrednictwa starosty

Objęcie kształceniem specjalnym w danej formie następuje na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) dziecka. Rodzice nie są zobowiązani do korzystania z pośrednictwa organów jednostki samorządu terytorialnego.

W statucie SOSW widnieje zapis "Uczniów do Ośrodka kieruje Starosta Powiatu na wniosek rodziców, opiekunów prawnych lub sądu. Podstawą skierowania do Ośrodka jest orzeczenie kwalifikacyjne do kształcenia specjalnego wydane przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną oraz następująca dokumentacja.....".

Starosta uważa, że należy zmienić zapis w statucie, on jako organ prowadzący nie musi wydawać skierowań, a jedynie ma zapewnić odpowiednią formę kształcenia dziecka w placówce zgodnie z art. 71b ust. 5 ustawy o systemie oświaty - dalej u.s.o. , a takową zapewnia.
Czy wystarczy zmienić zapis w statucie i czy dyrektor może przyjąć ucznia na wniosek rodzica do placówki, jeżeli mieszka w obrębie powiatu?

Odpowiedź

Zgodnie z art. 71b ust. 5  u.s.o. , starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, na wniosek rodziców, zapewnia mu odpowiednią formę kształcenia, uwzględniając rodzaj niepełnosprawności, w tym stopień upośledzenia umysłowego, z zastrzeżeniem art. 71b ust. 5a  u.s.o.  Jak stanowi art. 71b ust. 5a  u.s.o. , jeżeli orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zaleca kształcenie dziecka odpowiednio w przedszkolu specjalnym albo w przedszkolu, szkole podstawowej lub gimnazjum, ogólnodostępnych lub integracyjnych, odpowiednią formę kształcenia, na wniosek rodziców, zapewnia jednostka samorządu terytorialnego właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, do której zadań własnych należy prowadzenie przedszkoli lub szkół.

Wynika to z art. 5 ust. 5  u.s.o. , zgodnie z którym zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkoli specjalnych, innych form wychowania przedszkolnego oraz gimnazjów, w tym z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych, szkół artystycznych oraz szkół przy zakładach karnych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, należy do zadań własnych gmin. Wobec powyższego (art. 71b ust. 5a w zw. z art. 5 ust. 5  u.s.o. ), jeżeli orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zaleca kształcenie dziecka odpowiednio w przedszkolu specjalnym albo w przedszkolu, szkole podstawowej lub gimnazjum, ogólnodostępnych lub integracyjnych, odpowiednią formę kształcenia, na wniosek rodziców, zapewnia gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.

Jak stwierdził Mateusz Pilich komentując art. 71b  u.s.o.  (M. Pilich, Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, ABC 2012) "objęcie kształceniem specjalnym w danej formie następuje na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) dziecka. Komentowanego przepisu nie należy rozumieć jako zobowiązania rodziców do korzystania z pośrednictwa organów jednostki samorządu. Do uzyskania stosownych świadczeń wystarcza bowiem złożenie wniosku wraz z odpisem stosownego orzeczenia poradni publicznej we właściwej szkole.". Wobec powyższego rodzic (prawny opiekun) dziecka może bezpośrednio (tj. bez składania wniosku do starosty) zwrócić się do dyrektora szkoły lub placówki, określonej w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego dziecka jako odpowiednia forma realizacji kształcenia specjalnego, o wpis dziecka na listę odpowiednio uczniów lub wychowanków.


Oczywiście rodzice (prawni opiekunowie) dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego mogą również zwrócić się do starosty o wskazanie szkoły lub placówki, określonej w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego dziecka jako odpowiednia forma realizacji kształcenia specjalnego. Jeżeli powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka nie prowadzi szkoły specjalnej lub ośrodka, o którym mowa w art. 2 pkt 5 u.s.o. , odpowiednich ze względu na rodzaj niepełnosprawności, w tym stopień upośledzenia umysłowego, starosta tego powiatu kieruje dziecko do najbliższego powiatu prowadzącego taką szkołę lub ośrodek. Starosta najbliższego powiatu prowadzącego taką szkołę lub ośrodek nie może odmówić przyjęcia dziecka do szkoły lub ośrodka. Stanowi o tym art. 71b ust. 5b  u.s.o.


Wobec powyższego należy stwierdzić, że opisane w pytaniu stanowisko starosty jest zgodne z art. 71b ust. 5 u.s.o.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)