Zmiany znalazły się w najnowszej nowelizacji ustawy o obronie Ojczyzny, którą Sejm przyjął 13 lipca 2023 r w ramach nowelizacji ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw. Senat nie wniósł do ustawy poważnych poprawek. Ustawa zostanie przyjęta na najbliższym posiedzeniu Sejmu.
Chcesz zapisać ten artykuł i wrócić do niego w przyszłości? Skorzystaj z nowych możliwości na Moje Prawo.pl
Kto ma kategorię D - może mieć A
Możliwość pozyskiwania nowych kandydatów do służby wojskowej ma ułatwić zmiana przepisów, która dopuszcza możliwość skierowania na kurs (np. prawa jazdy) osoby ubiegającej się o powołanie do czynnej służby wojskowej jeszcze przed jej rozpoczęciem. Zmiana dotyczy także innych form służby np. w WOT. Warunkiem będzie określenie w umowie obowiązku zwrotu kosztów w przypadku, gdy osoba taka jednak zrezygnowała z służby.
Nowela uelastycznia też przepisy dotyczące zmiany kategorii zdrowia. Obecnie osoby z kategorią D (niezdolny do służby wojskowej w czasie pokoju) oraz E (trwale niezdolny do służby wojskowej) nie mają możliwości ich zmiany. Po zmianie możliwa będzie zamiana kategorii zdrowia D na A (zdolny do służby wojskowej). Zdaniem resortu dotychczasowe przepisy nie uwzględniały postępu medycyny. A u wielu osób, od czasu kwalifikacji wojskowej nastąpiła poprawa stanu zdrowia np. w wyniku zastosowania w leczeniu nowych technologii medycznych. Zmiana przepisów pozwoli tym osobom wstąpić do wojska, na co liczy MON.
Czytaj też w LEX: Obowiązki JST z zakresu rejestracji i kwalifikacji wojskowej >
Aby jeszcze szerzej pozyskiwać rekrutów, nowelizacja umożliwia tworzenia filii komisji wojskowych, w których przeprowadza się badania do służby wojskowej. Ma to ułatwić osobom ubiegającym się o powołanie do tej służby przeprowadzenie badań (np. skrócenie odległości do danej instytucji, skrócenie czasu oczekiwania na badanie).
Kolejna zmiana wprowadza możliwość zwrotu kosztów przejazdu osobom wzywanym przez organy wojskowe na obowiązkowe ćwiczenia wojskowe. Aktualnie nie ma możliwości zwrotu kosztów przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pełnienia służby.
Szybsza belka i gwiazdka na pagonie
Ustawa przewiduje skrócenie minimalnych okresów służby wymaganych do awansu. Szeregowi i podoficerowie młodsi będą mogli awansować już po upływie 12 miesięcy, oficerowie młodsi (od podporucznika do kapitana) po upływie 2 lat od mianowania. Obecnie obowiązuje trzyletni staż służby w aktualnym stopniu wojskowym (w szczególnych sytuacjach może to być okres dwuletni). W przypadku pozostałych żołnierzy, czyli podoficerów starszych i oficerów starszych oraz generałów, zasady mianowania się nie zmienią.
MON wyjaśnia, że rozwiązanie to ma przyspieszyć obsadzanie wyższych, wakujących stanowisk służbowych i umożliwić powoływanie na zwolnione, w najniższych korpusach stanowiska osób cywilnych m.in. o pracowników wojska i możliwość przekształcania ich stanowisk w wojskowe.
Oficerów mają też dostarczyć uczelnie cywilne w ramach kursów oficerskich organizowanych w centrach szkolenia. Obecnie kursy te są organizowane wyłącznie w uczelniach wojskowych.
Nie jest tajemnicą, że cześć żołnierzy zawodowych odchodzi do cywila. Resort chce ich zatrzymać. Modyfikuje więc zasady tzw. świadczenia motywacyjnego przysługującego żołnierzom zawodowym. Obecnie, po osiągnięciu 25 lat służby wojskowej, ale nie więcej niż 28 lat i 6 miesięcy, świadczenie wynosi 1500 zł miesięcznie, a w przypadku stażu powyżej 28 lat i 6 miesięcy –2500 zł. Pieniądze nie są wypłacane za okres, kiedy żołnierz nie pełni obowiązków służbowych, z wyjątkiem urlopu wypoczynkowego lub odbierania dni wolnych za nadgodziny. Zgodnie z nowelizacją świadczenie należy się także wtedy, gdy żołnierz przebywa na urlopach: szkoleniowym, zdrowotnym oraz aklimatyzacyjnym.
Do sumiennej służby ma zaś zachęcić nowe dodatkowe świadczenie motywacyjne, które minister obrony narodowej będzie mógł na określony czas przyznać każdemu żołnierzowi, bez względu na staż służby. Ma ono stanowić kolejny czynnik skłaniający żołnierzy zawodowych do wzorowego wykonywania obowiązków służbowych, np. polegających na ochronie granicy państwowej. Ale świadczenie to nie będzie wchodziło w skład podstawy wymiaru należności pieniężnych, których podstawę obliczenia stanowi uposażenie należne żołnierzowi oraz wojskowych świadczeń emerytalno-rentowych.
Dobrowolny łatwiej zostanie zawodowym
Zmiany w ustawie o obronie Ojczyzny mają ułatwić powołanie do zawodowej służby wojskowej. Obecnie żołnierze WOT lub aktywnej rezerwy mogą ubiegać się o powołanie do zawodowej służby wojskowej po dwuletnim okresie służby. Nowe regulacje przewidują, że do dwuletniego stażu będzie można doliczyć nie tylko służbę terytorialną czy w aktywnej rezerwie, ale także inne rodzaje służby, np. dobrowolną.
– Zmiana podyktowana jest potrzebą budowania rezerw osobowych oraz koniecznością poszerzenia grupy kandydatów do zawodowej służby o doświadczonych i przeszkolonych żołnierzy, którzy będą zasilać szeregi priorytetowych jednostek – uzasadniają przedstawiciele MON.
Sprawdź w LEX: Na jakich zasadach okresy odbywania zasadniczej służby wojskowej i zawodowej służby wojskowej są wliczane do stażu pracy? >
Skrócić ma się także procedura badań lekarskich aby „dobrowolny” mógł zostać zawodowym żołnierzem. Obecnie ochotników do służby wojskowej na badania kieruje szef wojskowego centrum rekrutacji. Po zmianach do komisji lekarskiej będzie kierował żołnierza dowódca jednostki wojskowej.
Nowela wydłuża też możliwości pełnienia służby w aktywnej rezerwie do okresu służby, jaki mogą pełnić żołnierze zawodowi, czyli z 55 roku życia do 60 roku życia.
Sprawdź w LEX: W jakim terminie pracownik powinien stawić się w pracy po dobrowolnej służbie wojskowej? >
Armia funduje stypendia cywilnym studentom
Wojsko ma też pomysł jak pozyskać z rynku specjalistów. MON, 2 sierpnia uruchomił program stypendiów dla studentów – kandydatów na żołnierzy. Adresowany jest do studentów, którzy rozpoczną w roku akademickim 2023/2024 naukę w ramach jednolitych studiów magisterskich lub studiach pierwszego stopnia (bezpośrednio po ich ukończeniu należy kontynuować kształcenie na tym kierunku w ramach studiów drugiego stopnia) i po ich ukończeniu w czasie zgodnym z programem realizowanych studiów uzyskają tytuł magistra (równorzędny) lub magistra inżyniera. O stypendia mogą strać się studenci aż 68 kierunków, m.in. rachunkowości, administracji, prawa, dziennikarstwa, biologii, fizyki, medioznawstwa, budownictwa czy teologii. Wysokość stypendium kształtuje się na poziomie połowy uposażenia szeregowego zawodowego, czyli 2 280 zł. Stypendia te mają stanowić zachętę do pełnienia w przyszłości służby wojskowej.
Czytaj też w LEX: Zadania JST w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny >
.
