Projekt: Nieużytki rolne państwo łatwiej wydzierżawi na potrzeby OZE

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa będzie mógł wydzierżawić nieruchomości z państwowego zasobu na cele związane z pozyskiwaniem energii elektrycznej przede wszystkim z instalacji fotowoltaicznych - zakłada jeden z przepisów projektu nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa.

Projekt autorstwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wprowadza zmiany do ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, a także innych ustaw, m.in. ustawy o lasach i w Kodeksie Cywilnym.

Propozycja zmian w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa pozwoli na skuteczne realizowanie zadań związanych z gospodarowaniem Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego mają doprecyzować i usprawnić realizację przepisów związanych z obrotem nieruchomościami rolnymi na rynku prywatnym.

Nowe przepisy umożliwią KOWR wydzierżawienie gruntów (w skład których wchodzi co najmniej 70 proc. nieużytków lub użytków klasy VI) na cele związane z pozyskiwaniem energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. W Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa znajduje się ponad 31 tys. gruntów o niskiej przydatności rolniczej, które potencjalnie mogą być wykorzystane dla potrzeb OZE.

Dłużnicy KOWR nadal będą gospodarować ziemią

Projekt nowelizacji przewiduje ponadto nieodpłatne przekazanie gruntów Lasom Państwowym przeznaczonych do zalesienia czy też jednostkom samorządu terytorialnego na cele związane z realizacją inwestycji.

Projektowana nowelizacja umożliwia prowadzenie działalności rolniczej osobom, które są dłużnikami KOWR przez nabycie od nich gospodarstwa, a następnie zawarcie umowy dzierżawy nieruchomości, która powróciła do Zasobu, z jej dotychczasowym właścicielem – bez obowiązku przeprowadzania przetargu. Nowe przepisy dają możliwość byłym bezumownym użytkownikom, po upływie 5 lat od opuszczenia nieruchomości Zasobu, uczestnictwa w przetargach organizowanych przez KOWR.

Czytaj także: Nowelizacja ułatwiająca uprawę konopi i maku w Polsce podpisana>>

Zmiany w Kodeksie cywilnym odnośnie zasiedzenia

Projekt zakłada też zmiany w Kodeksie Cywilnym. Przewiduje uchylenie § 3 w art. 172 w celu wyeliminowania wątpliwości w zakresie osób, które mogą nabyć nieruchomość rolną w wyniku zasiedzenia. Zgodnie z obecnym przepisem, nabyć nieruchomość rolną w rozumieniu przepisu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego przez zasiedzenie może jedynie rolnik indywidualny, jeżeli - ustalona zgodnie z przepisami tej ustawy - powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych.

Obecny przepis powoduje, że w odniesieniu do zasiedzenia nie mają zastosowania wyjątki ustawowe przewidziane w art. 2a ust. 3 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, ani nie ma możliwości uzyskania zgody na nabycie w drodze zasiedzenia na podstawie art. 2a ust. 3 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.

Przeczytaj również: SN podejmie uchwałę w sprawie nabycia własności lasów państwowych przez zasiedzenie>>

Zmiany w ustawie o lasach

Proponowana zmiana, polegająca na skreśleniu przepisu, zgodnie z którym prawo pierwokupu przysługujące Lasom Państwowym w myśl ustawy o lasach, nie ma zastosowania w przypadku zbycia gospodarstwa rolnego, o którym mowa w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. Zmiana ta ma na celu wyeliminowanie trudności w sytuacjach, gdy w skład nieruchomości rolnej będącej przedmiotem obrotu wchodzą także grunty oznaczone jako lasy.

Z obserwacji Krajowego Ośrodka wynika, że w nadsyłanych warunkowych umowach sprzedaży występują sprzeczne ze sobą zapisy dotyczące przedmiotu sprzedaży – z jednej strony mowa dotyczy sprzedaży nieruchomości, a w innym paragrafie przywoływany jest zapis art. 37a ust. 4 pkt 3 ustawy o lasach wskazujący  że Lasom Państwowym nie przysługuje prawo pierwokupu w związku ze sprzedażą gospodarstwa rolnego. To czy faktycznie przedmiotem sprzedaży jest gospodarstwo rolne, czy też nieruchomość gruntowa, ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia, jakie uprawnienia w zakresie prawa pierwokupu oraz komu przysługują.

Ponadto propozycja dodania kolejnego przypadku, w którym Lasy Państwowe nie będą posiadały prawa pierwokupu, ma zagwarantować, że beneficjenci działań zalesieniowych PROW nie będą zmuszeni do zwrotu otrzymanych dotychczas płatności, w sytuacji skorzystania przez Lasy Państwowe z prawa pierwokupu w stosunku do gruntów objętych zobowiązaniami zalesieniowymi.

Inne założenia projektu ustawy

• wyłączenie przepisów ustawy stawie o kształtowaniu ustroju rolnego w stosunku do nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 ha;
• rozszerzenie katalogu przypadków nabycia nieruchomości rolnych, które nie będą podlegały pod ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego;
• rozszerzenie kręgu osób bliskich oraz katalogu przypadków uprawniających do nabycia nieruchomości rolnych, bez potrzeby ubiegania się o uzyskanie zgody Dyrektora Generalnego Krajowego.
• jednolicenie zapisów ustawy w zakresie dotyczącym rodzajów dokumentów planistycznych, które są powoływane w jej przepisach, w oparciu o które ustala się charakter nieruchomości (np. czy jest to nieruchomość rolna, czy też o charakterze nierolnym);
• wprowadzenie obowiązku ogłoszenia przez Krajowy Ośrodek wykazu nieruchomości Zasobu przeznaczonych do sprzedaży, również w siedzibie właściwego oddziału terenowego Krajowego Ośrodka;

Przewidywany termin wejścia w życie projektowanej ustawy to IV kwartał 2022 r. Dokument przygotowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi trafił do konsultacji publicznych.