Stanowisko audytora wewnętrznego w JST jest jednym z niewielu stanowisk, względem których wymagania zostały ściśle określone aktami prawa, i to powszechnie obowiązującymi. W sektorze finansów publicznych wymagania kwalifikacyjne audytora wewnętrznego zostały wskazane w art. 286 ustawy o finansów publicznych.

Kandydat na audytora wewnętrznego musi legitymować się odpowiednim certyfikatem międzynarodowym albo mieć złożony z sukcesem, w latach 2003-2006 egzamin na audytora wewnętrznego przed Komisją Egzaminacyjną powołaną przez Ministra Finansów, lub posiadać uprawnienia biegłego rewidenta, lub dwuletnią praktykę w zakresie audytu wewnętrznego i legitymować się dyplomem ukończenia studiów podyplomowych w zakresie audytu wewnętrznego, wydanym przez jednostkę organizacyjną, która w dniu wydania dyplomu była uprawniona, zgodnie z odrębnymi ustawami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych lub prawnych.

 

-  Co istotne, nie ma w tym przypadku znaczenia forma zaangażowania audytora wewnętrznego w JST – wymagania kwalifikacyjne dotyczą zarówno audytora zatrudnionego w ramach stosunku pracy, jak i usługodawcy zewnętrznego – mówi Patrycji Szulin, audytor wewnętrzny CGAP i jedna z ekspertów cyklu szkoleń „Audyt w samorządzie pod lupą”, którego organizatorem jest Wolters Kluwer Polska. Pierwszy z 4 webinariów wiedzy o audycie wewnętrznym w kontroli zarządczej rusza już 26 listopada o godz. 10:00

Czytaj także:  Plan działania pomaga efektywnie zarządzać jednostką>>
 

Standardy w zakresie staranności zawodowej audytora

Audyt wewnętrzny wykonują zarówno osoby z organizacji, jak i spoza niej, dlatego stosuje się Międzynarodowe standardy praktyki zawodowej audytu wewnętrznego. Są one pomocne przy sporządzaniu opisu stanowiska pracy na potrzeby zatrudnienia audytora lub zlecenia usługi na zewnątrz.

  • Biegłość i należyta staranność zawodowa Zadania muszą być wykonywane z biegłością i należytą starannością zawodową. Oznacza to m.in. znajomość obecnych działań, trendów, pojawiających się zagadnień, co jest konieczne, by służyć radą i przedstawiać dobre zalecenia.
  • Biegłość. Audytorzy wewnętrzni muszą posiadać wiedzę, umiejętności i inne kompetencje potrzebne do wykonywania ich indywidualnych obowiązków. Audyt wewnętrzny jako zespół musi posiadać lub zdobyć wiedzę, umiejętności i inne kompetencje niezbędne do wykonywania jego obowiązków
  • Jeżeli audytorom wewnętrznym brakuje wiedzy, umiejętności lub innych kompetencji niezbędnych do wykonania całości lub części zadania, zarządzający audytem wewnętrznym musi pozyskać odpowiednią pomoc i wsparcie merytoryczne.»
  • Audytorzy wewnętrzni muszą mieć wystarczającą wiedzę pozwalającą na oszacowanie ryzyka oszustwa oraz ocenę sposobu zarządzania tym ryzykiem w organizacji, ale nie oczekuje się od nich posiadania wiedzy specjalistycznej wymaganej od osób, których podstawowym obowiązkiem jest wykrywanie i prowadzenie dochodzeń w sprawie oszustw.
  • Audytorzy wewnętrzni muszą posiadać wiedzę o podstawowych ryzykach i mechanizmach kontrolnych związanych z wykorzystaniem informatyki oraz znać dostępne wspomagane komputerowo techniki audytu. Jednakże nie od wszystkich audytorów wewnętrznych oczekuje się wiedzy specjalistycznej, takiej jak od audytorów, których podstawowym obowiązkiem jest audyt informatyczny.

Czytaj w LEX: Kontrola zarządcza zawsze pod ręką >

Jeżeli audytorom wewnętrznym brakuje wiedzy, umiejętności lub innych kompetencji niezbędnych do wykonania całości lub części zadania doradczego, zarządzający audytem wewnętrznym musi odmówić realizacji zadania.

 

 

Ważne są cechy osobowości kandydata

Podejmując decyzję o rozpoczęciu naboru na stanowisko audytora, należy określić jego cechy osobowe, które będą pożądane i oczekiwane przez pracodawcę.  Zdaniem Jakuba Mielczarka, eksperta w zakresie kontroli zarządczej, szukając audytora należy wziąć pod uwagę pięć kluczowych cech osobowości:

  1. dynamizm   działania   –   różnorodność   i   tempo   pracy   wymagają   intelektualnego   wysiłku   i pracowitości w sytuacjach, kiedy warunki pracy bywają niekomfortowe, pod presją czasu ze szczególną dbałością o pozytywny wizerunek;
  2. równowaga rzeczy osądzonych – powinien zachowywać się swobodnie, wypowiadać swoje zdanie, ale bez napastliwości z zachowaniem wywarzonej krytyki, zachowywać emocjonalną równowagę, być odpornym na naciski. Na koniec brać odpowiedzialność za swoje oceny;
  3. otwartość na nowe rozwiązania – kandydat powinien mieć zupełnie obiektywne spojrzenie na zagadnienia, które bada. Powinien być otwarty na nowości i oryginalne rozwiązania w zakresie zaleceń po audytowych;
  4. analiza i synteza – powinien potrafić budować dobrą strukturę intelektualną, czyli umiejętność analizy pozwalającej określić problemy, syntezy dla ich rozwiązywania
  5. komunikacja – powinien cechować się poprawną umiejętnością werbalizacji myśli prostym językiem, wysławiając się lub na piśmie. Powinien posiadać łatwość docierania do ludzi, traktując jako wartość nadrzędną prawo do ochrony informatorów

Ważna w pracy audytora jest też znajomość psychiki ludzkiej, empatia, a brak podejrzliwości, z nastawieniem na sympatię wobec interlokutora. Nie mniej ważne są m.in. pomysłowość, opanowanie, umiejętności organizacyjne, niezależność, sumienność, umiejętność podejmowania samodzielnie decyzji, samokontrola.

 

Do procesu rekrutacji można wykorzystać nie tylko BIP

Przeprowadzenie efektywnej rekrutacji na stanowisko audytora wymaga od urzędu znajomości odpowiednich metod pozyskiwania kandydatów. Ofertę pracy należy umieścić w BIP, ale też w takich kanałach, by dotrzeć do jak największej liczby osób, które potencjalnie mogą być nią zainteresowane. Pomocne będą tu najpopularniejsze portale z ofertami pracy, grupy tematyczne w socjał media, serwisy branżowe, być może sprawdzi się również kampania Adwords, FBI, LinkedIn czy ogłoszenie w prasie lokalnej. Ważne, by na bieżąco monitorować efektywność danych kanałów.

Czytaj w LEX: Jak zwiększyć efektywność audytów? >

Ważne jest, aby działać na tyle szybko, żeby utrzymać zainteresowanie kandydata. Samodzielne stanowisko audytora w strukturach urzędu jest atrakcyjne w porównaniu do szeregowego stanowiska urzędniczego. Zatem należy wymienić zalety pracy na takim stanowisku jako argumenty przemawiające za zatrudnieniem podczas rozmowy kwalifikacyjnej z kandydatem:

  • wysoki poziom atrakcyjności związany z ciągłym rozwojem,
  • atrakcyjne uposażenie,
  • możliwość zmiany pracy w grupie danej JST,
  • możliwość niezależnej pracy.

Zobacz wzór dokumentu w LEX: Opis stanowiska audytora w jednostce samorządu terytorialnego  >

Ważne jest, aby dla efektywnego przeprowadzenia rekrutacji i tego, aby zatrudniona osoba spełniała aktualne wymagania urzędu, niezbędne jest sporządzenie szczegółowego opisu stanowiska. Określenie wymaganych umiejętności, wiedzy i cech interpersonalnych, które powinien posiadać kandydat, może zwiększyć szansę na powodzenie całego procesu rekrutacji. Warto, aby kierownik dobrze zastanowił się, jakiej osoby szuka, które kompetencje i umiejętności są kluczowe na stanowisku audytora w jego urzędzie, z których można ewentualnie zrezygnować, jakie cechy interpersonalne sprawią, że osoba ta będzie jak najlepiej dopasowana do kultury organizacyjnej jednostki.

Tekst powstał na podstawie poradnika „Jak zatrudnić audytora wewnętrznego w samorządzie" autorstwa Jakuba Mielczarka, Pawła Ziółkowskiego i Magdaleny Skalskiej.