PYTANIE

Czy oświadczenie majątkowe składane na podstawie art. 24h ustawy o samorządzie gminnym może być złożone w formie elektronicznej?

ODPOWIEDŹ

Systemowa analiza podanej problematyki w różnych kontekstach prowadzi do wniosku, że nie jest możliwe złożenie oświadczenia majątkowego w formie elektronicznej.

 

Uzasadnienie

We wskazanym art. 24h ustawy z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 713) - dalej u.s.g., jest mowa o powinności złożenia przez wymienione tamże osoby oświadczeń majątkowych. W art. 24h ust. 3 u.s.g. postanowiono zaś, że - oświadczenie majątkowe wraz z kopią swojego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) za rok poprzedni i jego korektą składają w dwóch egzemplarzach:

1) radny - przewodniczącemu rady gminy;

2) wójt, przewodniczący rady gminy - wojewodzie;

3) zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta - wójtowi.

Dokonując oceny prawnej poruszonego zagadnienia, warto odnieść się nie tylko do samego brzmienia gramatycznego ww. regulacji, z której wnioskować należy o tradycyjnej (pisemnej) formie złożenia ww. oświadczeń, ale i do uwarunkowań zewnętrznych systemowych.

Po pierwsze, należy zwrócić uwagę, że ustawa o samorządzie o gminnym praktycznie nie zawiera regulacji dotyczących stosowania trybu innego, aniżeli tradycyjny pisemny, poza wyjątkiem z art. 68 ust. 1d u.s.g., gdzie mowa o podpisie elektronicznym. Dla porównania, w regulacjach Kodeksu postępowania administracyjnego, który jest stosowany w wielu aspektach funkcjonowania m.in. gmin – ustawodawca wprost i wielokrotnie odwołuje się np. do dokumentu w formie elektronicznej. Daje to podstawy do wniosku, że forma ta może być stosowana w tych sprawach, dla których wprost została przewidziana. Co istotne, nie ma takich zapisów w art. 24h u.s.g. Mając zaś na uwadze, że przepisów nie można interpretować rozszerzająco, to nie można tym samym wywodzić z zapisów tego przepisu możliwości składania oświadczeń w formie elektronicznej.

Czytaj też: Oświadczenia majątkowe samorządowców i najczęstsze błędy

Po drugie, we wskazanej regulacji ust. 3, jest mowa o składaniu oświadczeń w dwóch egzemplarzach. Przy tak sformułowanym przepisie trudno w ogóle wywieść, w jaki sposób można by złożyć dane oświadczenie w dwóch egzemplarzach w formie dokumentu elektronicznego. Przy zachowaniu tradycyjnej formy jest to kwestią oczywistą, lecz w przypadku stosowaniu form elektronicznego przekazu – w istocie rzeczy stosowanie tej normy byłoby niejasne i budziłoby wątpliwości, czy np. trzeba wysłać dwa razy elektronicznie to samo oświadczenie, czy może tylko raz a odbiorca dokonałby samodzielnie wydruku dwóch egzemplarzy. Tego rodzaju wątpliwości utwierdzają w przekonaniu, że do wykonania obowiązku z art. 24h u.s.g. nie można stosować formy elektronicznej.

Po trzecie wreszcie, w ostatnich latach były podejmowane próby legislacyjne w zakresie – właśnie umożliwienia składania oświadczeń w formie dokumentu elektronicznego. Świadczą o tym zapisy ujęte w projekcie ustawy o jawności życia publicznego (której procedowania zaprzestano), a gdzie w art. 49 wskazywano, że: Oświadczenie majątkowe składa się w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowany podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, lub za pośrednictwem resortowych systemów teleinformatycznych w oparciu o ich metody uwierzytelnia, jeżeli środki techniczne, którymi dysponuje podmiotu przyjmujący oświadczenie majątkowe umożliwiają dokonanie tej czynności. Powyższe świadczy o tym, że ustawodawca świadomy był (i jest zapewne nadal) niemożności składania oświadczeń w formie dokumentu elektronicznego.