Wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności odmówił przywrócenia Markowi A. (dane zmienione) terminu do wniesienia odwołania od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Wniosek w tej sprawie został bowiem złożony 3 miesiące i 17 dni po upływie ustawowego terminu do jego wniesienia. W ocenie organu, nie udowodniono, że w trakcie biegu terminu nastąpiło nasilenie objawów chorobowych, które uniemożliwiło dokonanie czynności w terminie. W odpowiedzi Marek A. wniósł skargę do sądu administracyjnego, w której wskazał, że cierpi na chorobę dwubiegunową, nie panuje nad zdrowiem i emocjami i nie miał pojęcia, że biegnie termin. Pismo zostało wystosowane dopiero, gdy korespondencję przejęła jego matka i mu w tym pomogła.

Czytaj także: NSA: Przywrócenie terminu niemożliwe, bo strona pomyliła adres >>>

Pominięto pełnomocnika strony

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, który uznał, że postępowanie było prowadzone z naruszeniem zasady czynnego udziału strony w postępowaniu. Zgodnie bowiem z art. 10 § 1 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (ukpa), organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania. Natomiast art. 32 ukpa stanowi, że strona może działać przez pełnomocnika, któremu należy doręczać pisma (art. 40 § 2 ukpa). Obowiązek zapewnienia mu czynnego udziału w postępowaniu powstaje od dnia powiadomienia organu o jego ustanowieniu. Natomiast pominięcie pełnomocnika w czynnościach postępowania jest równoznaczne z pominięciem strony i wywołuje te same skutki prawne.

Zobacz procedurę w LEX: Doręczenie pisma stronie, jej przedstawicielowi lub pełnomocnikowi >

Tymczasem w rozpoznawanej sprawie, odwołanie wraz z prośbą o przywrócenie terminu do jego wniesienia zostało podpisane przez Marka A. i przez jego matkę, która została wskazana jako pełnomocnik, a do pisma dołączono kopię pełnomocnictwa. Jednakże pracownik urzędu ograniczył się do uczynienia adnotacji, że jest to kserokopia niepotwierdzona za zgodność z oryginałem, więc zaskarżone postanowienie doręczono tylko skarżącemu, z pominięciem zgłoszonego pełnomocnika.

 


Organ powinien wezwać do uzupełnienia

WSA zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 33 § 3 ukpa, pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Jeżeli tego nie zrobi, to organ ma obowiązek wezwać go do uzupełnienia braku formalnego. Dopiero po bezskutecznym wezwaniu, organ ma prawo pominąć zgłoszonego pełnomocnika i prowadzić postępowanie tak, jakby strona działała samodzielnie. Niestety organ nie podjął działań w celu pozyskania oryginału albo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa. Zaniechanie to stanowiło naruszenie art. 10 § 1 ukpa. Szczególnie, że z okoliczności sprawy wynikało, że udział pełnomocnika był szczególnie pożądany, ponieważ strona miała trudności z prawidłowym podejmowaniem czynności procesowych.

Zobacz procedurę w LEX: Sposób doręczenia pisma w postępowaniu administracyjnym >

Przy ciężkiej chorobie organy powinny być wnikliwe

Odnosząc się do wniosku o przywrócenie terminu, WSA wskazał, że skuteczność prośby zależy od wykazania, że strona uchybiła terminowi bez własnej winy. Sąd zaznaczył, że nawet lekkie niedbalstwo wyklucza przywrócenie terminu. Dlatego organ zasadniczo miał rację twierdząc, że przewlekła choroba nie zawsze będzie przeszkodą w terminowym dokonaniu czynności. Jednakże WSA podkreślił, że w przypadku chorób ciężkich, przewlekłych, mogących ze swej natury utrudniać albo wręcz uniemożliwiać normalne funkcjonowanie, organy powinny działać szczególnie starannie, wnikliwie i skrupulatnie, aby mieć na uwadze zasadę słusznego interesu obywateli. Sąd uznał też, że zabrakło wskazania przez organ, jakie przesłanki przywrócenia terminu jego zdaniem nie zostały wykazane. W świetle powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że rozstrzygnięcie zapadło przedwcześnie, z naruszeniem przepisów postępowania i bez ustalenia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, więc uchylił zaskarżone postanowienie.

Wyrok WSA w Krakowie z 13 czerwca 2019 r., sygn. akt III SA/Kr 345/19

Zobacz procedurę w LEX: Ustanowienie pełnomocnika >