Obecnie każde państwo członkowskie posiada swoje odrębne regulacje prawne, organizacyjne i informatyczne w zakresie rejestracji stanu cywilnego. Powoduje to, że aktualnie funkcjonuje 27 systemów rejestracji stanu cywilnego odmiennych pod względem
prawnym, organizacyjnym i informatycznym.

Czytaj też: O odpis aktu stanu cywilnego można wnioskować przez internet, w urzędzie i pocztą>>

Uciążliwość dla obywateli

W każdym państwie członkowskim są inne procedury rejestracji urodzenia, małżeństwa i zgonu, każde państwo członkowskie posiada też swoje wzory dokumentów stanu cywilnego. To z pewnością nie sprzyja realizacji idei swobodnego przepływu obywateli Unii oraz równemu ich traktowaniu, a także rozwojowi idei przyjaznej administracji.

Te różnice, przy obecnej swobodzie przemieszczania się między państwami członkowskim, są uciążliwe przede wszystkim dla obywateli, gdyż to obywatel jest obciążony obowiązkiem udokumentowania swojego stanu cywilnego w kontaktach z administracją. Także wymiana informacji o zdarzeniach z zakresu stanu cywilnego między państwami członkowskim jest z tych powodów zbiurokratyzowana, archaiczna i nieefektywna.

Czytaj w LEX: Właściwość miejscowa w sprawach rejestracji stanu cywilnego >>

Czytaj w LEX: Zagraniczne rodzicielstwo osób jednej płci a rejestracja stanu cywilnego w Polsce. Glosa do uchwały NSA z dnia 2 grudnia 2019 r., II OPS 1/19 >

Odformalizowanie i ujednolicenie procedur

Wobec tego Senat RP, dążąc do ułatwienia załatwiania podstawowych spraw urzędowych obywatelom Unii Europejskiej przebywającym w innym niż własne państwie członkowskim, wnosi o opracowanie i wprowadzenie rozwiązań, które stworzą unijny system rejestracji stanu cywilnego obejmujący następujące obszary:

  • opracowanie przepisów obowiązujących w całej Unii Europejskiej, które ujednolicą procedury rejestracji podstawowych zdarzeń z zakresu stanu cywilnego (urodzenie,
    małżeństwo, zgon);
  • odformalizowanie procedur administracyjnych, zniesienie obowiązku udokumentowania danych przez wnioskującego – organ administracji państwa członkowskiego w ramach prowadzonego postępowania wyjaśniającego, wykorzystując technologie informatyczne, zgromadzi wszystkie niezbędne do załatwienia sprawy informacje;
  • prowadzenie jednolitych w całej Unii Europejskiej wzorów dokumentów
    elektronicznych dotyczących urodzenia, małżeństwa, zgonu, zaświadczenia o stanie cywilnym;
  • zintegrowanie systemów informatycznych państw członkowskich w celu usprawnienia
    wymiany danych poprzez budowę centralnego węzła wymiany danych;
  • wdrożenie usług sieciowych umożliwiających bezpośrednie pobieranie przez obywateli Unii elektronicznych dokumentów;
     

Czytaj w LEX: Charakter prawny transkrypcji zagranicznego aktu stanu cywilnego do polskich ksiąg stanu cywilnego >>

Senat stoi na stanowisku, że te rozwiązania w znaczący sposób mogą się przyczynić do zwiększenia swobody przepływu obywateli Unii między państwami członkowskimi, do zapewnienia równego ich traktowania oraz do realizacji idei przyjaznej administracji. Ponadto Unia Europejska i jej obywatele osiągną korzyści poprzez likwidację barier biurokratycznych, zwiększenie bezpieczeństwa danych, zmniejszenie kosztów funkcjonowania administracja także – mniejsze zużycie energii i materiałów.
Przedstawiona koncepcja w pełni wpisuje się w założenia programu cyfrowej dekady Europy, który jest w pełni popierany przez Senat .

Dzięki proponowanym rozwiązaniom możliwe będzie zapewnienie najważniejszych usług administracyjnych w formie elektronicznej.

Czytaj w LEX: Zgodność niektórych ograniczeń pisowni obcych nazwisk w państwie członkowskim Unii Europejskiej z prawem UE. Glosa do wyroku TS z dnia 12 maja 2011 r., C-391/09 >>

Uchwałą tą Senat pragnie przyczynić się do tworzenia lepszej, bardziej przyjaznej dla obywateli administracji, a tym samym do większej integracji państw członkowskich Unii Europejskiej. Przedstawione rozwiązania mają zapewnić łatwiejsze życie w Unii Europejskiej wszystkim obywatelom, niezależnie od ich pochodzenia, wykształcenia, wyznania i poglądów.

Czytaj w LEX: Sprostowanie, unieważnienie, ustalenie treści, odtworzenie i uzupełnienie aktu stanu cywilnego >>