Do RPO wpływają skargi obywateli na utrudnienia związane z płatnościami bezgotówkowymi, preferowaniem przez poszczególne spółki zrzeszone w Zarządzie Transportu Miejskiego w Warszawie. Niepokój pasażerów budzą również regulacje przewidziane w Nowym systemie biletowym WTP - nowoczesne podróżowanie po Warszawie. Chodzi o znaczące utrudnienia w korzystaniu z komunikacji miejskiej przez osoby niechętnie korzystające z płatności bezgotówkowych i mające ograniczone kompetencje cyfrowe.
Wykluczenie komunikacyjne osób niepełnosprawnych>>
Koniec z kartą miejską, informacje w telefonie lub na karcie płatniczej
Władze chcą poprawić efektywność niektórych rozwiązań i dodać zupełnie nowe funkcje dotyczące m.in. płatności czy planowania podróży. Stolica chce zrezygnować z dotychczasowego systemu i dodatkowej karty magnetycznej - wszystkie informacje będą zapisywane w telefonie lub na karcie płatniczej, a opłata za bilet ma zależeć od przebytej odległości. Miasto planuje też wprowadzenie cyfrowego asystenta podróży oraz ograniczenie możliwości zakupu biletów za gotówkę. Zwłaszcza to ostatnie budzi wątpliwości rzecznika praw obywatelskich.
Czytaj też w LEX: Charakter prawny regulaminów przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym >
Zmiany pogłębią wykluczenie cyfrowe
Budzi to wątpliwości Rzecznika w świetle statutowych zadań ZTM (jednostki budżetowej m.st. Warszawy). Świadczenie usług przewozu jest zadaniem własnym gminy i jest przez nią organizowane (a także finansowane). Problem wpisuje się bowiem w zjawisko obejmujące wykluczenie cyfrowe seniorów i innych osób o ograniczonych kompetencjach cyfrowych. Wprowadzenie ograniczeń w płatnościach gotówką za bilety komunikacji miejskiej może ograniczać dostępność transportu zbiorowego dla mieszkańców gminy, a tym samym prowadzić do wykluczenia komunikacyjnego. Biorąc pod uwagę skalę zjawiska wykluczenia transportowego w Polsce (co może dotyczyć nawet jednej trzeciej ludności), należy ze szczególną ostrożnością formułować przepisy prawa miejscowego i postanowienia regulaminów, które mogą pogorszyć sytuację.
Czytaj też w LEX: Odpowiedzialność wobec pasażera za przedwczesny odjazd środka transportu publicznego >
W ocenie rzecznika dopuszczalne jest podejmowanie przez gminę działań służących przekonywaniu mieszkańców do płatności bezgotówkowych za przejazdy komunikacją miejską i wprowadzenie preferencji polegających np. na rezygnacji z opłat manipulacyjnych. - Zgodnie jednak z ustawą o Narodowym Banku Polskim, znakami pieniężnymi RP są banknoty i monety - prawne środki płatnicze. Dlatego gmina (czy spółka komunalna) nie powinna w drodze regulacji wewnętrznych doprowadzać do faktycznego wyłączenia możliwości opłacenia gotówką przejazdu komunikacją miejską - podkreśla rzecznik.
Czytaj też w LEX: Opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych lub dworców jednostek samorządu terytorialnego – problemy praktyczne >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.