Rozporządzenie dotyczące wysokości kwoty bazowej jest opiniowane. Wzrost kwoty bazowej - w latach 2017, 2018 wynosiła ona 5217 zł - Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadnia m.in. przyjętą przez Sejm prezydencką nowelizację ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej. Jak wskazuje, znacznie poszerza ona zakres podmiotowy i przedmiotowy dotychczasowej regulacji.
Nowela rozszerza zadania, nie zwiększa limitu wydatków
MS informuje, że wzrost kwoty bazowej zapobiegnie m.in. przekroczeniu limitu wydatków na nieodpłatną pomoc prawną. Ustalono je na 2019 r. w wysokości 100 mln 930 tys. 635 zł.
Uzasadnia, że prezydencka nowelizacja, którą właśnie przyjął Sejm, zwiększy zadania powiatów związane z organizacją i przeprowadzaniem otwartych konkursów ofert na udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej i świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz wykonywanie zadań z zakresu nieodpłatnej mediacji. Dodaje, że będą one musiały też upubliczniać informacje o placówkach świadczących nieodpłatnie pomoc prawną oraz zapewnienić możliwość telefonicznego umawiania wizyt.
Resort zwraca uwagę, że znacznie poszerzono krąg osób uprawnionych do takiej pomocy, wzrosną też - dodaje - koszty związane z wydłużeniem czasu trwania dyżurów w punktach z 4 do co najmniej 5 godzin dziennie.
- Dodatkowo zaznaczyć należy, że nowela nie przewiduje zwiększenia limitu wydatków przeznaczonych na jej realizację - dodaje.
Zielone światło dla porad obywatelskich
Nowelizacja wprowadza m.in. nowy rodzaj usług. Obok punktów porad prawnych będzie funkcjonowało nieodpłatne poradnictwo obywatelskie. Ma ono polegać na udzielaniu porad dostosowanych do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zamierzającej samodzielnie rozwiązać problem. W szczególności obejmie porady dla osób zadłużonych, z zakresu spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego.
Poradnictwo obywatelskie świadczyć będzie mogła osoba po obowiązkowym 70-godzinnym kursie składającym się z zajęć z zakresu poradnictwa obywatelskiego, z których co najmniej 15 przeznaczonych będzie na szkolenie z metodyki pracy oraz co najmniej 20 godzin na zajęcia z poradnictwa dla osób zadłużonych. Szkolenie ma się kończyć oceną wiedzy.
NIK: System nie działa
Z początkiem 2016 r. wszystkie powiaty uruchomiły na terenie Polski 1524 punkty nieodpłatnej pomocy prawnej czynne co najmniej 20 godzin tygodniowo. Osoby uprawnione mogą uzyskać w nich pomoc profesjonalnego prawnika w niektórych kategoriach spraw, zanim trafią one do sądu. Kontrola NIK wykazała jednak, że Polacy nie korzystają z finansowanych przez państwo porad. Prezydencka nowelizacja ma to zmienić.
