W dniu 31 marca 2016 r. w Dz. U. poz. 428 opublikowano ustawę z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz ustawy - Kodeks karny wykonawczy, która przewiduje przywrócenie stosowania dozoru stacjonarnego jako formy wykonywania kary pozbawienia wolności.

W wyniku zmian wprowadzonych od 1 lipca 2015 r. ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 396) dozór elektroniczny stał się formą wykonywania kary ograniczenia wolności. Rząd w uzasadnieniu do projektu ustawy z dnia 11 marca 2016 r. stwierdził, że powyższa zmiana przyniosła drastyczny spadek orzeczeń o wykonywaniu kary w systemie dozoru elektronicznego. Nowa ustawa przewiduje więc powrót do wcześniejszych rozwiązań, czyli przywrócenie stosowania dozoru stacjonarnego jako formy wykonywania kary pozbawienia wolności (a nie kary ograniczenia wolności).

W związku z wprowadzeniem powyższych rozwiązań konieczne było również uregulowanie w Kodeksie karnym wykonawczym warunków i trybu orzekania przez sąd penitencjarny o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Zgodnie z ustawą, sąd penitencjarny będzie mógł udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:

1) wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 k.k.,

2) jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary,

3) skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,

4) osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, o której mowa w art. 43h § 3 k.k.w.,

5) odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, o których mowa w art. 43h § 1 k.k.w.

Z kolei sąd penitencjarny uchyla zezwolenie na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli:

1) skazany nie zachowa wyznaczonego terminu na zgłoszenie upoważnionemu podmiotowi dozorującemu gotowości, o której mowa w art. 43m § 1 k.k.w. albo uchyla się od niezwłocznego zainstalowania przez podmiot dozorujący rejestratora lub od założenia nadajnika,

2) skazany, odbywając karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, naruszył porządek prawny, w szczególności popełnił przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, lub uchyla się od wykonania obowiązków związanych z dozorem elektronicznym lub innych nałożonych obowiązków, orzeczonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku,

3) odwołano przerwę w wykonaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego z powodu innego niż ustanie przyczyny, dla której przerwa została udzielona,

4) skazany w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego został osadzony w zakładzie karnym w związku z zastosowaniem tymczasowego aresztowania lub wykonaniem kary w innej sprawie.

W sytuacjach wyżej wskazanych sąd penitencjarny wprawdzie może odstąpić od uchylenia zezwolenia, ale tylko w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami.

Sąd penitencjarny może również uchylić zezwolenie na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli skazany korzystający z zezwolenia na czasowe opuszczenie miejsca wykonywania dozoru stacjonarnego, o którym mowa w art. 43p k.k.w., nie powrócił do określonego miejsca w wyznaczonym czasie.

Ponadto w ustawie uwzględniono zmiany wynikowe, związane z usunięciem systemu dozoru elektronicznego jako formy wykonywania kary ograniczenia wolności.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 15 kwietnia 2016 r.

Marcin Mroziuk

Redakcja Publikacji Elektronicznych WK