Strasburg: usunięcie dziennikarzy z sali obrad parlamentu sprzeczne z Konwencją

Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 9 lutego stwierdził, że przymusowe usunięcie dziennikarzy z galerii parlamentarnej, skąd obserwowali obrady izby parlamentu, stanowiło naruszenie ich prawa do dziennikarskiej wolności wypowiedzi.

Skargę do Trybunału wniosło sześcioro macedońskich dziennikarzy, mieszkańców Skopje. Skarżący byli dziennikarzami z akredytacją pozwalającą na obserwowanie i relacjonowanie obrad parlamentu. W grudniu 2012 r., w czasie parlamentarnej debaty nad budżetem na 2013 r., skarżący zostali siłą usunięci z galerii dla prasy. Był to środek zastosowany przez marszałka izby, który zarządził zastosowanie środków przywracających porządek na sali obrad po tym, jak spór pomiędzy partią rządzącą a opozycją zaczął wymykać się spod kontroli. Straż parlamentarna usunęła wówczas siłą również parlamentarzystów partii opozycyjnych. Przed Trybunałem skarżący zarzucili, iż w ten sposób naruszono ich prawo do dziennikarskiej wolności wypowiedzi, chronione w art. 10 Konwencji o prawach człowieka.

Trybunał bez wahania zgodził się ze skarżącymi i potwierdził naruszenie art. 10 Konwencji.

Trybunał przypomniał, iż w demokratycznym społeczeństwie prasa pełni rolę strażnika demokracji i ma obowiązek informowania opinii publicznej o ważnych sprawach publicznych. Bezsprzecznie do takich spraw należy przebieg debaty parlamentarnej nad ustawą budżetową, zwłaszcza w sytuacji poważnego sporu pomiędzy frakcjami parlamentarnymi, który przeradza się w zakłócenie porządku obrad.

Trybunał wskazał dalej, iż strona rządowa nie przedstawiła żadnego uzasadnienia przymusowego usunięcia dziennikarzy z sali obrad feralnego dnia. Skarżący nie brali udziału w zakłóceniu porządku obrad, byli jedynie pasywnymi obserwatorami przebiegu obrad i zaostrzającego się sporu parlamentarnego. Nic nie wskazywało również na to, by ich bezpieczeństwo osobiste było zagrożone przez przebieg sporu. Skarżący po prostu wykonywali swoją pracę, to jest obserwowali przebieg obrad parlamentarnych, aby zrelacjonować je opinii publicznej w środkach masowego przekazu. Co więcej, jakkolwiek sam przebieg obrad nie stanowił zagrożenia dla życia i zdrowia skarżących, to okazało się, że takie zagrożenie pojawiło się w związku z siłowym ich usunięciem z galerii dla dziennikarzy przez straż parlamentarną: jeden ze skarżących doznał obrażeń w czasie szamotaniny ze strażnikiem, który wyprowadzał skarżących z sali po tym, jak skarżący odmówili dobrowolnego opuszczenia sali.

W konkluzji Trybunał ponownie wskazał, iż ingerencja w dziennikarską wolność wypowiedzi skarżących nie została wystarczająco uzasadniona przez rząd. Tym samym siłowe usunięcie skarżących z galerii dla dziennikarzy w czasie obrad parlamentarnych stanowiło nieuzasadnione naruszenie ich dziennikarskiej wolności wypowiedzi, a co za tym idzie art. 10 Konwencji o prawach człowieka.

Selmani i inni przeciwko byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii - wyrok ETPC z dnia 9 lutego 2017 r., skarga nr 67259/14.

Katarzyna Warecka