Skargę do Trybunału wniosło trzech obywateli Rosji. Każdy ze skarżących został zatrzymany przez funkcjonariuszy policji na komisariacie w związku z zarzutem popełnienia przestępstwa. Ich zatrzymania nie zostały zaprotokołowane, a skarżący twierdzili, że padli ofiarą przemocy ze strony policjantów. Skarżący mieli być kopani, bici pałkami i pięściami, duszeni, krępowani w nienaturalnych pozycjach. Każdy ze skarżących doznał obrażeń, które zostały potwierdzone w badaniu lekarskim. W ten sposób skarżący mieli zostać zmuszeni przez policjantów do złożenia obciążających wyjaśnień i przyznania się do popełnienia zarzucanych im czynów. Przed Trybunałem skarżący zarzucili, iż stali się ofiarami tortur, z naruszeniem zakazu z art. 3 Konwencji o prawach człowieka.
Trybunał uznał argumentację skarżących i potwierdził złamanie art. 3 Konwencji.
Trybunał wskazał przede wszystkim, iż wersje wydarzeń przedstawione przez skarżących były wystarczająco uwiarygodnione, aby dać podstawę uargumentowanego zarzutu naruszenia w ich przypadku zakazu tortur przez funkcjonariuszy państwowych w czasie zatrzymania na komisariacie policji. Brak zarejestrowania tychże zatrzymań przez organy krajowe, zdaniem Trybunału, czyni domniemanie prawdziwości tychże zarzutów tym bardziej poważnym. Trybunał przypomniał w związku z tym swą ustaloną linię orzeczniczą, zgodnie z którą wówczas, gdy osoba zostaje zatrzymana przez funkcjonariuszy policji w dobrym zdrowiu, i opuszcza komisariat z obrażeniami, to do pozwanego rządu należy przedstawienie satysfakcjonującego wytłumaczenia tych obrażeń. Innymi słowy, w takim przypadku powstaje domniemanie prawdziwości wersji wydarzeń przedstawionej przez pokrzywdzonego, a ciężar dowodu zostaje przeniesiony na pozwane państwo.
W omawianej sprawie rząd rosyjski takiego wytłumaczenia nie przedstawił. Co więcej, w przypadku wszystkich skarżących władze rosyjskie odmówiły wszczęcia urzędowych postępowań w sprawie zarzutów stosowania tortur na komisariatach oraz innych nieprawidłowości proceduralnych. Organy rosyjskie automatycznie uznawały wersje wydarzeń przedstawiane przez policjantów oskarżanych o torturowanie zatrzymanych, zgodnie z którymi to skarżący sami zadali sobie sporne obrażenia lub doznali urazów, ponieważ stawiali opór w trakcie zatrzymania. Zeznania policjantów nie były potwierdzone żadnymi innymi dowodami, a organy państwowe rutynowo odmawiały podejmowania jakichkolwiek innych czynności dowodowych.
Brak przeprowadzenia skutecznego i niezwłocznego postępowania w sprawie zarzutów torturowania skarżących na komisariatach policji oraz brak przedstawienia wiarygodnego wytłumaczenia doznanych przez nich obrażeń przesądziły o tym, iż Trybunał uznał, że rząd rosyjski nie wywiązał się ze spoczywającego na nim ciężaru dowodu w sprawie o naruszenie art. 3 Konwencji. Tym samym Trybunał za ustalone uznał wersje wydarzeń przedstawione przez skarżących: akty przemocy, którym poddawani byli skarżący w czasie przesłuchań policyjnych - zważywszy na ich powagę oraz cel w postaci wymuszenia przyznania się do winy - sprowadzały się do stosowania tortur. Miało zatem miejsce naruszenie zakazu tortur i art. 3 Konwencji.
Olisov i inni przeciwko Rosji - wyrok ETPC z dnia 2 maja 2017 r., połączone skargi nr 10825/09, 12412/14 i 35192/14.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór Orzeczeń 2012
|