Strasburg: skazany na dożywocie ma prawo do częstego kontaktu z rodziną

Poważne ograniczenie kontaktów osadzonego z rodziną musi być uzasadnione w indywidualnej sprawie. Automatyczne ograniczenie kontaktów skazanego na dożywocie do widzeń raz na sześć miesięcy stanowiło naruszenie jego prawa do życia rodzinnego, jak uznał Trybunał w wyroku z 23 lutego .r.

Sprawa ta dotyczy obywatela Ukrainy, który odbywa karę dożywotniego pozbawienia wolności. Zgodnie z przepisami prawa ukraińskiego skarżący może widywać się ze swymi bliskimi nie częściej niż raz na sześć miesięcy. W czasie takich wizyt skarżący kontaktuje się z odwiedzającymi przez szklaną szybę, a rozmowa odbywa się w obecności funkcjonariusza służby więziennej.
Trybunał w swym wyroku podkreślił, że podstawową częścią prawa do życia rodzinnego osoby osadzonej jest utrzymywanie przez nią kontaktu z jej bliskimi, a na organach władzy krajowej spoczywa obowiązek umożliwienia takich kontaktów. Ograniczenie liczby widzeń więźnia z członkami rodziny stanowi ingerencję w prawo więźnia do życia rodzinnego, która – aby nie naruszać art. 8 Konwencji o prawach człowieka – musi być zgodna z prawem, uzasadniona i konieczna w demokratycznym społeczeństwie. W tym przypadku władze Ukrainy, ograniczając prawo skarżącego do kontaktów z rodziną do jednego widzenia raz na sześć miesięcy, powołały się na konieczność ochrony porządku. Trybunał uznał to wytłumaczenie za nieuzasadnione, gdyż w tym konkretnym stanie rzeczy nie zachodziła jakakolwiek możliwość naruszenia porządku w trakcie odwiedzin członków rodziny w zakładzie karnym, w którym skarżący przebywał. Trybunał uznał także, iż takie ograniczenie nie było konieczne w demokratycznym społeczeństwie, a zatem naruszało art. 8 Konwencji.
Trybunał przyznał skarżącemu w związku z naruszeniem art. 8 Konwencji 5 tys. euro tytułem doznanej krzywdy moralnej.
Wyrok ten stanowi potwierdzenie dotychczasowej linii orzeczniczej Trybunału dotyczącej sytuacji osób osadzonych. Trybunał w swych wyrokach zawsze konsekwentnie opowiada się za zapewnieniem jak najbardziej humanitarnych warunków odbywania kar pozbawienia wolności, począwszy od warunków bytowych w celach, przez opiekę medyczną, a skończywszy na zapewnieniu oskarżonym możliwości utrzymywania kontaktów ze światem zewnętrznym. Europejskie standardy więziennictwa są bardzo korzystne dla osadzonych, co musi także znaleźć odzwierciedlenie w polskim systemie penitencjarnym.
Tak wynika z wyroku Trybunału z 23.02.2012 r. w sprawie nr 39758/05, Trosin przeciwko Ukrainie.