Skargę do Trybunału wniósł obywatel Litwy, od 1952 r. członek sowieckiej służby bezpieczeństwa w Litewskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, od 1975 r. na emeryturze. W 2004 r. skarżący został skazany za czyny, których dopuścił się w 1953 r. jako funkcjonariusz służby bezpieczeństwa - skarżący zabił dwóch partyzantów. Litewski sąd uznał tę zbrodnię za ludobójstwo i skazał skarżącego na sześć lat pozbawienia wolności. Przed Trybunałem skarżący zarzucił, iż jego skazanie naruszyło art. 7 Konwencji o prawach człowieka, to jest zakaz karania bez podstawy prawnej: przepis litewskiego kodeksu karnego, na podstawie którego skarżący został skazany i który wszedł w życie w 2003 r., definiuje zbrodnię ludobójstwa szerzej niż Konwencja ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z 1948 r. Tym samym - zdaniem skarżącego - skazanie na podstawie ustawy karnej z 2003 r. oznaczało stosowanie prawa karnego wstecz na niekorzyść oskarżonego, wbrew postanowieniom art. 7 Konwencji.

Trybunał przychylił się do argumentów skarżącego i stwierdził naruszenie art. 7 Konwencji. Art. 7 Konwencji zakazuje stosowania prawa karnego wstecz i stanowi, iż skazanie karne może obejmować jedynie czyny, które są karalne w chwili ich popełnienia. W konsekwencji, w omawianej sprawie, skazanie skarżącego za ludobójstwo musiało być zgodne z stanem prawa karnego materialnego w 1953 r., a zatem karać za ludobójstwo w rozumieniu Konwencji ONZ z 1948 r., a nie w rozumieniu normy litewskiego kodeksu karnego z 2003 r.

Trybunał wskazał, iż "ludobójstwo" sankcjonowane przez normę litewską jest rozumiane szerzej niż przez Konwencję ONZ, ponieważ wśród ofiar tej zbrodni wymienia się także "grupy polityczne", czego Konwencja ONZ nie czyni. Sąd litewski za taką "grupę polityczną" uznał partyzantów sprzeciwiających się radzieckim rządom na Litwie i aneksji Litwy do ZSRR, i na tej podstawie skazał skarżącego - jako zabójcę dwóch partyzantów - za ludobójstwo. Tym samym skarżący został skazany na podstawie ustawy karnej z 2003 r. zastosowanej z mocą wsteczną na jego niekorzyść (bo interpretowanej szerzej niż wykładnia pojęcia "ludobójstwa" obowiązująca w chwili popełnienia czynu), przy czym w stanie prawa międzynarodowego w 1953 r. nie można było racjonalnie przewidzieć, iż zbrodnia "ludobójstwa" może odnosić się także do zamiaru eksterminacji "grupy politycznej".

Strona litewska przekonywała, iż partyzanci litewscy, działający po II wojnie światowej, byli częścią narodu litewskiego, czyli należeli "grupy narodowej" chronionej na podstawie art. II Konwencji ONZ. Trybunał nie uznał tego argumentu. Zdaniem Trybunału takie rozumienie grupy narodowej było w 1953 r. niemożliwe i nieprzewidywalne, a skarżący mógł zostać skazany za ludobójstwo popełnione w 1953 r. jedynie na podstawie ówczesnego rozumienia pojęcia "ludobójstwa". Trybunał dalej wskazał, iż definicja zbrodni ludobójstwa w prawie litewskim nie tylko nie odpowiada definicji tego czynu z Konwencji ONZ z 1948 r., lecz była stopniowo rozszerzana przez lata po osiągnięciu niepodległości przez Litwę, co dalej pogarszało położenie skarżącego w omawianej sprawie.

W tym stanie rzeczy Trybunał nie został przekonany, by wyrok skazujący skarżącego oddawał istotę czynu ludobójstwa w rozumieniu prawa międzynarodowego w 1953 r., lub by skarżący mógł rozsądnie przewidzieć takie rozumienie tego czynu w chwili, kiedy brał udział w operacjach wojskowych, które doprowadziły do zabicia przez niego dwóch partyzantów. Prawo karne zostało zatem zastosowane względem skarżącego z mocą wsteczną i na jego niekorzyść. Miało miejsce naruszenie art. 7 Konwencji.

Vasiliauskas przeciwko Litwie - wyrok Wielkiej Izby ETPC z dnia 10 października 2015 r., skarga nr 35343/05.