Skargę do Trybunału wniosło sześciu Węgrów, z których każdy na jakimś etapie, począwszy od 2006 r., przebywał w zakładzie karnym lub areszcie śledczym. Warunki pozbawienia wolności skarżących były bardzo surowe: przebywali w zatłoczonych, źle wentylowanych celach (przestrzeń przypadająca na jednego więźnia nie przekraczała 3,5 m. kw.), gdzie część sanitarna oddzielona była zaledwie zasłoną, mieli bardzo ograniczony dostęp do prysznica oraz niewielkie możliwości ruchu fizycznego poza celą. Przed Trybunałem skarżący zarzucili, iż warunki te uchybiały ich godności i sprowadzały się do nieludzkiego i poniżającego traktowania, zabronionego w art. 3 Konwencji o prawach człowieka.

Trybunał zgodził się z tą argumentacją i stwierdził naruszenie art. 3 Konwencji, a także art. 13 Konwencji (prawo do skutecznego środka odwoławczego) z tego powodu, iż skarżący nie mieli w praktyce skutecznej możliwości zaskarżenia nieodpowiednich warunków osadzenia przed sądami krajowymi i uzyskania zadośćuczynienia za naruszenie praw podstawowych.

Trybunał przypomniał, iż zasadniczo granicą "nieludzkiego i poniżającego traktowania" więźnia jest osadzenie go w celi, w której przestrzeń przypadająca na jednego więźnia nie przekracza 3 m. kw. W indywidualnych przypadkach ciasnota w celi może zostać zrekompensowana pozostałymi warunkami osadzenia - to jest dostępem do ruchu na świeżym powietrzu, dostępem do zajęć poza celą, czy też krótkotrwałością osadzenia. W omawianej sprawie tak się jednak nie stało, a sytuację skarżących pogarszały dodatkowe czynniki (brak odpowiedniej wentylacji i oświetlenia, złe warunki sanitarno-higieniczne, insekty w celach). Wszystkie te okoliczności sprawiły, iż Trybunał nie miał wątpliwości i orzekł naruszenie art. 3 Konwencji ze względu na niehumanitarne i poniżające warunki długotrwałego osadzenia skarżących (jeden ze skarżących przebywał przez trzy lata w celi, w której na jednego osadzonego przypadało 2,86 m. kw. przestrzeni).

Trybunał wskazał także na odpowiedni raport Europejskiego Komitetu do spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu, zgodnie z którym zatłoczenie i pozostałe wskazane uchybienia charakteryzują cały system penitencjarny na Węgrzech. Ponadto w chwili obecnej przed Trybunałem toczy się ponad 450 analogicznych spraw przeciwko Węgrom. To pokazuje, iż węgierskie więziennictwo zmaga się z poważnymi niedociągnięciami systemowymi, które skutkują uchybieniami godności ludzkiej i naruszeniami art. 3 Konwencji na dużą skalę. Na podstawie art. 46 Konwencji Trybunał zobowiązał rząd węgierski do podjęcia kroków dla strukturalnej i całościowej naprawy stwierdzonych uchybień.

Tak wynika z wyroku Trybunału z 10 marca 2015 r. w połączonych sprawach nr 14097/12, 45135/12, 73712/12, 34001/13, 44055/13, and 64586/13, Varga i inni przeciwko Węgrom.

Czytaj także: Szef Służby Więziennej: tłok w więzieniach zmusza do łamania standardów>>>


ID produktu: 40279115 Rok wydania: 2013
Autor: Ewa Dawidziuk
Tytuł: Traktowanie osób pozbawionych wolności we współczesnej Polsce na tle standardów międzynarodowych>>>