Przedsiębiorca Jerzy P. 40 lat temu założył ze swoim wspólnikiem Jerzym S. spółkę cywilną. Kupili wspólnie nieruchomość rolną, za która zapłacił jeden z nich., z zamiarem późniejszego rozliczenia. Jerzy S. wybudował budynki gospodarcze i rozwinął produkcję rolną na zakupionym terenie. Drugi wspólnik - prowadził spółkę handlując materiałami budowlanymi.
W miarę upływu lat stosunki między wspólnikami się pogarszały. W wyniku procesu cywilnego o zniesienie współwłasności nieruchomości, sąd nakazał przenieść udziały w spółce, w tym część nieruchomości na wspólnika.  Jednak nie uwzględnił nakładów poczynionych przez poprzedniego właściciela-wspólnika Jerzego S.
Pełnomocnik  Jerzego S., który nakłady poczynił, twierdził, że jego klient poniósł stratę, nie dość, że dostał połowy udziałów w spółce, to jeszcze musiał oddać swoją cześć gospodarstwa, bez otrzymania rekompensaty za poczynione nakłady w tym majątku.
Kwestią sporna okazała się interpretacja art. 408 kc, który mówi, że zobowiązany do wydania korzyści może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie znalazły pokrycia w użytku, który z nich osiągnął. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość korzyści w chwili jej wydania; może jednak zabrać te nakłady, przywracając stan poprzedni. 
Sąd apelacyjny rozpatrujący ten problem powziął poważne wątpliwości, które sprowadzały się do postawienia pytania: Czy współwłaściciel nieruchomości, który, będąc uprzednio właścicielem całej tej nieruchomości, przeniósł udział we współwłasności wykonując swoje zobowiązanie wynikające z zwartej wcześniej umowy może żądać rozliczenia nakładów poniesionych przez siebie na tę nieruchomość w okresie poprzedzającym przeniesienie udziału we współwłasności na uprawnionego do żądania tegoż przeniesienia?

Sąd Najwyższy nie podjął uchwały. Sędzia Antoni Górski zaznaczył, że przedstawiony w pytaniu problem został juz rozstrzygnięty przez orzecznictwo. Nie ma sposobu, aby rozliczyć nakłady, gdy osoba była wyłącznym właścicielem nieruchomości. Rozliczenia należało dokonać w momencie znoszenia współwłasności - dodał.

Sygnatura akt III CZP 18/15, postanowienie z 9 maja 2015 r.

  Rok wydania: 2013
  Anna Sylwestrzak
 
Użytkowanie. Konstrukcja prawna