Problem powstał na tle pozwu wniesionego 8 marca 2012 roku przez małżeństwo F.,  w którym domagali się oni zasądzenia  kwoty 92200 złotych, na pokrycie kosztów zabezpieczenia budynku mieszkalnego położonego na nieruchomości stanowiącej  ich własność przed szkodą górniczą i na usunięcie już występującej szkody.

Naprawienie szkody jest możliwe
W toku postępowania przed sądem I Instancji ustalonym zostało, że nieruchomość powodów znajdowała się w zasięgu bezpośrednich wpływów eksploatacji górniczej w latach 1997-1999. Wpływy tej eksploatacji ustały na powierzchni najpóźniej z końcem 2000 r. Nieruchomość położona jest w rejonie, w którym odczuwalne są pośrednie wpływy prowadzonej eksploatacji górniczej w postaci wstrząsów generowanych z oddalonych wyrobisk górniczych. Analiza wstrząsów w latach 2011-2012  wskazuje, że cztery wstrząsy, które zarejestrowano w latach 2009-2011 wywołały przyspieszenia drgań.
Drgania tej wielkości mogły spowodować poszerzenie się wcześniej istniejących (jako skutek eksploatacji prowadzonej w latach 1997-1999) rys i szczelin w budynku. Kopalnia nie planuje eksploatacji górniczej w najbliższym dziesięcioleciu w rejonie nieruchomości powodów. Ewentualna eksploatacja w dalszej odległości od tej nieruchomości może spowodować wstrząsy o zerowym stopniu intensywności.
Na podstawie opinii biegłego ustalono, że w budynku na nieruchomości powodów, wystąpiła szkoda wywołana ruchem zakładu górniczego w postaci pęknięć ścian, sufitów, przewodów kominowych, nadproży i faset, spękanie i odspojenie płytek mozaikowych w pomieszczeniu wejścia do budynku, spękania okładzin schodów zewnętrznych. Jest możliwa naprawa szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego, a biegły szczegółowo opisał w opinii sposób naprawy. Wycenił, że koszt tych robót wyniesie w przybliżeniu ok. 40000-45000 zł.
Nie zachodzi konieczność wykonania w budynku dodatkowych zabezpieczeń przed wpływami eksploatacji górniczej. Powodowie nie zakwestionowali opinii biegłego, a nawet oświadczyli, że opinię tę „uznają”. Jednocześnie podtrzymał i żądanie naprawienia szkody przez zapłatę odszkodowania, powołując jako podstawę prawną przepisy ustawy z 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze.

Stosuje się starą ustawę
Sąd Okręgowy oddalił powództwo. Wskazał, że szkoda powstała na przestrzeni lat 1999-2011. Powołał się na zasadę, że roszczenie podlega ocenie w oparciu o przepisy prawa obowiązującego w dacie zdarzenia oraz na art. 3 kodeksu cywilnego. Zastosowanie ma zatem w ocenie tego sądu ustawa prawo geologiczne i górnicze z 4 lutego 1994 r. Sąd I Instancji stwierdził, że brak jest podstaw do zastosowania ustawy z 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze, która weszła w życia dnia 1 stycznia 2012 r. Wprawdzie przepis art. 222 ustawy z 9 czerwca 2011 r. stanowi, że do postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie tej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe (to jest ustawy z dnia 4 lutego 1994 r.), lecz zdaniem Sądu Okręgowego jest to przepis proceduralny i nie wprowadza on retroaktywnego obowiązywania przepisów
ustawy z 9 czerwca 2011 r. dla zdarzeń, które miały miejsce przed dniem 1 stycznia 2012 r.
Wyrok ten zaskarżyli apelacją powodowie, zarzucając naruszenie art. 222 ustawy z 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze.

Wątpliwosci sądu
Rozpoznając apelację Sądowi Apelacyjnemu nasunęły się poważne wątpliwości natury prawnej, czy do spraw o naprawienie szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego, w których zdarzenie wywołujące szkodę, jak i samo powstanie szkody miało miejsce przed dniem 1 stycznia 2012 r. a postępowanie sądowe wszczęte zostało po tym dniu, zastosowanie mają – z uwagi na treść art. 222 ustawy prawo geologiczne i górnicze z 2011 r. –przepisy tej ustawy , czy też przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r.  prawo geologiczne i górnicze.
Wątpliwości dotyczących kwestii intertemporalnych nie wyjaśnia także treść art. 3 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem
ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia lub celu.
Zasada nieretroakcji (lex retro non agit)oznacza, że nowego prawa nie stosuje się do oceny zdarzeń prawnych i ich skutków, jeżeli miały one miejsce i skończyły się przed wejściem nowego prawa (wyrok SN z 4 września 2008 r.
sygn. IV CSK 196/08).

Sygnatura akt III CZP 75/13, uchwała 3 sędziów z 22 listopada 2013 r.
.