SN: potrzebna zgoda samorządu na handel długami szpitala

Nieważne jest poręczenie, które omija ustawowy zakaz handlu długami szpitala - stwierdził Sąd Najwyższy. - Jednak jeśli spółki chcą prowadzić działalność komercyjną pomagając wierzycielom zoz-ów, to muszą porozumieć się z organem założycielskim placówki.

Powód spółka Magellan z Łodzi dochodziła roszczeń od szpitala w Jastrzębiu Zdroju z tytułu wykonania umów poręczenia. Spółka zawarła takie umowy z trzema wierzycielami, którzy świadczyli usługi lub dostarczali produkty medyczne SP ZOZ-owi (art. 518 kc). 
Według tego przepisu osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty pod trzema warunkami. Spór dotyczył 300 tys. zł.

Poręczenie zmienia wierzyciela
W tej sprawie powód - spółka Magellan udzielał kontrahentom poręczenia za istniejące i przyszłe zobowiązania szpitala. W umowie o współpracy przewidziano reguły  wykonania umów poręczenia. Powód i kontrahenci szpitala zawiadomili szpital o dokonanej spłacie zadłużenia.
Szpital twierdził, że takie umowy poręczenia naruszają ustawowy zakaz i są obejściem przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (art.53 ust.6 ustawy z 1991 roku, a obecnie - art. 54 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej).
Sąd Okręgowy stwierdził, że poręczenie udzielone wierzycielom należy do katalogu czynności prawnych zmierzających do zmiany wierzyciela, co jest zakazane. Oddalił wiec powództwo.
Sąd Apelacyjny powództwo uwzględnił i utrzymał nakaz zapłaty w mocy.

Trzeba uzyskać zgodę organu założycielskiego
Sąd Najwyższy w wyroku z 9 stycznia 2015 r. uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego i oddalił apelację.
- Sprawa ta zderza ekonomię z prawem - wyjaśniał wyrok sędzia Mirosław Bączyk. - Przegrał ten, kto wykonuje pozytywną robotę, czyli spółka Magellan pokrywająca należności dostawców - dodał.
Podobnie jak w uzasadnieniu wyroku z 6 czerwca 2014 r. (I CSK 428/13) Sąd Najwyższy stwierdził, że podstawowe znaczenie ma cel i charakter regulacji prawnej zawartej w art.53 ust.6 i 7 ustawy o zoz-ach i art.54 ust. 5 i 6 o działalności leczniczej. Przewidziano w niej nie tylko zakaz dokonywania czynności prawnych prowadzących do zmiany wierzyciela zoz, ale nawet - szczególną reglamentacją prawną obrotu wierzytelnościami szpitalnymi. Świadczą o tym wskazane w ustawie przesłanki wyrażenia zgody lub odmowy, czas udzielenia zgody, a także stwierdzenie nieważności przez organ założycielski. Zgoda organu założycielskiego stanowi tu wyraz wstępnej kontroli finansowej zoz.
A zatem nieważne jest  poręczenie udzielone za zobowiązania szpitala bez wymaganej zgody organu założycielskiego szpitala. Poręczenie takie może bowiem należeć do grupy czynnosci prawnych mających na celu zmianę wierzyciela.

Sygnatura akt V CSK 111/14 wyrok z 9 stycznia 2015 r.