Sprawa dotyczyła pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego. Podstawa roszczenia była notarialna umowa  nienazwana  z 29 marca 2007 r.

Warunki umowy

W tej umowie E.I. zamówiła budowę pawilonu handlowego w firmie G. S. spółka z o.o. Ta ostatnia miała nie tylko wybudować, ale i znaleźć najemców poszczególnych lokali sklepowych. Po wybudowaniu wykonawca miał przenieść na zamawiającego własność pawilonu.
Umowa zawierała formy rozliczeń regulowanych w miarę postępu budowy.  Wykonawca załatwił pozwolenie na budowę i  realizował kolejne etapy, a E. I. płaciła  kolejne zaliczki. W paragrafie 21 umowy zapisano prawo odstąpienia, gdyby określone warunki nie zostały spełnione. Spółka G. S. w październiku 2009 roku wezwała do zapłaty czwartej części zaliczki. Stan wynajęcia lokali wynosił 60 proc. Jedną z umów najmu  ( dla sklepu Piotr i Paweł) spółka E. I.  nie chciała przyjąć.  Następnie E.I. zażądała w ciągu 7 dni usunięcia usterek budowy pod groźbą odstąpienia od umowy. Aż 28 listopada 2009 r. odstąpiła od umowy. 

Oddalenie powództwa
Spółka G. S. wystąpiła do sądu  przeciwko E. I. twierdząc, że odstąpienie od umowy kontrahenta nie miało podstaw.  Pawilon został wybudowany, najemcy odnalezieni, umowy z nimi podpisane.
Sąd I instancji oddalił roszczenie powoda. Uznał, że na powodzie leżał obowiązek wypełnienia wszystkich warunków umowy, w tym znalezienia wszystkich najemców i ustalenia ceny najmu, załatwienie ubezpieczenia i usuniecie wszystkich usterek. A zatem odstąpienie od umowy było skuteczne i  powód powinien zwrócić pozwanemu wszystkie zaliczki.
Sąd II instancji zgodził się z werdyktem Sądu Okręgowego i apelację dodał, że nie doszło w tym wypadku do naruszenia zasad współżycia społecznego ( art. 5 kc nie ma tu zastosowania).
Powód nie poddawał się i złożył skargę kasacyjną do SN. Pełnomocnik powoda radca prawny Rafał Waszkiewicz  argumentował, iż  odstąpienie od umowy nie było zgodne z lojalnością kupiecką. A sąd II instancji zignorował  m.in. art. 5 kc, a także nie zastosował reguły z art. 65 kc ( zgodna wola stron tłumaczona ma być według zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów).

SN uchyla wyrok II instancji
Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 18 lipca 2014 r. i przekazał temu sądowi sprawę do ponownego rozpoznania.  Powodem uchylenia orzeczenia była konieczność  oceny sytuacji prawnej  wykonania prawa odstąpienia  pod kątem zasad współżycia społecznego.  Sąd Apelacyjny nie pochylił się należycie nad tym zagadnieniem  i w uzasadnieniu poświęcił temu zagadnieniu trzy zdania - stwierdził SN.
- W biznesie bardzo istotne jest zachowanie etycznego i lojalnego postępowania przy podejmowaniu przedsięwzięć gospodarczych - powiedziała sędzia Agnieszka Piotrowska. - Mamy do czynienia z umową dość skomplikowaną. Ale czy pozwany korzystał ze swego prawa odstąpienia zgodnie z zasadami współżycia społecznego?
SN dodał, że przy ocenie sporu nie można odbiegać od celu umowy. A tym celem była budowa pawilonu handlowego i następnie jego odkupienie od wykonawcy.  Na lojalności między kontrahentami oparty jest sukces każdego przedsięwzięcia - podsumował sąd.
 
Sygnatura akt I OSK 269/15, wyrok z 24 lutego 2016 r.

Dowiedz się więcej z książki
Spory cywilne i gospodarcze. Przykłady z praktyki
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł