W toku postępowania o podział majątku wspólnego po orzeczeniu rozwodu, powódka wniosła powództwo o stwierdzenie nieważności umowy darowizny nieruchomości, którą były mąż darował ich wspólnej córce. Wyjaśniła, że mimo iż z treści umowy sprzedaży, na podstawie której były mąż nabył nieruchomość, wynikało, że środki na ten cel pochodziły z jego majątku odrębnego, nieruchomość ta stanowiła majątek wspólny.
Wyrok przywróciłby poprzedni stan prawny
Sąd I instancji uznał powództwo za bezzasadne, wskazując na brak interesu prawnego po stronie powódki. Sąd zauważył, że powódka miała na celu nie tylko wykazanie, że pozwana córka nie nabyła własności nieruchomości, ale także, że nieruchomość, którą została obdarowana, wchodzi w skład majątku wspólnego powódki i jej byłego męża. Jeżeli nawet doszłoby do ustalenia nieważności umowy darowizny, to wyrok tej treści pozwoliłby tylko przywrócić w księdze wieczystej wpis byłego męża, jako właściciela. Z tego też powodu, wyrok w sprawie o ustalenie ważności darowizny nie stanowiłby wystarczającej ochrony dla interesów powódki. Może go zapewnić jedynie dalej idący środek w postaci powództwa o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece).
Nieruchomość nie weszłaby do majątku wspólnego
Sąd Odwoławczy nie uwzględnił apelacji wniesionej przez powódkę. Wyjaśnił, że wbrew jej twierdzeniom wyrok ustalający nieważność umowy darowizny nie pozwoli jej w procesie o podział majątku na wykazanie, że nieruchomość objęta kwestionowaną umową darowizny, należała do majątku wspólnego. Wyrok przywracając stan prawny sprzed zawarcia umowy, miałby ten skutek, że jako właściciel nieruchomości byłby nadal traktowany były mąż powódki. Tymczasem celem powódki było wykazanie, że własność nieruchomości jest prawem wspólnym powódki i pozwanego. Nawet więc po uwzględnieniu powództwa, powódka musiałaby dodatkowo wnieść powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w celu ujawnienia swojego prawa. Sąd podkreślił zatem, że jeśli ma się toczyć oddzielne postępowanie zmierzające do wykazania nieznajdującego wyrazu w treści księgi wieczystej prawa powódki do spornej nieruchomości, to powinien to być proces o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, a nie proces o ustalenie nieważności umowy.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 20.01.2017 r., sygn. akt I ACa 771/16.
Marek Sondej
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Postępowanie cywilne. Komentarz praktyczny dla sędziów i pełnomocników procesowych. Wzory pism sądowych i procesowych z przykładowymi stanami faktycznymi, linie orzecznicze, koszty sądowe
|