Rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. U. UE L z dnia 10 stycznia 2009 r., Nr 7, s. 1). jest aktem prawnym mającym bezpośrednie zastosowanie w Rzeczypospolitej Polskiej, bez potrzeby jego implementacji do krajowego porządku prawnego. Regulacje rozporządzenia nr 4/2009 wymagają jednak uzupełnienia w przepisach prawa krajowego, ponieważ nie są to regulacje pełne. Istnieje potrzeba wprowadzenia do polskiego prawa norm umożliwiających sprawne funkcjonowanie w Rzeczypospolitej Polskiej rozwiązań przyjętych w ramach rozporządzenia nr 4/2009. Dotyczy to głównie sytuacji, w której w Rzeczypospolitej Polskiej wykonaniu podlegać będą pochodzące z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej orzeczenia, ugody sądowe lub dokumenty urzędowe odnoszące się do spraw alimentacyjnych objętych zakresem zastosowania rozporządzenia nr 4/2009, a w mniejszym stopniu sytuacji, w której postępowanie w sprawie alimentacyjnej będzie prowadzone w Rzeczypospolitej Polskiej.

Projektowane przepisy regulują tylko zagadnienia pozostające poza zakresem normowania rozporządzenia nr 4/2009, w szczególności nie zmieniają one ani nie powielają przepisów unijnych. Tak jak w przypadku europejskiego tytułu egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych, postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty i europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń konieczne będzie równoległe stosowanie regulacji unijnej i krajowej. Na konieczność tę projekt kładzie wyraźnie nacisk. W obrębie zmian kodeksu postępowania cywilnego kontynuowana jest technika odsyłania do „przepisów odrębnych”, którymi są właściwe przepisy rozporządzenia nr 4/2009.

Potrzeba wprowadzenia przepisów uzupełniających rozporządzenie nr 4/2009 w kwestii wykonalności dotyczy tylko sytuacji, w której w Rzeczypospolitej Polskiej podlegać będą wykonaniu orzeczenia, ugody sądowe lub dokumenty urzędowe pochodzące z państw członkowskich Unii Europejskiej będących stronami protokołu haskiego. W wypadku orzeczeń, ugód sądowych i dokumentów urzędowych pochodzących z państw członkowskich Unii Europejskiej niebędących stronami protokołu haskiego nie ma takiej potrzeby, ponieważ istniejące w tym zakresie unormowania rozporządzenia nr 4/2009 mogą być uzupełniane przez stosowanie art. 1150-1152 k.p.c., dotyczących stwierdzania wykonalności w naszym kraju zagranicznych orzeczeń, a w dalszej kolejności przez odpowiednio stosowane przepisy o procesie (art. 13 § 2 k.p.c.).

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów został skierowany do rozpatrzenia przez Komitet do Spraw Europejskich. Termin rozpatrzenia tego projektu w Komitecie został wyznaczony na posiedzenie w dniu 28 września 2010 r.

 Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line