Rząd chce usprawnić proces przyznawania świadczeń rodzinnych

Informatyzacja oraz integracja działań dotyczących przyznawania świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego i pomocy społeczne j- to cel zmian w ustawie o oświadczeniach rodzinnych oraz o zmianie niektórych innych.

Rada Ministrów we wtorek przyjęła założenia do projektu tej  ustawy. Jak poinformowano, dotyczyć ona będzie także pozyskiwania informacji z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności (EKSMOoN).
Zgodnie z intecją rzadu, zmiany te usprawnić mają proces wnioskowania i przyznawania świadczeń, skrócą czas niezbędny na wydanie decyzji oraz pozwolą dokładniej weryfikować uprawnienia.

W skład Centralnego Systemu Informatycznego Zabezpieczenia Społecznego wejdą:
- Platforma Informacyjno-Usługowa - pozwoli na załatwienie sprawy przez Internet i otrzymanie wydanej przez organ decyzji elektronicznie,
- Platforma Integracyjna - wymiana i pozyskiwanie informacji niezbędnych do ustalenia np. prawa do świadczenia, przekazywanie i wymiana informacji na poziomie organ-organ,
- Centralna Baza Beneficjentów - umożliwi weryfikację danych dotyczących wnioskodawców i świadczeniobiorców oraz dłużników alimentacyjnych.

Zmiany zostaną wprowadzone do następujących aktów prawnych:
Ustawa o świadczeniach rodzinnych oraz ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
- organy publiczne realizujące ww. zadania będą mogły korzystać z danych gromadzonych w rejestrach prowadzonych przez ministra polityki społecznej. Uprawnionymi do dostępu do ww. informacji będą m.in.: wójt, burmistrz, prezydent miasta, marszałek województwa, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, powiatowe i wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Będzie więc możliwe przetwarzanie informacji dotyczących świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego, pomocy społecznej oraz systemu EKSMOoN. Pozwoli to również zweryfikować wiarygodność informacji składanych przez zainteresowane przyznaniem świadczeń osoby;
- obywatel będzie mógł złożyć przez Internet wszystkie dokumenty - chodzi o takie dokumenty, których obieg możliwy jest w postaci elektronicznej komunikacji między systemami, a których uwierzytelnienie możliwe jest na poziomie osoby wysyłającej. Zakłada się, że decyzję w swojej sprawie obywatel otrzyma również elektronicznie. Do tego celu będzie wykorzystywana platforma informacyjno-usługowa. Uwierzytelnienie składanych dokumentów będzie się odbywać za pomocą: bezpiecznego podpisu elektronicznego, profilu zaufanego ePUAP oraz specjalnej procedury pozwalającej zidentyfikować dane personalne osoby poprzez numer ostatniej decyzji (np. w świadczeniach rodzinnych i z funduszu alimentacyjnego) oraz PESEL członka rodziny;
- wymiana informacji na płaszczyźnie organ-organ, bez obowiązku dostarczania tych informacji przez zainteresowane osoby. Oznacza to, że jednostki właściwe do spraw świadczeń i samorządy województw będą mogły samodzielnie pozyskiwać dane od innych organów (w postaci elektronicznej bądź papierowej), zwalniając z tego obowiązku wnioskującą o świadczenia osobę. Chodzi o informacje uzyskiwane z urzędów podatkowych, emerytalno-rentowych czy rejestrów publicznych, a dotyczące m.in.: sytuacji dochodowej, niepełnosprawności, składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Ustawa Prawo o ruchu drogowym
- proponuje się upoważnienie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do nieodpłatnego dostępu do danych zgromadzonych w centralnej ewidencji kierowców - baza danych o kierowcach posiadających prawo jazdy i baza danych o kierowcach, którym decyzją sądu odebrano uprawnienie do kierowania pojazdami. Pozwoli to egzekwować decyzje dotyczące dłużników alimentacyjnych, uchylających się od wykonywania zobowiązań.

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
- umożliwienie zespołom orzekających pozyskiwania informacji na temat sytuacji społecznej, zawodowej i rodzinnej osób ubiegających się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności od innych podmiotów, w tym m.in. publicznych służb zatrudnienia, jednostek pomocy społecznej, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
- przekazywania do systemu EKSMOoN informacji zebranych podczas przeprowadzania wywiadów środowiskowych. Informacje te powinny być również przekazywane do zespołu orzekającego z poziomu każdego z systemów dziedzinowych. Identyfikatorem osoby, której informacje dotyczą, będzie PESEL;
- wprowadzenie możliwości przekazywania z systemu EKSMOoN informacji koniecznych do zweryfikowania statusu wnioskodawcy podmiotom wykonującym zadania z zakresu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych i wspierania osób uprawnionych do alimentów.

Ustawa o pomocy społecznej
- umożliwienie jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej korzystania i przetwarzania informacji gromadzonych w rejestrach utworzonych przez ministra pracy i polityki społecznej. Są to rejestry utrzymywane w aplikacjach dziedzinowych, dotyczących świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego oraz systemu EKSMOoN. Wymianie informacji będzie służyć platforma integracyjna. Rejestr centralny, utworzony przez ministra pracy i polityki społecznej, będzie obejmował dane dotyczące: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, osób i rodzin ubiegających się lub korzystających ze świadczeń oraz form udzielonej pomocy;
- określony zostanie zakres informacji o świadczeniobiorcach pomocy społecznej, które będą mogły być udostępniane w postępowaniach prowadzonych przez powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Chodzi o informacje dotyczące sytuacji zdrowotnej i mieszkaniowej osoby niepełnosprawnej, która ubiega się o wydanie orzeczenia;
- rozszerzenie listy podmiotów, od których można otrzymywać niezbędne informacje –m.in.: Policja, kuratorzy sądowi, ZUS, KRUS, banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-pożyczkowe, szpitale i inne placówki zdrowotne, przedszkola, szkoły, publiczne i niepubliczne uczelnie czy organizacje pozarządowe.

Jak można przeczytac w komunikacie opublikowanym po posiedzeniu rządu, zaproponowane zmiany mają skrócić czas postępowań o przyznanie świadczeń oraz doprowadzą do zmniejszenia skali ich wyłudzeń, ograniczając np. liczbę przypadków, gdy osoby składają fałszywe oświadczenia i próbują korzystać z pomocy w różnych miejscach jednocześnie.