Ministerstwo Infrastruktury ogłosiło 22 marca br. założenia do projektu nowelizacji ustaw o ochronie praw lokatorów, dodatkach mieszkaniowych oraz zmian do Kodeksu cywilnego. Resort wychodzi naprzeciw potrzebom administracji lokalnej mającej problemy z gospodarowaniem zasobami mieszkaniowymi oraz zapewnieniem mieszkań osobom najbardziej potrzebującym. Proponuje także rozwiązania strukturalne, umożliwiające skojarzenia istniejącej substancji z warunkami gospodarki rynkowej. Posłanka Krystyna Kłos zwraca uwagę, że w dotychczasowych relacjach między lokatorem mieszkania komunalnego a administracją budynków najlepiej sprawdził się mechanizm wspólnot mieszkaniowych. Z kolei tam, gdzie umowy najmu podpisywane są z gminami, wciąż są widoczne różnego rodzaju braki utrudniające racjonalne gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi.

    Projektowana nowelizacja ustawy o ochronie praw lokatorów wśród wielu spraw odnosi się także do zagadnienia statusu materialnego lokatorów, najemców tych mieszkań. Powstał problem - kto będzie uprawniony do weryfikacji dochodów najemców lokali i ich statusu materialnego, jakie będą kryteria oceny stopnia zamożności poszczególnych najemców i jednocześnie?

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Styczeń wyjaśnia, że resort opracował założenia do ustawy o ochronie praw lokatorów.

-Proponujemy w tych założeniach przede wszystkim zmianę definicji mieszkaniowego zasobu gminy i publicznego zasobu mieszkaniowego – mówi minister Styczeń -  To bardzo ważne, aby doprecyzować tę definicję do lokali stanowiących własność lub pozostających w posiadaniu samoistnym władzy publicznej. Chcemy umożliwić gminom i innym jednostkom samorządu zawieranie umów najmu lokali mieszkalnych na czas oznaczony. Wprowadzimy zasadę, że bazową stawką czynszu, nie stawką czynszu obowiązującą w sensie powszechnym, ale bazową, będzie stawka czynszu oparta na kosztach utrzymania nieruchomości.

    Resort proponuje także, żeby sądy orzekały ostatecznie o uprawnieniach do lokalu socjalnego poprzez rezygnację z katalogu osób uprzywilejowanych w tym zakresie. Ministerstwo nie popiera tzw. dziedziczenia stosunku najmu, czyli aby ocena sytuacji majątkowej osób, które pozostały w lokalu po śmierci dotychczasowego najemcy, powodowała możliwość kontynuowania umowy najmu zawartej przez poprzednika lub też ewentualnie przeniesienia takiego najemcy do innego zasobu mieszkaniowego. Proponuje się również reformę dodatków mieszkaniowych.

    W przeważającej części rozwiązań istotnym parametrem będzie oczywiście dochód takiej osoby, która będzie uprawniona do otrzymania możliwości zasiedlenia lokalu będącego lokalem publicznym, w tym przypadku samorządowym, możliwości tej oczywiście po dokonaniu weryfikacji przez uprawniony organ gminy, przez uprawnione służby pracujące w gminie, tak aby ostatecznie takie lokale były zajmowane przez najemców mających określony status dochodowy. Dzisiaj takim mechanizmem, który w dużej mierze już się sprawdził, jest weryfikacja oparta na przepisach określonych w ustawie o dodatkach mieszkaniowych. Mamy tu do czynienia z bardzo prostym, oczywiście realnie prostym, bo już przetrawionym przez praktykę, mechanizmem, który mógłby być zastosowany także przy ocenianiu poziomu dochodu tych, którzy będą występować do gminy o zawarcie umowy najmu dotyczącej lokalu mieszkalnego, który zaspokajałby potrzeby mieszkaniowe takiego najemcy.

   Resort infrastruktury oceni także czy szacować dochód, opierając się na wszystkich, którzy stanowią czy też składają się na zespół gospodarstw domowych zajmujących taki lokal. Trudno później będzie przechodzić do sytuacji, w której np. następca prawny mający dochód znacząco wyższy mógłby ewentualnie otrzymać propozycję ze strony gminy zerwania umowy najmu, który był oczywiście związany z dochodem tej osoby, która otrzymała uprawnienie do zawarcia takiego stosunku najmu. Przede wszystkim chodzi o zachowanie praw nabytych wszystkich, którzy mają dzisiaj legalnie zawarte umowy najmu. Jest to bardzo ważne. Nie chcemy w żaden sposób burzyć tych relacji, które już występują na publicznym rynku mieszkaniowym. Minister infrastruktury proponuje wprowadzenie rozwiązań, które będą oparte na nowych umowach najmu.