O konieczności doprecyzowania rozwiązań i procedur w tym zakresie Prezydent mówił w marcu br. podczas odprawy kierowniczej kadry Ministerstwa Obrony Narodowej i Sił Zbrojnych, zapowiadając jednocześnie przygotowanie stosownej inicjatywy ustawodawczej.
1 lipca br. w Dowództwie Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych Prezydent Bronisław Komorowski podkreślał, że obok skutecznego systemu dowodzenia siłami zbrojnymi, potrzebny jest również skuteczny system kierowania obroną państwa na czas zagrożenia i wojny. Dodawał przy tym, że zasadność obecnych działań – przesuwania akcentów na obronę własnego terytorium i budowania nowoczesnego systemu kierowania państwem w sytuacjach szczególnych – potwierdza kryzys bezpieczeństwa w Europie, związany z wydarzeniami na Ukrainie.
Założenia zmian szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego przedstawiał oraz konsultował z przedstawicielami Ministerstwa Obrony Narodowej, w tym szefem Sztabu Generalnego i dowódcami Rodzajów Sił Zbrojnych, ekspertami obronności oraz przedstawicielami poszczególnych klubów parlamentarnych. Minister Stanisław Koziej będzie także reprezentował stanowisko Prezydenta RP w toku prac nad projektem ustawy.
Autorzy projektu podkreślają, że proponowane zmiany mają przede wszystkim na celu doprecyzowanie i usprawnienie już istniejących rozwiązań. Potrzeba uzupełnień w tym obszarze była także sygnalizowana w 2013 r. podczas prac parlamentarnych nad reformą systemu kierowania i dowodzenia Siłami Zbrojnymi.
W projekcie proponuje się określenie ram czasowych obowiązywania konstytucyjnego terminu "czas wojny”. O ustanowieniu jego początku i końca Prezydent RP postanawiałby na wniosek Rady Ministrów. Rozwiązanie takie pozwoli na precyzyjne określenie przedziału czasowego, w którym będą mogły być stosowane istotne z punktu widzenia państwa i obywateli przepisy „czasu wojny”.
Kolejną zmianą jest doprecyzowanie kompetencji Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, będącego organem wykonawczym Prezydenta RP w zakresie kierowania obroną państwa. Zgodnie z projektem, Naczelnemu Dowódcy powinny zostać podporządkowane te wojska i jednostki organizacyjne, które są niezbędne do prowadzenia operacji obronnej w celu odparcia zbrojnej napaści na terytorium RP. Obecna regulacja jego uprawnień może być interpretowana jako przejęcie przezeń w czasie wojny wszystkich władczych kompetencji wobec całości Sił Zbrojnych RP, co oznaczałoby w istocie całkowite przejęcie roli i kompetencji ministra obrony narodowej.
Postuluje się także ustawowe określenie głównych zadań osoby wskazywanej przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, do mianowania na Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. Pozwoli to na właściwe przygotowanie tej osoby do wykonywania zadań wynikających z kompetencji Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych. „Kandydat” powinien m.in. uczestniczyć w ćwiczeniach i grach strategicznych, a także brać udział w procesie planowania operacyjnego użycia Sił Zbrojnych i przygotowania Wojennego Systemu Dowodzenia.
W projekcie przewiduje się również poszerzenie kompetencji Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego na czas wojny, poprzez dodanie zadań dotyczących wsparcia Prezydenta RP w kierowaniu obroną państwa. Zapewni to ciągłość merytoryczną planowania, przygotowywania i realizacji zadań operacyjnych, także po powołaniu podległego Prezydentowi Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i przejęciu przez niego dowodzenia.