Rządowe Centrum Legislacji opublikowało dwa projekty zakładające wprowadzenie do polskiego systemu dwóch instytucji pozwalających na uwolnienie kapitału z posiadanej nieruchomości.

Odwrócony kredyt hipoteczny jest usługą equity release w modelu kredytowym. Obecnie na polskim rynku dostępna jest jedynie usługa equity release w opcji sprzedażowej, ukształtowana na podstawie przepisów art. 903, 906 i 908 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Różnica między dwoma modelami sprowadza się do momentu przeniesienia prawa do nieruchomości na świadczeniodawcę oraz na sposobie zabezpieczenia interesów spadkobierców kredytobiorcy.

Umowa o odwrócony kredyt hipoteczny w projektowanej regulacji charakteryzowałaby się tym, że prawo do nieruchomości ulegałoby przeniesieniu na instytucję kredytową z chwilą śmierci kredytobiorcy. Po śmierci beneficjenta jego spadkobiercy mogliby podjąć decyzję o dokonaniu spłaty kredytu i zachowaniu prawa do nieruchomości. Jednak nawet w przypadku przeniesienia prawa do nieruchomości na instytucję kredytującą spadkobiercom byłaby przekazywana kwota różnicy pomiędzy wartością roszczenia instytucji, a wartością nieruchomości.

Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, obecnie znajduje się w Sejmie, gdzie odbyło się nad nim I czytanie.

Dożywotnie świadczenie pieniężne jest natomiast usługą equity release, tyle, że w modelu sprzedażowym, zgodnie z nią właściciel lokalu mieszkalnego przenosi jego własność w zamian za zobowiązanie nabywcy (świadczeniodawcy) do wypłaty dożywotnich świadczeń okresowych, z jednoczesnym ustanowieniem służebności osobistej mieszkania (budynku, lokalu mieszkalnego). Wypłata świadczeń będzie zabezpieczona m.in. hipoteką na nieruchomości. Projekt został w poprzednim tygodniu przedstawiony przez Rządowe Centrum Legislacji.

Konferencja Przedsiębiorców Finansowych podkreśliła, że obie instytucje znacząco różnią się od siebie i odpowiadają potrzebom klientów znajdujących się w różnej sytuacji majątkowej. Nierównoczesne wprowadzenie projektów może spowodować potencjalne straty dla seniorów, którzy pochopnie zdecydują się na produkt nieodpowiadający ich potrzebom.

Odwrócony kredyt hipoteczny będzie najprawdopodobniej ofertą kierowaną do osób o względnie wyższym statusie majątkowym i pozwoli na zwiększenie dochodów, ale tylko przez ściśle określony czas. Zakończenie umowy między bankiem a konsumentem nie powinno w założeniu prowadzić do pogorszenia jakości życia takiej osoby. Sytuacja ma się odwrotnie przy rencie dożywotniej, z której korzystać będą osoby o znacząco niższych dochodach, które nie pozwalają na zaspokojenie ich podstawowych potrzeb. W związku z tym wcześniejsze zakończenie umowy wiązałoby się, dla takich osób, ze znaczącym pogorszeniem warunków codziennego życia.

W związku z tymi różnicami KPF zaleca, aby procesowanie nad oboma projektami toczyło się równoległe, a ich wejście w życie było skoordynowane. Dzięki temu ograniczone zostaną negatywne społeczne skutki korzystania z niedopasowanych produktów przez seniorów.

Źródło: www.kpf.pl,