Państwowa agencja będzie walczyć z dopingiem w sporcie

Podniesienie jakości orzecznictwa w sprawach dopingu sportowego będzie głównym celem Polskiej Agencji Antydopingowej. Jej powołanie przewiduje projekt ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie, który we wtorek został zatwierdzony przez Radę Ministrów.

Jak twierdzą autorzy projektu, przygotowanie tej ustawy było niezbędne ze względu na krytyczną ocenę obowiązujących regulacji antydopingowych i konieczność dostosowania dotychczasowych rozwiązań do dynamicznie zmieniających się standardów międzynarodowych.

Po 6 latach obowiązywania ustawy o sporcie, w której znajdowały się przepisy dotyczące zwalczania dopingu, zdecydowano o opracowaniu odrębnej ustawy poświęconej wyłącznie tej tematyce, w której uregulowano kompleksowo zagadnienia z tej dziedziny. Nowe przepisy będą również służyć realizacji zobowiązań międzynarodowych, które wynikają z ratyfikacji przez nasz kraj Konwencji Antydopingowej Rady Europy (Strasburg, 1989 r.) oraz Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu dopingu w sporcie (Paryż, 2005 r.).

Zgodnie z projektem ustawy, najważniejsze zadania Polskiej Agencji Antydopingowej to:
- określanie zasad i przebiegu kontroli antydopingowej;
- ustanawianie reguł dyscyplinarnych dotyczących dopingu w sporcie;
- planowanie i przeprowadzanie kontroli antydopingowej podczas zawodów i poza nimi;
- szkolenie i podnoszenie kwalifikacji kontrolerów antydopingowych Agencji;
- przyznawanie zgody na stosowanie przez zawodnika danej substancji zabronionej lub metody zabronionej;
- opracowywanie, wdrażanie i wspieranie programów edukacyjnych, informacyjnych i szkoleniowych dotyczących zwalczania dopingu w sporcie;
- opiniowanie projektów założeń do projektów ustaw oraz projektów aktów prawnych dotyczących zwalczania dopingu w sporcie;
- współpraca z zagranicznymi instytucjami zajmującymi się zwalczaniem dopingu w sporcie;
- współpraca z organami administracji publicznej, instytutami badawczymi oraz innymi podmiotami w obszarze badań wspierających zwalczanie dopingu w sporcie.

Agencja zagwarantuje standardy
Agencja, jako podmiot przeprowadzający kontrolę antydopingową podczas zawodów i poza nimi, będzie gwarantem uczciwego współzawodnictwa sportowego, ujawnienia przestępstw związanych ze stosowaniem dopingu oraz ochrony zdrowia zawodników.

Organami Agencji będą: dyrektor i Rada Agencji. Dyrektor będzie powoływany i odwoływany przez ministra sportu i turystyki, po zasięgnięciu opinii Rady Agencji. Minister będzie przeprowadzał otwarty nabór na dyrektora Agencji (informacja o naborze będzie publikowana m.in. na stronie BIP resortu sportu i turystyki). Kadencja dyrektora ma trwać 5 lat. Rada Agencji będzie się składać z 7 członków (po jednym przedstawicielu ministrów do spraw wewnętrznych, zdrowia i finansów, jeden przedstawiciel Polskiego Komitetu Olimpijskiego i trzy osoby wykonujące zawody w dziedzinach: medycyny, sportu, etyki, biologii lub prawa). Kadencja Rady ma trwać 4 lata.

Do ustawy wprowadzono także klauzulę interesu publicznego w odniesieniu do działań Agencji w zakresie kontroli antydopingowej. W praktyce oznacza to, że Agencja dla dobra publicznego będzie mogła przetwarzać dane osobowe zawodników objętych kontrolą antydopingową.

Kontrolerzy do specjalną ochroną
Zgodnie z projektem, kontrole będą przeprowadzać kontrolerzy antydopingowi Agencji. Zostaną oni objęci ochroną, jaka przysługuje funkcjonariuszom publicznym, np. na wypadek napaści w związku z kontrolą antydopingową. Mają też podlegać odpowiedzialności karnej, jaką przewidziano dla funkcjonariuszy publicznych. Certyfikat kontrolera antydopingowego będzie ważny 3 lata.

Agencja, zyskując prawo do ustanawiania reguł dyscyplinarnych dotyczących dopingu w sporcie, przyczyni się do osiągnięcia pełnej zgodności polskich regulacji z przepisami Światowego Kodeksu Antydopingowego. Zostanie powołany Panel Dyscyplinarny – jako niezależny i wyspecjalizowany organ do rozstrzygania o odpowiedzialności dyscyplinarnej za doping w sporcie (działający przy Polskiej Agencji Antydopingowej).

Panel będzie rozpoznawał sprawę na rozprawie (ma być jawna, jedynie we wskazanych przypadkach będzie można wyłączyć jawność) lub na posiedzeniu niejawnym (gdy osoba, której sprawa dotyczy zrezygnuje z prawa do przeprowadzenia rozprawy).

Członkowie Panelu będą powoływani i odwoływani przez ministra sportu i turystyki, po zasięgnięciu opinii Rady Agencji. Członkostwa w Panelu nie będzie można łączyć z funkcją we władzach polskiego związku sportowego. Kadencja Panelu ma trwać 3 lata.

Współpraca z organami ścigania
W projekcie ustawy przewidziano także wprowadzenie podstaw prawnych do współpracy Polskiej Agencji Antydopingowej z Policją, Służbą Celną, Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową oraz prokuratorami, a także – w zakresie w jakim doping dotyczy zdrowia publicznego – z ministrem zdrowia. Chodzi o przekazywanie informacji przez te służby Agencji (na jej wniosek lub z urzędu), jeżeli są one niezbędne do ustalenia odpowiedzialności dyscyplinarnej za doping w sporcie, gdy nie zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub ochrony ważnego interesu państwa.

W projekcie ustawy zawężono katalog substancji niedozwolonych, których podawanie jest przestępstwem. Wprowadzono penalizację handlu i przewozu przez granice Polski substancji zabronionych w sporcie.

Surowe kary za doping
Za podanie zawodnikowi bez jego wiedzy substancji zabronionej (lub za jej podanie zawodnikowi małoletniemu nawet za jego wiedzą) oraz za wprowadzanie do obrotu lub przechowywanie takiej substancji w celu jej wprowadzenia do obrotu bez zezwolenia – będzie wymierzana kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 3 lat. Chodzi o substancje wyjątkowo szkodliwe dla zdrowia takie jak: np. sterydy anaboliczne.

Ponadto, w projekcie ustawy dostosowano definicję dopingu do aktualnych przepisów Światowego Kodeksu Antydopingowego, który wyznacza międzynarodowe standardy w tej dziedzinie. W definicji dopingu eneumeratywnie wyliczono zachowania uznane za doping w sporcie.

Zgodnie z projektem, Agencja ma otrzymywać dotację podmiotową z budżetu państwa z przeznaczeniem na dofinansowanie działalności bieżącej. Przychodami Agencji mogą być też m.in.: dotacje celowe z budżetu państwa, środki unijne, środki z krajowych oraz międzynarodowych projektów i programów badawczych, działalności gospodarczej. Agencja będzie prowadzić samodzielną gospodarkę finansową na podstawie planu finansowego. Roczne sprawozdanie finansowe Agencji będzie badane przez biegłego rewidenta, którego wybierze minister sportu i turystyki. Sprawozdanie to będzie zatwierdzane przez ministra.

Ustawa co do zasady ma obowiązywać po 30 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Z dniem wejścia ustawy w życie przestanie działać Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie.