Rada Ministrów przyjęła 29 sierpnia br. projekt nowelizacji ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz niektórych innych ustaw.

Jak podkreślono w komunikacie ogłoszonym po posiedzeniu rządu, proponowane regulacje, przedłożone przez ministra sprawiedliwości, zmierzają do rozwiązania problemu pokrywania kosztów postępowań w sprawach o wykroczenia ponoszonych w toku czynności wyjaśniających prowadzonych przez organy podległe gminie - straż gminną lub straż miejską.

Chodzi m.in. o sytuację zwrotu należności za stawiennictwo świadka w trakcie czynności prowadzonych przez straż gminną lub straż miejską, czyli np. zwrotu kosztu dojazdu na przesłuchanie lub utraconego dochodu w powodu stawienia się na wezwanie któreś ze straży, a także inne wydatki (np. koszty noclegu).

Na podstawie obowiązujących przepisów nie można jednoznacznie wskazać podmiotu, który powinien zwrócić koszty powstałe w toku czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia prowadzonych przez straż gminną (miejską), który dokonałby uregulowania wydatków jako Skarb Państwa. Straż gminna (miejska) jest jednostką organizacyjną gminy, natomiast gmina posiada osobowość prawną, w związku z czym jej budżet jest odrębny od budżetu Skarbu Państwa. Rozwiązanie tego problemu jest konieczne ze względu na zapewnienie właściwej realizacji prawa świadka (biegłego, tłumacza, specjalisty) do wypłaty przyznanych mu należności za udział w czynnościach wyjaśniających w sprawach o wykroczenia prowadzonych przez straż gminną (miejską).

W nowych rozwiązaniach przyjęto, że wydatki ponoszone w toku czynności wyjaśniających będą tymczasowo regulowane przez Skarb Państwa (SP) lub jednostkę samorządu terytorialnego (jst), a następnie rozliczane stosowanie do odpowiedzialności za wynik postępowania.

Jeśli czynności wyjaśniające prowadzić będzie policja lub organ innej państwowej osoby prawnej (np. Straż Parku Narodowego), to zwrot wydatków nastąpi z budżetu państwa. Jeśli natomiast czynności wyjaśniające prowadzić będzie straż gminna lub straż miejska, to zwrot wydatków nastąpi z budżetu gminy.

Do rozliczenia wydatków w orzeczeniu kończącym postępowanie przyjęto, że wydatki ponoszone przez SP lub jst będą miały charakter ryczałtowy – ryczałt nie obejmie kosztów powołania biegłych (lub instytucji wyznaczonych do wydania opinii w sprawie) oraz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych. W sytuacji umorzenia postępowania lub uniewinnienia obwinionego – koszty postępowania będzie ponosić Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Natomiast od skazanego zasądzane będą zryczałtowane wydatki i pozostałe należności na rzecz SP lub jst.

Minister sprawiedliwości określi w rozporządzeniu wysokość zryczałtowanych wydatków postępowania w sprawach o wykroczenia ponoszonych w toku czynności wyjaśniających oraz w toku postępowania sądowego.

Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2018 r.