Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z późn. zm.). Projektowana ustawa wprowadza zmiany w zakresie prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym i stanowi kolejny etap realizacji przedsięwzięcia „Wprowadzenie e-usług w zakresie ksiąg wieczystych”, będącego częścią projektu „Wprowadzenie e-usług w wymiarze sprawiedliwości”.

Zgodnie z założeniami projektu udzielaniem informacji z centralnej bazy ksiąg wieczystych zajmować się będzie – tak jak dotychczas – Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych posiadająca ekspozytury przy wydziałach sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste.

Obok obecnie występujących w obrocie odpisów ksiąg wieczystych i zaświadczeń o zamknięciu księgi wieczystej w projekcie przewidziano możliwość uzyskania kolejnego rodzaju dokumentu – wyciągu z księgi wieczystej. Zdaniem projektodawcy ten nowy rodzaj dokumentu pozwoli uzyskać wnioskodawcom konkretne potrzebne im informacje, a nie, tak jak dotychczas, tylko odpis zawierający wszystkie dane wpisane do księgi wieczystej.

Zasadniczą i podstawową zmianą jest jednak możliwość uzyskania dostępu do dokumentów obejmujących informacje z ksiąg wieczystych za pośrednictwem sieci Internet i nadania wydrukom tych dokumentów mocy dokumentów wydawanych przez sąd. O ile bowiem obecnie możliwe jest przeglądanie treści ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym, o tyle uzyskanie odpisu księgi mającego moc dokumentu urzędowego wymaga złożenia stosownego wniosku w formie pisemnej oraz osobistego odebrania przez wnioskodawcę odpisu w ekspozyturze Centralnej Informacji, bądź przesłania go pocztą na adres wskazany przez wnioskodawcę.

W projektowanej ustawie wprowadzono dodatkowo możliwości złożenia wniosku o wydanie odpowiedniego dokumentu (odpisu, wyciągu, zaświadczenia) za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. W takim przypadku Centralna Informacja umożliwia wnioskodawcy samodzielne wydrukowanie dokumentów, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Zgodnie z projektem ustawy wydruki tych dokumentów będą miały moc dokumentów wydawanych przez sąd, jeżeli będą posiadały cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w centralnej bazie ksiąg wieczystych. Wnioskodawca będzie mógł zatem wygodnie i szybko uzyskać dokument, którym będzie mógł się posłużyć w obrocie prawnym. Natomiast wydruki treści wyświetlanych w trybie przeglądania księgi wieczystej nie będą posiadały mocy dokumentów urzędowych. Jednocześnie pozostawiono możliwość, aby wniosek o wydanie dokumentu złożony za pośrednictwem systemu teleinformatycznego zawierał żądanie osobistego odbioru dokumentu bądź dostarczenia go na adres wskazany przez wnioskodawcę za pośrednictwem operatora publicznego.

Ponadto w omawianym projekcie ustawy wprowadzono drugi rodzaj dostępu do ksiąg wieczystych określany jako wyszukiwanie ksiąg wieczystych w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych i polegający na możliwości ustalenia księgi wieczystej według konkretnego, zdefiniowanego kryterium wyszukiwania (np. danych identyfikacyjnych nieruchomości, danych osobowych właściciela). Możliwość wyszukiwania ksiąg wieczystych ma być dostępna tylko dla wskazanych w ustawie podmiotów, takich jak np. sądy, organa ścigania, w tym prokuratura, Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, organy podatkowe i celne, Najwyższa Izba Kontroli, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w celu realizacji ich ustawowych zadań. Omawiany rodzaj dostępu to całkowicie nowa instytucja, która ma gwarantować sprawne i skuteczne realizowanie uprawnień przysługujących Państwu, np. w celu ustalenia składników majątku dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym. Powyższe może w praktyce wpłynąć na zwiększenie efektywności egzekucji w Polsce.

Z uwagi na konieczność opracowania, wykonania i przetestowania systemu informatycznego umożliwiającego składanie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wniosków o wydanie dokumentów projektodawca przewidział wejście ustawy nowelizującej wraz z aktami wykonawczymi z dniem 1 grudnia 2013 r.

Opracowanie: Krzysztof Paczoska

Źródło: www.rcl.gov.pl, stan z dnia 23 listopada 2012 r.