Obniżenie opłaty wpisowej do 100 tys. zł

Projekt ustawy jest odpowiedzią na postulat strony społecznej, która dostrzegła obecne wady albo przynajmniej kłopoty w stosowaniu ustawy o kosztach sądowych w zakresie zwolnienia przedsiębiorców z opłaty – wyjaśniał w czasie obrad sejmowych podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha.

- Odpowiadając na ten postulat, przygotowaliśmy nowelizację, która wnosi dwie zmiany. Po pierwsze, górny pułap opłaty sądowej zostaje obniżony z 200 tys. do 100 tys. zł, jako postulat, który ma urealnić i ułatwić dostęp do sądu podmiotom, które dochodzą roszczeń finansowych. Mówimy tu najczęściej o przedsiębiorcach, którzy dochodzą należności z tytułu wykonania umowy – stwierdza minister Myrcha.

Czytaj też w LEX: Partyk Aleksandra, Zasądzenie zwrotu kosztów procesu w razie cofnięcia pozwu>

Zwolnienie z kosztów spółek

Druga propozycja idzie jeszcze dalej - dotyczy procesu badania, czy przedsiębiorca może być zwolniony z kosztów sądowych. Obecnie przedsiębiorcy, jak i osoby fizyczne podlegają tym samym regułom, czyli badana jest ich sytuacja finansowa, którą sąd ocenia, by móc zwolnić z opłaty od pozwu. W przypadku przedsiębiorstw (spółek) sąd bada nie tylko sytuację samej spółki, ale w przypadku spółek osobowych bada także sytuację majątkową jej wspólników, a w przypadku spółek kapitałowych – także udziałowców czy akcjonariuszy.

O ile wydaje się jeszcze uzasadnione badanie sytuacji wspólników w spółkach osobowych – tu na przykład można przywołać spółki partnerskie, gdzie sytuacja prywatno-osobowa wspólników może być na tyle dobra i odbiegać od sytuacji majątkowej spółki, by to nie uzasadniało zwolnienia – o tyle badanie przez sąd sytuacji majątkowej udziałowców w spółce z o.o. czy akcjonariuszy w spółce akcyjnej wydaje się mało praktyczne do dostosowania.

W związku z tym nowelizacja będzie zmierzała do tego, żeby – oceniając sytuację finansową przedsiębiorcy wnoszącego o zwolnienie z kosztów – sąd ewentualnie mógł jeszcze badać sytuację wspólników w spółkach osobowych, a w przypadku spółek kapitałowych będzie to ograniczone do sytuacji majątkowej przedsiębiorstwa.

Czytaj też w LEX: Partyk Tomasz, Zwrot opłaty od pozwu wniesionego w elektronicznym postępowaniu upominawczym w przypadku cofnięcia pozwu po przekazaniu sprawy przez e-sąd sądowi właściwości ogólnej>

Absurdalne sytuacje

- Nowelizacja jest niewielka, ale istotna – wskazuje Adam Malinowski z Inicjatywy Przedsiębiorcy dla Polski i podaje przykład.

- Mamy małą firmę, która ma 4 mln długu swojego kontrahenta, który tych 4 mln nie zapłacił. Sytuacja firmy jest krytyczna i nagle ta firma ma wyjąć z własnej kieszeni 200 tys. zł, żeby w ogóle sąd zajął się tematem tego długu. Wydaje to się absurdalne. Stąd też ta kwota obniżona do 100 tys. zł po prostu zwiększa dostępność sądu dla tych, którzy tego najbardziej potrzebują. To nie jest zmiana ustawy pod kątem dużych korporacji, tylko to jest zmiana ustawy pod kątem biznesu MŚP – tłumaczy Malinowski.

Natomiast Adam Małyszko, prezes zarządu Stowarzyszenia Forum Recyklingu Samochodów FORS, zwraca uwagę, że ta poprawka dotyczy dużych firm, które sądzą się o 4 mln. Małe firmy, MŚP, nie sądzą się o 4 mln, gdyż często to jest ich roczny obrót.

- Propozycja deregulacyjna idzie w bardzo dobrym kierunku, natomiast chciałbym zwrócić uwagę, że dotyczy tak naprawdę nie MŚP, a dużych firm. Bo mikroprzedsiębiorca ma bardzo mało spraw, które toczą się o jeden albo dwa miliony. A jeżeli chcemy pomóc MŚP w sprawach, które być może nie uzyskają zgody na zwolnienie z kosztów, to ta procentowa stawka powinna być zmniejszona o połowę, do 2,5 proc. Wówczas to rzeczywiście będzie oddziaływanie skuteczne na MŚP – wskazuje Małyszko.

Autorzy projektu argumentują, że opłata 5 proc. od pisma z zasady dotyczy nie tylko przedsiębiorców, ale wszystkich pozwów o zapłatę, także osób nieprowadzących działalności gospodarczej.

Z drugiej strony - opłaty od pozwu też są źródłem dochodów sądownictwa, a więc trzeba na ten obszar patrzeć odpowiedzialnie, "bo jest duża część obszarów budżetowych, gdzie nie ma możliwości, żeby w łatwy sposób uzupełnić ewentualne ubytki”.

Przepis przejściowy zakłada, że do pism wniesionych przed dniem wejścia w życie ustawy oraz wniosków spółek handlowych o zwolnienie od kosztów sądowych złożonych przed tym dniem stosuje się przepisy dotychczasowe.

Nowelizacja wejdzie w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.

Poznaj linię orzeczniczą w LEX: Krudysz Marcin, Przywrócenie terminu do uiszczenia opłaty od czynności procesowej>

Nowość