Sprawa dotyczyła sytuacji sprzed 8 marca 2013 roku, czyli sprzed wejścia w życie nowelizacji ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Nowelizacją tą zmieniono art. 7 dodając ust.3a), w którym wyraźnie mówi się, że stroną w postępowaniu o odrolnienie, jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). I tak brzmi uchwała podjęta 25 listopada przez siedmiu sędziów NSA 25 listopada br.
W omawianej sprawie wójt gminy Świlcza wystąpił do ministra rolnictwa i rozwoju wsi o to, by zgodził się na zamianę działek rolnych na budowlane. Minister uchylił wcześniejsze decyzje stwierdzając, że grunty te są zbyt wartościowe, aby stawiać na nich nieruchomości. Wójt gminy złożył więc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. WSA uznał, że minister powinien zawiadomić o postępowaniu także właścicieli działek, których dotyczyła jego decyzja.
Minister rolnictwa złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zdaniem ministra charakter postępowania wskazuje, że jest ono częścią władztwa publicznego gminy i ona w planie zagospodarowania przestrzennego w ramach zadań publicznych decyduje o przeznaczeniu gruntów.
NSA postanowił spytać poszerzony skład tego sądu, czy właściciel nieruchomości objętej wnioskiem wójta o wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na budowlane jest stroną w tym postępowaniu i czy w związku z tym powinien być informowany przez ministra o toczącym się postępowaniu. W orzecznictwie zarysowały się bowiem dwa przeciwstawne stanowiska. jedno mówiące o tym, że właściciele są stroną w postępowaniu tego typu ( tak też stwierdził prokurator) i drugie - że decyzje o odrolnieniu nie wpływają na ich prawa i obowiązki.
W uchwale NSA z 25 listopada br. sąd stwierdził, że w postępowaniu o odrolnienie gruntów właściciele i użytkownicy wieczyści stronami nie są. Sąd argumentował, że właściciele i użytkownicy wieczyści gruntów mogą włączyć się w postępowanie składając wnioski do planu o zagospodarowaniu przestrzennym ( według art.17 i 18 ustawy). A po podjęciu uchwały właściciele mogą ją zaskarżyć i unieważnić poprzez wniosek do sądu administracyjnego.
Co wiecej- minister rolnictwa nie musi informować właścicieli gruntów rolnych, że toczy się postępowanie w sprawie zmiany przeznaczenia ich gruntów na budowlane - o dodał Naczelny Sąd Administracyjny.
Sygnatura akt II OPS 1/13, uchwała 7 sędziów z 25 listopada 2013 r.
NSA: właściciel nie jest stroną w sprawie o odrolnienie gruntu
W postępowaniu o odrolnienie gruntów właściciele i użytkownicy wieczyści nie są stronami postępowania. Jedynie wójt, burmistrz i prezydent miasta mają w tym interes prawny - orzekł NSA w uchwale 7 sędziów.