NSA: tylko konserwator może pozwolić na wycięcie drzewa na terenie zabytkowym

Drzewo czy krzak nie musi być obiektem historycznym,  wpisanym do rejestru zabytków, aby o jego wycięciu decydował wojewódzki konserwator zabytków. Wystarczy, że rośnie na terenie nieruchomości objętej jego pieczą - taki jest sens uchwały 7 sędziów NSA.

Zagadnienie prawne do poszerzonego składu skierował prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zwrócił on uwagę, że sądy niejednolicie orzekają o tym, kto powinien decydować o wycince drzew znajdujących się na obszarach wpisanych do rejestru zabytków. 

Ujawniły się dwa przeciwstawne stanowiska. Pierwsze z nich stanowi, że organem władczym jest wojewódzki konserwator zabytków. Drugie stanowisko, że o właściwości konserwatora w tym zakresie decyduje fakt, czy wpisano dany obiekt do rejestru zabytków, czy drzewo jest zabytkiem.
Zdaniem Prokuratora Generalnego, którego reprezentował prok. Lucjan Nowakowski, sporny art. 83 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody dotyczy terenów wpisanych do rejestru zabytków i właściwy do decydowania o wycięciu drzewa jest wojewódzki konserwator, a nie wójt, prezydent miasta czy burmistrz.
Naczelny Sąd Administracyjny 19 października br. zgodził się z tym poglądem i podjął uchwałę, według której  zgoda na wycięcie drzew lub krzewów, o której mowa w art. 83 a) ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, jeśli znajdują się na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków należy do  wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Zdaniem NSA zgoda konserwatora zabytków w tej mierze jest wyjątkiem od ogólnej zasady. To co przemawia za podjęciem takiej uchwały jest m.in. treść ustawy o ochronie zabytków (art.4). Zgodnie z tymi regulacjami ochrona zabytków polega, w szczególności, na podejmowaniu przez organy administracji publicznej działań mających na celu uwzględnianie zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu środowiska.  
Układ urbanistyczny, czy zespół architektoniczny także jest przedmiotem ochrony i w skład takiej nieruchomości mogą wchodzić nie tylko budynki, ale i tereny zielone. Pojedyncze drzewo nie musi mieć charakteru historycznego, czy konserwatorskiego, aby było chronione jako element pewnej całości architektonicznej. To kontrola konserwatora zabytków zapewnia najlepiej poszanowanie dla zabytków, w tym także dla drzew i krzewów, które wchodzą w skład nieruchomości. Dlatego zgoda  konserwatora na wycinkę jest jak najbardziej uzasadniona.

Sygnatura akt II OPS 3/15, uchwała 7 sędziów NSA II OPS 3/15 z 19 października 2015 r.

 Bartosz Rakoczy 
   Usuwanie drzew i krzewów