Na polecenie Państwowej Wojewódzkiej Inspekcji Sanitarnej w Łodzi 21 stycznia 2013 r. w sklepach na terenie województwa łódzkiego, w których były wprowadzane do obrotu środki zastępcze, została przeprowadzona kontrola. Wcześniej tych sklepach sprzedawano dopalacze, co potwierdzały wyniki badań Narodowego Instytutu Leków. Czytej też>>Sklepy z dopalaczami...
Przesłanką do podjęcia przez Inspekcję Sanitarną decyzji o natychmiastowej kontroli w sklepach należących do spółek kapitałowo i personalnie powiązanych z ich właścicielem R. G. było zagrożenie zdrowia lub życia ludzi zażywających produkty oferowane do sprzedaży. Inspekcji znane były fakty, że produkty wprowadzane do obrotu były przyczyną zatruć osób je zażywających, często małoletnich i ich hospitalizacji. Potwierdzały to również informacje pochodzące z innych powiatów i województw. Jak wskazał organ, brak reakcji ze strony Inspekcji Sanitarnej oznaczałoby dopuszczenie do sytuacji, w której istniałoby realne zagrożenie dla bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzi.
Podczas kontroli przeprowadzonej przez PPIS 21 stycznia 2013 r. stwierdzono, że produkty były oferowane do sprzedaży w charakterystycznych opakowaniach w postaci półprzezroczystych torebek foliowych zawierających niewielkie ilości niewiadomego pochodzenia suszu roślinnego lub nieokreśloną substancję czy mieszaninę chemiczną w postaci białego proszku, posiadały nieznany skład i informację o przeznaczeniu innym niż do spożycia przez ludzi. Informacja, ta zamieszczona na produkcie, w istocie sugerowała wręcz takie przeznaczenie.
W tej sytuacji Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny zakazał wprowadzania do obrotu na terytorium RP środków zastępczych o nazwach: Imitacja produktu "Ekstrakt Rudy Ogień", "Ekstrakt Rudy Powiew", "Ekstrakt Rdzawy Ogień" i nakazał wycofanie tych produktów z obrotu oraz ich zniszczenie wraz z pokryciem kosztów zniszczenia przez stronę postępowania.
Od tej decyzji spółka A. odwołała się do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi wnosząc o uchylenie jej w całości i umorzenie postępowania I instancji, a także o uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności. To żądanie spotkało sie z odmową.
Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który skargę spółki oddalił. W myśl art. 27c ust. 6 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w przypadku stwierdzenia, że produkt stwarza zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, właściwy państwowy inspektor sanitarny zakazuje, w drodze decyzji, wytwarzania produktu lub wprowadzania produktu do obrotu, a także nakazuje wycofanie produktu z obrotu oraz jego zniszczenie na koszt strony postępowania.
W tym wypadku ustalenia, co do zagrożenia zdrowia i życia ludzi organ poczynił opierając się na informacjach o przypadkach zatruć tymi substancjami, o liczbie osób objętych zatruciami z powodu zażycia tych substancji. A także na podstawie zakresu i stopnia stwierdzonych dolegliwości wynikających z ich zażycia oraz dostępności tych produktów w obiektach skarżącej spółki oraz wyników badań Narodowego Instytutu Leków – co do produktów wprowadzonych do obrotu przez skarżącą spółkę.
Sygnatura akt II OSK 1150/14, II OSK 1145/14.