NSA: nie można unieważniać nieważnego paszportu

Błędem ministra spraw wewnętrznych było unieważnienie paszportu, którego ważność wygasła. Jeśli tak się zdarzy, to trzeba postępowanie administracyjne umorzyć - stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.

Przebieg sprawy był nietypowy. Prokurator w 2014 r. złożył wniosek o unieważnienie paszportu Magdaleny S., która przebywała  za granicą i była poszukiwana listem gończym. List gończy z 2010 r. został wydany z powodu ukrywania się kobiety, podejrzanej o popełnienie przestępstwa.

Wojewoda unieważnia paszport
Wojewoda śląski w lipcu 2014 r. unieważnił paszport Magdaleny S. Od tej decyzji poszukiwana odwołała się do ministra spraw wewnętrznych, który utrzymał decyzję wojewody w mocy. Warto dodać, że w dacie podejmowania decyzji przez organ drugiej instancji paszport już stracił ważność.
Ten argument posłużył Magdalenie S. do złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Sąd jednak oddalił odwołanie, powołując się na art. 38 ustawy o dokumentach paszportowych, który mówi, że dokument paszportowy podlega unieważnieniu  na wniosek m.in. "organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, organu postępowania wykonawczego w sprawie karnej, w tym o przestępstwo skarbowe, przeciwko posiadaczowi dokumentu paszportowego".

Słuszny interes obywatela?
Magdalena S. wniosła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.  Jej zdaniem art.38 ustawy nie mógł być podstawa decyzji, gdyż skarżąca nie miała ważnego paszportu.  Co więcej - WSA naruszył zasady art.7 kpa, gdyż nie uwzględnił słusznego interesu obywatela.
Prokurator Prokuratury Regionalnej w Katowicach Jolanta Kornakiewicz przekonywała przed sądem II instancji, że należy oddalić kasację, jako nieuzasadnioną. Zdaniem prokuratury nieważny paszport można unieważnić.
Jednak sędziowie NSA byli innego zdania.  NSA uchylił decyzję ministra i wojewody, a także wyrok I instancji, a następnie umorzył postępowanie administracyjne. Jak wyjaśniał sędzia Jacek Chlebny powodem umorzenia było nie uwzględnienie przez organ II instancji stanu faktycznego, czyli wygaśnięcia ważności dokumentu. Nie można było zatem unieważnić nieważnego paszportu, tylko sprawę umorzyć. I na tym polegał błąd ministra spraw wewnętrznych - dodał.


Sygnatura akt II OSK 425/16, wyrok z 7 listopada 2017 r.