Cudzoziemka Z.V. wystąpiła do urzędu o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego z powodu opieki nad niepełnosprawną córką. Ona i jej troje dzieci są narodowości czeczeńskiej i przebywają  w Polsce na podstawie udzielonej ochrony uzupełniającej. Ochrona ta była uzasadniona z powodu rzeczywistego ryzyka nieludzkiego i poniżającego traktowania, gdyby wróciła do swego kraju.

Odmowa przyznania zasiłku
Urząd miejski odmówił jej zasiłku, gdyż stwierdził, że Z. V.  jest mężatką, ma męża, który nie zamieszkuje z żoną i dziećmi na terytorium Polski, co przesądza - zdaniem burmistrza - o niespełnieniu warunku przysługiwania świadczeń rodzinnych.
W odwołaniu Z. V. zarzuciła organowi I instancji m.in. naruszenie art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy o świadczeniach rodzinnych poprzez błędną wykładnię i w konsekwencji uznanie, że skarżąca nie spełnia przesłanek do przyznania świadczeń rodzinnych.  A także naruszenie art. 28 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 13 grudnia 2006 r. poprzez jego niezastosowanie.

SKO także odmawia
Rozpatrując złożone odwołanie Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że osobami  uprawnionymi do otrzymania świadczeń rodzinnych, do których, stosownie do art. 2 pkt 2 ustawy, zalicza się świadczenie pielęgnacyjne, są obywatele polscy i niektóre grupy cudzoziemców, jeżeli zamieszkują na naszym terytorium. Ustawa określa okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze podzieliło stanowisko organu I instancji, że przemoc domowa ze strony jej męża i udzielenie skarżącej ochrony uzupełniającej decyzją Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z października 2015 r. - nie mają wpływu na ocenę przesłanki zamieszkiwania wszystkich członków rodziny w Polsce.
Co więcej - jej mąż - nie zamieszkuje z żoną i dziećmi  w naszym kraju - toteż Kolegium stwierdziło, że organy orzekające nie mogą zadośćuczynić żądaniu strony skarżącej przyznania świadczenia rodzinnego jakim jest świadczenie pielęgnacyjne.

Rzecznik przyłącza się do skargi
Skargę na tę decyzję wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Z. V., która zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszanie ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych art. 71 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 69 Konstytucji w zw. z art. 28 Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 13 grudnia 2006 r.
Do postępowania przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich. RPO wskazał m.in. że niezamieszkiwanie męża cudzoziemki w Polsce nie może, z uwagi na jej szczególną sytuację, stanowić podstawy do odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Cudzoziemka wygrywa w WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie podzielił stanowisko Rzecznika i w wyroku z 4 sierpnia 2016 r. uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego oraz poprzedzającą ją decyzję burmistrza. Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło skargę kasacyjną.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej.  Odnosząc się do zarzutów skargi kasacyjnej wskazał na wadliwość stanowiska, że na mocy obowiązujących przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych nie jest możliwe uzyskanie przez uchodźczynię zamieszkującą wraz z dziećmi w Polsce na podstawie ochrony uzupełniającej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z powodu jej nieobecnego męża.

Nie cała rodzina musi mieszkać w Polsce
Rzecznik podkreślił, że ustawodawca nie wymaga, aby do przyznania świadczeń rodzinnych konieczne było spełnienie wymogu, aby wszyscy członkowie rodziny cudzoziemca przebywali na terytorium Polski. Intencją ustawodawcy było to, aby osoba ubiegająca się o świadczenia przebywała na terenie Polski przez okres zasiłkowy wraz z tymi członkami rodziny, na które dana osoba pobiera świadczenia rodzinne.
Naczelny Sąd Administracyjny 13 września br. oddalił skargę kasacyjną burmistrza, a tym samym podzielił stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich, że cudzoziemka spełnia wymogi ustawowe do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad niepełnosprawną córką.


Sygnatura akt : sygn. akt I OSK 2955/16 , wyrok z 13 września 2017 r.