Według nowej koncepcji liczba i zasięg terytorialny oddziałów Straży Granicznej będą dostosowane do realizowanych zadań odpowiednio na wewnętrznej, jak i na zewnętrznej granicy Polski. Zmiany zakładają m.in. utworzenie na południowej granicy jednego oddziału Straży Granicznej - Śląsko-Małopolskiego z siedzibą w Raciborzu. W związku z reorganizacją Straży Granicznej MSW nie planuje zwolnień funkcjonariuszy.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz Komenda Główna Straży Granicznej przygotowały nowy model funkcjonowania SG. W ramach opracowanego modelu placówki i oddziały Straży Granicznej będą dostosowane do wykonywania zadań związanych z ochroną granicy zewnętrznej UE i przeciwdziałaniem nielegalnej migracji.

Mniejsze potrzeby na południowej granicy
Jak podkreśla MSW, funkcjonowanie Straży Granicznej od momentu przystąpienia do strefy Schengen wskazuje na konieczność dostosowania oddziałów SG do nowych zadań. Proces ten został już przeprowadzony w odniesieniu do granicy zachodniej. Dlatego też obecna reorganizacja obejmie głównie południową granicę kraju. Aktualnie w ramach trzech oddziałów Straży Granicznej na południu Polski funkcjonuje 14 placówek (po reorganizacji będzie ich 11). Dla porównania na granicy zachodniej, na której przeprowadzono już proces reorganizacji, w ramach jednego Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej działa 10 placówek.
MSW, analizując pod kątem ilości pracy trzy oddziały z południowej granicy, dla porównania wzięło pod uwagę już zreorganizowaną granicę zachodnią, na której funkcjonuje jeden oddział Straży Granicznej. Przeprowadzona analiza obciążenia zadaniami trzech oddziałów z południowej granicy kraju (śląskiego, sudeckiego i karpackiego) i Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej z granicy zachodniej pokazuje, że są one porównywalne. Dotyczy to m.in. osób zatrzymanych w trybie ustawy o cudzoziemcach, skierowanych do wojewody wniosków o wydalenie cudzoziemców z terytorium RP, skierowanych do sądu wniosków o umieszczenie cudzoziemców w areszcie w celu wydalenia lub w strzeżonym ośrodku dla cudzoziemców oraz wydanych decyzji o zobowiązaniu do opuszczenia kraju (za okres od 1 stycznia 2011 r. do 30 czerwca 2012).
MSW również podkreśla, że południe kraju nie jest rejonem zagrożonym nielegalną migracją, a granice z Czechami i Słowacją uznawane są za tzw. granice bezpieczne. Problem migracyjny w Polsce dotyczy bowiem przede wszystkim nielegalnej migracji z kierunku wschodniego (w szczególności przez Ukrainę i Białoruś) na zachód Europy - do Niemiec. Istotna jest też tendencja spadkowa naruszeń przepisów związanych z nielegalną migracją osób na południu Polski.

Organizacja Straży Granicznej dostosowana do podziału administracyjnego
Nowa koncepcja funkcjonowania Straży Granicznej wprowadza zasadę, iż zasięg terytorialny oddziałów Straży Granicznej ma być dostosowany do podziału administracyjnego kraju, z wyjątkiem odpowiedzialności za linię brzegową z obszarami dwóch województw przyległych do linii brzegowej i części województwa warmińsko – mazurskiego, który obejmie swym zasięgiem jeden oddział SG - tj. Morski Oddział Straży Granicznej.
Z kolei objęcie województw: lubuskiego, wielkopolskiego oraz dolnośląskiego (aktualnie podzielone pomiędzy dwa oddziały) przez Nadodrzański OSG z komendą w Krośnie Odrzańskim, spowoduje właściwość terytorialną jednego komendanta oddziału do realizacji ustawowych zadań na terenie, przez który biegną dwie kluczowe autostrady tranzytowe wschód-zachód. Pozwoli to również zapewnić sprawną współpracę z istotnym partnerem, jakim są Niemcy.
Zdaniem autorów projektu, doświadczenia z wcześniejszej reorganizacji na granicy zachodniej wskazują, że do koordynowania i nadzorowania w województwach: opolskim, śląskim i małopolskim aktualnej (10) i przyszłej (7 lub 8) liczby placówek Straży Granicznej odpowiednia będzie jedna komenda oddziału. Dlatego nowy oddział o nazwie Śląsko-Małopolski obejmie swoim zasięgiem wskazane trzy województwa i będzie miał swoją siedzibę w Raciborzu. Za taką lokalizacją siedziby komendy Śląsko-Małopolskiego Oddziału Straży Granicznej w Raciborzu przemawia m.in.: optymalna infrastruktura do wykonywania zadań komendy oddziału oraz niższe roczne koszty jej utrzymania niż w innych możliwych lokalizacjach.
W przypadku Karpackiego Oddziału Straży Granicznej służby resortu spraw wewnętrznych zgłosiły zapotrzebowanie na wykorzystanie obiektów w Nowym Sączu. Wstępnie uzgodniono zlokalizowanie w tych obiektach krajowej bazy sprzętu i wyposażenia na potrzeby ochrony ludności w ramach szkoły aspirantów PSP.

Projekt został 24 stycznia 2013 r opublikowany w Biuletynie Informacji Publicznej MSW pod adresem:
http://bip.msw.gov.pl/portal/bip/435/2187 /Projekt_rozporzadzenia_Ministra_Spraw_Wewnetrznych_w_sprawie_zniesienia_niektory.html

MSW ma plan reorganizacji
W odniesieniu do oddziałów Straży Granicznej harmonogram zakłada, że 16 października br. zmieniony zostanie terytorialny zasięg działania Morskiego i Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej. Obszar całego województwa zachodniopomorskiego zostanie włączony do Morskiego Oddziału SG.
Z kolei 16 listopada br. zniesiony zostanie Sudecki Oddział Straży Granicznej, a jego dotychczasowy terytorialny zasięg działania zostanie włączony do Nadodrzańskiego Oddział SG.
Natomiast z dniem 1 stycznia 2014 r. zniesiony zostanie Karpacki Oddział Straży Granicznej, a jego terytorialny zasięg działania zostanie włączony do Śląsko-Małopolskiego Oddziału SG (po wcześniejszej zmianie nazwy obecnego Śląskiego OSG na Śląsko-Małopolski OSG).

Jeśli chodzi o placówki Straży Granicznej to:
- z dniem 31 maja br. zniesiona zostanie Placówka Straży Granicznej w Piwnicznej Zdroju, a swoje działanie zakończy Grupa Zamiejscowa w Wałbrzychu (PSG w Jeleniej Górze);
- z dniem 1 października br. w miejsce dotychczasowych trzech placówek Straży Granicznej w Szczecinie, w Szczecinie-Porcie i w Szczecinie-Goleniowie utworzona zostanie Placówka Straży Granicznej w Szczecinie,
- do dnia 31 października br. zniesiona zostanie Placówka Straży Granicznej w Raciborzu;
- do dnia 31 grudnia br. utworzona zostanie nowa Placówka Straży Granicznej w Olsztynie;
- z dniem 31 grudnia br. zniesione zostaną placówki Straży Granicznej: w Żywcu, Cieszynie i w Kostrzynie nad Odrą;
- z dniem 1 stycznia 2014 r. utworzone zostaną placówki w Bielsku-Białej i w Gorzowie Wielkopolskim.

Fukncjonariusze dostaną nowe propozycje
MSW zaznacza, że nowy model funkcjonowania Straży Granicznej nie oznacza zwolnień funkcjonariuszy. Funkcjonariusze będą mogli kontynuować służbę w innych jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej. Na samej granicy zewnętrznej UE istnieje ponad 1700 stanowisk służbowych do obsadzenia. Wiąże się to m.in. z budową nowych i rozbudową istniejących przejść granicznych na odcinku z Ukrainą (Budomierz, Dołhobyczów, Korczowa) oraz Białorusią (Połowce), a także z realizacją umów o małym ruchu granicznym z Ukrainą i Rosją. Kolejne przejścia pozwolą na zmniejszenie oczekiwania na odprawę na granicy polsko-ukraińskiej, polsko-białoruskiej i polsko-rosyjskiej.
MSW podkreśla, że wraz z Komendą Główną Straży Granicznej będzie chciało zapewnić miejsca pracy dla pracowników z oddziałów, które będą reorganizowane. Planuje się, że większość pracowników Straży Granicznej znajdzie zatrudnienie w innych służbach podległych resortowi. Obecnie około 2/3 pracowników ma zagwarantowaną możliwość kontynuacji zatrudnienia. Ponadto nieruchomości reorganizowanych oddziałów SG, o ile nie będą niezbędne w dalszej działalności formacji, zostaną zagospodarowane przez służby resortu spraw wewnętrznych lub służby z nimi współpracujące.