Od początku celem projektowanej regulacji było zwiększenie poziomu ochrony klientów instytucji finansowych, zwłaszcza tych konsumentów którzy deponowali swoje środki w podmiotach nie objętych obowiązkiem uzyskania zezwolenia na wykonywanie usług finansowych. Jak łatwo można się domyśleć bezpośrednią motywacją ustawodawcy były szerokie skutki społeczne tak zwanej afery Amber Gold.

Przewidziana regulacja będzie skupiała się na następujących sześciu najważniejszych aspektach:

1. rozszerzenie kompetencji Komisji Nadzoru Finansowego do przeprowadzania postępowania wyjaśniającego na wszystkie podmioty rynku finansowego w sytuacji podejrzenia, że wykonują działalność bez zezwolenia

2. zaostrzenie sankcji karnych za gromadzenie środków innych osób w celu obciążenia ich ryzykiem, bez zezwolenia,

3. usprawnienie współpracy KNF i organów ścigania w zakresie informowania o możliwości popełnienia przestępstwa,

4. wprowadzenie obowiązku uzyskania wpisu do rejestru w celu prowadzenia działalności polegającej na udzielaniu kredytów konsumenckich,

5. ograniczenie opłat, prowizji i odsetek przy pożyczkach i kredytach

6. ustalenie zasad przekazywania informacji o udzielonych kredytach konsumenckich przez banki i pożyczkodawców niebankowych.

Postępowanie wyjaśniające mające na celu sprawdzenie czy podmiot rynku finansowego działa bez zezwolenia będzie uregulowane na takiej samej zasadzie jak już funkcjonujące postępowanie wyjaśniające w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz.U. z 2005 r. nr 183 poz. 1537 z późn. zm.), uregulowane w art. 38. W celu ustalenia czy istnieje podejrzenie popełnienia przez podmiot przestępstwa Przewodniczący KNF będzie mógł wszcząć postępowanie wyjaśniające, w toku którego będzie mógł żądać dostarczenia niezbędnych do wyjaśnienia sprawy informacji. Sankcją karną za udaremnienie lub utrudnianie czynności postępowania wyjaśniającego będzie kara ograniczenia wolności, pozbawienia wolności do lat dwóch lub kara grzywny do pół miliona złotych.

W dalszej kolejności ustawodawca proponuje zaostrzyć karę przewidzianą w art. 171 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 1997 r. Prawo Bankowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 1376 z późn. zm.), dalej jako pr.bank. Dotychczasowa kara 3 lat pozbawienia wolności i grzywny 5 milionów zł za prowadzenie, bez zezwolenia, działalność polegającą na gromadzeniu środków pieniężnych innych osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, w celu udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych lub obciążania ryzykiem tych środków w inny sposób, zostanie podwyższona do 5 lat pozbawienia wolności i 10 milionów zł grzywny.

Następnym ważnym punktem założeń zmian jest propozycja umożliwienia KNF ujawniania informacji objętych tajemnicą zawodową, w tym tajemnicą bankową uregulowaną w art. 10a pr.bank. przy zawiadamianiu organów ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na rynku finansowym. Osoby, które zapoznały się z tymi informacjami w toku śledztwa zostałyby zobowiązane do zachowania ich w tajemnicy.

Podmioty udzielające kredytów konsumenckich ze środków własnych zostałyby objęte obowiązkiem uzyskania wpisu do rejestru. Obowiązkiem nie zostałyby objęte banki krajowe, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz przedsiębiorcy udzielający kredytów w postaci odroczenia zapłaty ceny lub wynagrodzenia, na zakup towarów lub usług przez nich oferowanych. Prowadzenie działalności polegającej na udzielaniu kredytów ze środków własnych stanie się działalnością reglamentowaną w świetle przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.; Dz.U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.).

Przedsiębiorca ubiegający się o wpis do rejestru będzie musiał spełnić następujące warunki: formą prowadzenia działalności będzie spółka kapitałowa z kapitałem zakładowym wynoszącym minimum 200 tys. zł. Przy czym kapitał zakładowy nie będzie mógł być przyjęty przez spółkę pod tytułem zwrotnym. Osobami wchodzącymi w skład zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz prokurenci nie będą mogły być osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotami pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe i przestępstwo oszustwa.

Wpis do rejestru będzie czynnością materialno-techniczną i nie będzie wymagał decyzji administracyjnej.

Założenia ustawy przewidują także wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) polegających na wprowadzeniu maksymalnej wysokości odsetek za opóźnienie w spełnieniu zobowiązania. Wysokość maksymalna zostanie ustalona na poziomie sześciokrotności stopy kredytu lombardowego ustalanej przez Narodowy Bank Polski. Maksymalny pułap odsetek będzie miał zastosowanie także do opłat o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckich (Dz.U. z 2011 r. nr 126 poz. 715 z późn. zm.), dalej jako: u.k.k.

Dodatkowo ustawodawca proponuje, aby suma kosztów pozaodsetkowych kredytu konsumenckiego, rozumiana jako całkowity koszt kredytu (art. 5 ust. 6 u.k.k.) z wyłączeniem odsetek nie przekraczała 25 proc. całkowitej kwoty kredytu konsumenckiego i 30 proc. całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym

Ten ostatni element spotkał się z szeroką krytyką podmiotów konsultujących założenia do ustawy. Zwracano uwagę, że z uzasadnienia do projektu nie wynika, czym uwarunkowana jest potrzeba ograniczenia kosztów kredytu i arbitralnego ustanowienia ich na poziomi 30 proc. całkowitych kosztów kredytu.

Źródło: www.legislacja.rcl.gov.pl