Liczba zgłoszeń produktów niebezpiecznych w Unii Europejskiej rośnie z roku na rok. W 2008 roku była ona najwyższa od 5 lat, tj. od momentu implementacji unijnej Dyrektywy o ogólnym bezpieczeństwie produktów.
Szczegółowa analiza danych wskazuje na następujące tendencje:
- Wskaźnik zgłoszeń produktów niebezpiecznych w Unii Europejskiej był w roku 2008 wyższy o 15% od średniej z poprzedniego roku, a w ciągu ostatnich 3 lata wzrósł o ok. 118%.
-
Zdecydowanie największa liczba zgłoszeń produktów niebezpiecznych odnosi się do tych pochodzących z Chin. W 2008 roku stanowiły one ok. 48% wszystkich zgłoszeń, choć odsetek ten jest nieznacznie niższy niż w poprzednim roku. Spadek ten może być pierwszą oznaką, że chińscy producenci podnoszą jakość i standardy bezpieczeństwa, aczkolwiek jest jeszcze zbyt wcześnie, by wyciągać ostateczne wnioski.
- W 2008 roku Polska, na tle innych krajów pochodzenia produktów niebezpiecznych, zajmowała 10 pozycję. Rok wcześniej była na miejscu 8, co oznacza, że nasza pozycja na tle innych państw się poprawiła.
- W Polsce organem odpowiedzialnym za prowadzenie rejestru produktów niebezpiecznych jest Prezes UOKiK. W 2008 roku, do UOKiK zgłoszone zostały 24 produkty niebezpieczne, co oznacza wzrost w porównaniu do 2007 roku o 20 % (w 2007 roku - 20 zgłoszeń, w 2006 - 30, w 2005 - 13). Najwięcej produktów niebezpiecznych zgłoszonych do rejestru UOKiK w 2008 należało m.in. do kategorii: odzież, zabawki dla dzieci, urządzenia elektryczne (lampy) i kosmetyki.
-
Zabawki dla dzieci zdecydowanie pozostają przedmiotem największej liczby zgłoszeń produktów niebezpiecznych w całej Unii Europejskiej. Jednakże udział zabawek w ogólnej liczbie powiadomień nieznacznie zmalał w stosunku do poprzedniego roku, prawdopodobnie również odzwierciedlając większe zainteresowanie przedsiębiorców reprezentujących branżę zabawek ich jakością oraz bezpieczeństwem produkcji.
- Liczba niebezpiecznych produktów konsumenckich zgłoszonych właściwym organom w Europie była w roku 2008 ponad połowę wyższa niż liczba produktów z podobnych kategorii zgłoszonych odpowiednim organom w Stanach Zjednoczonych. Wskazuje to na to, iż w kwestii bezpieczeństwa produktów, Europa jest nadal obszarem o znacznie wyższych wymaganiach regulacyjnych niż Stany Zjednoczone, z czego obecnie dobrze zdają sobie sprawę międzynarodowi producenci. Stany Zjednoczone zaczynają zmniejszać ten dystans dzięki ostatnim reformom przepisów dotyczących bezpieczeństwa produktów w tym kraju.
Ewa Rutkowska, adwokat, szef Praktyki Farmaceutycznej i Odpowiedzialności za Produkt w warszawskim biurze Lovells komentuje:
Liczba produktów wycofanych z obrotu utrzymuje tendencję wzrostową. Pod względem bezpieczeństwa produktów, doświadczeni światowi producenci postrzegają Europę jako środowisko o znacznie wyższych wymaganiach regulacyjnych niż Stany Zjednoczone. Właściwe organy w poszczególnych państwach UE wykazują coraz większą aktywność w egzekwowaniu przepisów dotyczących bezpieczeństwa produktów oraz wyłapywaniu produktów niebezpiecznych na wszystkich etapach procesu dystrybucji. Producenci, często w wyniku niemiłych doświadczeń, stają się coraz bardziej świadomi potencjalnych kosztów związanych z nieprzestrzeganiem nowych przepisów. Proces ten będzie postępował. Dzięki współpracy z producentami największych światowych marek z szeregu branż wiemy, że postępujące zmiany w Unii Europejskiej, jak i na całym świecie, powodują, że firmy zmieniają swoje podejście do bezpieczeństwa produktów i odpowiadają na wzrastające wymagania regulacyjne.
Komisja Europejska uznała kwestie bezpieczeństwa produktów za ważny punkt swojego programu działań. Komisarz UE ds. Konsumentów, Meglena Kunewa, kontynuuje realizację programu, którego celem jest poprawa ochrony konsumentów na wielu poziomach. Działania te zbiegają się z ważnymi reformami przepisów regulacyjnych w Stanach Zjednoczonych, które pod wieloma względami odzwierciedlają odpowiednie regulacje obowiązujące od pewnego czasu w krajach Unii Europejskiej.
Informacje dodatkowe:
- Unijna Dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie produktów, której termin implementacji w państwach członkowskich Unii Europejskiej minął w styczniu 2004 roku, w Polsce implementowana ustawą z dnia 12 grudnia 2003 roku o ogólnym bezpieczeństwie produktów), wprowadziła bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące produktów niebezpiecznych obecnych na rynku oraz egzekwowania ich przestrzegania przez osoby odpowiedzialne za wprowadzenie takich produktów do obrotu. Dotyczy to producentów, dystrybutorów i detalistów z branży dóbr konsumenckich, począwszy od pojazdów silnikowych i łodzi, a kończąc na kosmetykach, zabawkach i sprzęcie elektrycznym. Wspomniane przepisy dotyczące bezpieczeństwa produktów konsumenckich, w tym te regulujące wycofywanie produktów, wpłynęły znacząco na liczbę nagłaśnianych przypadków wycofania produktów z rynku.
- Nowe regulacje dotyczące wycofywania produktów nakładają szczególne obowiązki na producentów, którzy sprzedają swoje produkty na terenie Unii Europejskiej. W praktyce, w przypadku potencjalnego wycofania produktu, każdy producent cieszący się na rynku dobrą opinią, której nie chce stracić, kontaktuje się bezpośrednio z odpowiednimi lokalnymi organami wszystkich krajów, w których produkt został wprowadzony do obrotu. Nieprzestrzeganie przepisów może prowadzić do nałożenia surowych kar, jak również spowodować ogromne ryzyko negatywnej reakcji ze strony mediów.