Dnia 29 września 2008 r. Zamawiający udzielił Wykonawcy zamówienia w trybie z wolnej ręki na korzystanie z Bazy LEX Omega, tj. zawartej w bazie informacji prawnej oraz programu komputerowego ją obsługującego, w okresie od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r. Wartość udzielonego zamówienia została określona przez Zamawiającego na kwotę 414.848,00 zł (106.999,56 euro). 4 grudnia 2009 r. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych wszczął kontrolę doraźną przedmiotowego postępowania w zakresie legalności wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki. W wyniku przeprowadzonej kontroli, Prezes UZP zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych, poprzez niewykazanie, że w niniejszej sprawie zaistniały przyczyny związane z ochroną praw wyłącznych, wynikające z odrębnych przepisów. Prezes UZP, wobec nieuwzględnienia zastrzeżeń Zamawiającego, przekazał je do Krajowej Izby Odwoławczej celem zaopiniowania.
Zgodnie z art. 67 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych, Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych, wynikających z odrębnych przepisów. Zdaniem KIO, w przedmiotowym postępowaniu Zamawiający uznał, iż ochrona ta wynika z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jako że przedmiot zamówienia stanowi utwór zbiorowy w rozumieniu przepisów tej ustawy, modyfikowany wedle przyjętej i na bieżąco weryfikowanej przez jego autorów koncepcji twórczej. Skład orzekający KIO stwierdził, że przedmiot zamówienia nie został opisany w sposób celowy i nieuzasadniony tak, by wykonać go mógł tylko jeden wykonawca. Jeżeli bowiem uznać, że tylko Wykonawca, z którym zawarto umowę, ma w swojej ofercie możliwość korzystania z wymaganego przez Zamawiającego zbioru aktów prawnych i opracowań, to tylko on ma możliwość spełnienia świadczenia pożądanego przez Zamawiającego, a więc zajmuje on pozycję tzw. "naturalnego monopolisty".
KIO podzieliła stanowisko Zamawiającego, iż przy udzieleniu zamówienia prowadzonego przez Zamawiającego na zakup Systemu Informacji Prawnej LEX Omega wystąpiły przesłanki wskazane w art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy - Prawo zamówień publicznych, tj. zamówienie to może być świadczone tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów.
Uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 maja 2009 r., KIO/KD 12/2009 (LEX nr 568727).

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line