Taką zmianę z dniem 18 sierpnia br. wprowadza do Kodeksu postępowania karnego nowelizacja z dnia 13 lipca 2012 r. (Dz. U. poz. 886).

Zmiana ta jest podyktowana koniecznością dostosowania przepisów k.p.k. do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 października 2011 r., w którym TK uznał, że art. 632 pkt 2 k.p.k. jest niezgodny z Konstytucją w takim zakresie, w jakim w razie umorzenia postępowania z powodu śmierci oskarżonego, uniemożliwia zasądzenie na rzecz pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego należności z tytułu udziału w tym postępowaniu adwokata lub radcy prawnego, ustanowionego w charakterze pełnomocnika.

W systemie LEX znajdziesz zagadnienie powiązane z tym artykułem:

Zwrot kosztów procesu

Najczęściej czytane w temacie:

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

Zamów bezpłatny dostęp na 14 dni

To zagadnienie zawiera:

{"dataValues":[3520,347,44,39,16],"dataValuesNormalized":[18,2,1,1,1],"labels":["Orzeczenia i pisma urz\u0119dowe","Komentarze i publikacje","Procedury","Pytania i odpowiedzi","Akty prawne"],"colors":["#EA8F00","#007AC3","#E5202E","#940C72","#85BC20"],"maxValue":3966,"maxValueNormalized":20}

Najczęściej czytane w temacie:

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

Zamów bezpłatny dostęp na 14 dni

Zdaniem Trybunału sytuacja ta jest sprzeczna z zasadą zwrotu kosztów przez stronę, której stanowisko nie utrzymało się w toku postępowania. W przypadku śmierci oskarżonego wprawdzie nie dochodzi do rozstrzygnięcia i przyznania racji którejś ze stron, ale ponieważ przyczyna umorzenia nie jest zależna od pokrzywdzonego, nie można też uznać, że to on przegrał sprawę i w związku z tym powinien ponieść jej koszty. Obciążanie go zatem takimi kosztami, nawet wyłącznie w zakresie ustanowionego pełnomocnictwa, może zostać odebrane przez niego jako pewnego rodzaju niesprawiedliwość. Ponadto wizja ponoszenia takich kosztów, niekiedy bardzo wysokich, bez możliwości ich zwrotu w razie śmierci oskarżonego, może zniechęcać pokrzywdzonych do aktywności procesowej i w ten sposób ograniczać im dostęp do sądu.

Dodany nowelizacją art. 632b k.p.k. zapewnia sądowi możliwość orzeczenia o zwrocie przez Skarb Państwa kosztu ustanowienia jednego pełnomocnika nie tylko w przypadku śmierci oskarżonego, ale i w innych przypadkach, w których umorzenie postępowania wynika z przyczyn powstałych w toku postępowania, niezależnych od pokrzywdzonego czy oskarżonego, jak np. przedawnienie karalności.

Eliza Wasińska

Redakcja Publikacji Elektronicznych WKP