Komornik nie pobiera opłaty egzekucyjnej, gdy dłużnik umarł

Ustawa o komornikach sądowych nie zezwala na pobranie opłaty egzekucyjnej od wierzyciela, którego dłużnik nie żyje już w momencie wystawiania tytułu wykonawczego stwierdził Sąd Najwyższy wydając uchwałę.

Pełny tekst uchwały Sądu Najwyższego z 17 grudnia br. brzmi: Przepis art.49 ust.4 w związku z art.2 ustawy z 29 sierpnia 1007 r. o komornikach sądowych i egzekucji w brzmieniu ustalonym ustawą  z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw nie stanowi podstawy pobrania przez komornika podstawy pobrania opłaty egzekucyjnej od wierzyciela w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z uwagi na brak zdolności sądowej dłużnika (art.824 par.1 pkt 2 kpc ), który to brak istniał już w chwili złożenia wniosku egzekucyjnego.

Pytanie prawne Sądu Okręgowego w Sieradzu powstało na tle sprawy egzekucyjnej.  Wierzyciel, którym był Bank Pocztowy dysponował tytułem egzekucyjnym. Jednak zwrócił się do komornika w celu egzekucji długu dopiero po trzech latach od uzyskania tytułu wykonawczego. Wiadomo było wówczas, że dłużnik nie żyje. Komornik odrzucił wniosek Banku w sprawie wszczęcia egzekucji 31 grudnia 2009 r. i obarczył kosztami wszczęcia egzekucji w wysokości 287 zł wierzyciela, czyli Bank Pocztowy. Bank złożył skargę na to postanowienie, w której powołał się na art. 824 par.1 pkt.2 kpc, który stanowi, że umarza się postępowanie egzekucyjne, „jeżeli wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności sądowej”. Ponadto wszczęcie egzekucji jest niecelowe. Sąd przyznał rację bankowi, ale komornik odwołał się od tego postanowienia i za podstawę przyjął art.49 ust. 4 ustawy o komornikach, który mówi, że „w przypadku niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego opłaty uiszcza wierzyciel „

Dlatego sąd okręgowy zadał pytanie Sądowi Najwyższemu: Czy niecelowe jest wszczęcie przez wierzyciela postępowania egzekucyjnego w stosunku do nieżyjącego dłużnika i jaką opłatę powinien pobrać komornik od wierzyciela, gdy dłużnik umrze.

Sędzia sprawozdawca Marta Romańska stwierdziła, że sytuacji, gdy dłużnik umiera, na ogół w ogóle nie dochodzi do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Postępowanie jest niecelowe. Przepisy kodeksu nie zezwalają na pobieranie opłat od czynności komornika, gdy wierzyciel nic nie zyskuje na przeprowadzonej egzekucji.

Sygnatura akt III CZP 93/10