O planowanej debacie poinformowała Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która skorzystała z przysługującej jej możliwości przedstawienia swoich uwag.

W lipcu 2014 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyroki w sprawach więźniów CIA przetrzymywanych w Polsce – Al Nashiriego i Abu Zubaydah (skarga nr 28761/11). ETPC w wyroku nakazał Polsce m.in. przeprowadzenie skutecznego i rzetelnego śledztwa w tej sprawie i uzyskanie od USA gwarancji dyplomatycznych dla więźniów. Teraz nad wykonaniem tego wyroku czuwa Komitet Ministrów Rady Europy, który regularnie obraduje nad sprawą.

Czytaj:
Strasburg: Trybunał częściowo uznał skargi ws. więzień CIA >>
Strasburg: Trybunał odrzucił odwołanie Polski ws. więzień CIA>>

W swoim stanowisku HFPC podniosła, że dotychczas podstawowym problemem w ustaleniu faktów oraz określeniu osób odpowiedzialnych za naruszenia praw człowieka jest to, że dowody mają charakter niejawny. Jednocześnie HFPC podkreśliła, że 4 marca 2016 r. weszła w życie nowa ustawa – prawo o prokuraturze, której przepisy nadają Prokuratorowi Generalnemu kompetencję do zniesienia lub zmiany klauzuli tajności. Odpowiedzialność rządu RP za realizację zobowiązań międzynarodowych może wymagać skorzystania z posiadanych kompetencji z uwagi na wagę tej sprawy.

HFPC odniosła się także do uwag Komitetu Ministrów, który wskazywał na problemy związane z mechanizmem kontroli nad służbami. Podczas spotkania 6-7 czerwca 2016 r. Komitet Ministrów zalecił Polsce uporanie się ze źródłem problemu powstałego w sprawie, w tym z nadmierną inwigilacją. HFPC podkreśliła, że została uchwalona nowa ustawa antyterrorystyczna, która idzie w przeciwnym kierunku do zaleceń Komitetu i poszerza możliwości inwigilacji obywateli, a także cudzoziemców, wobec których uprawnienia są jeszcze szersze.