10 grudnia obchodzony jest Dzień Praw Człowieka.

"Aktualne diagnozy dotyczące sytuacji w polskich szkołach, formułowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Instytut Badań Edukacyjnych, Najwyższą Izbę Kontroli oraz liczne organizacje pozarządowe wskazują na znaczące problemy związane z przestrzeganiem zapisów międzynarodowego i krajowego prawa, dotyczące edukacji i przeciwdziałania nierównemu traktowaniu" - napisano w apelu Koalicji.

Zwraca ona uwagę m.in. na obecność stereotypów i treści dyskryminacyjnych w dopuszczonych do użytku podręcznikach szkolnych, niewystarczające umiejętnościami nauczycieli w rozpoznawaniu i radzeniu sobie z dyskryminacją i przemocą w szkołach oraz ograniczone wsparcie dla działań równościowych ze strony instytucji i osób odpowiedzialnych za kształt oraz realizację polityki edukacyjnej.

"W konsekwencji mamy do czynienia z sytuacją, w której z jednej strony dzieci oraz młodzież zbyt często doświadczają dyskryminacji i przemocy w szkołach, z drugiej zaś nie otrzymują wystarczającej ochrony. Nie są także wyposażane w wiedzę i kompetencje, by samodzielnie bronić się przed tymi zjawiskami. Taka sytuacja jest sprzeczna z ideą polskiej szkoły, której zadaniem, zgodnie z podstawą programową, jest podejmowanie działań zapobiegających wszelkiej dyskryminacji" - podkreślono w apelu.

Dlatego Koalicja na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej zwróciła się do premiera o wystosowanie oficjalnego listu do dyrekcji szkół, podkreślającego wagę praw człowieka i większej obecności edukacji równościowej w nauczaniu i życiu szkoły.

Postuluje też powołanie międzyresortowej rady ds. przeciwdziałania dyskryminacji poprzez edukację, zapewnienie w ramach studiów oraz w ramach doskonalenia zawodowego regularnych szkoleń dla nauczycieli na temat edukacji antydyskryminacyjnej. Opowiada się również za opracowaniem i wdrożeniem konkretnej instrukcji dla rzeczoznawców podręczników szkolnych, dotyczącej zapobiegania pojawianiu się w nich treści dyskryminacyjnych i stereotypizujących.

Rzeczniczka MEN Paulina Klimek proszona przez PAP o komentarz do apelu poinformowała, że w nowelizowanym rozporządzeniu w sprawie nadzoru pedagogicznego (projekt jest na końcowym etapie prac legislacyjnych) zobowiązano szkoły i placówki do realizacji działań antydyskryminacyjnych obejmujących całą społeczność szkoły.

"Aby wesprzeć nauczycieli w prowadzeniu zajęć poświęconych problematyce dyskryminacyjnej zostały opracowane gotowe scenariusze lekcji, które znajdują się w publikacji +Kompasik. Edukacja na rzecz praw człowieka w pracy z dziećmi+ (wydanym w 2009 przez Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli). MEN podjęło również działania, których celem jest uwrażliwienie w procesie dopuszczania podręczników do użytku szkolnego na treści dyskryminacyjne w podręcznikach" - napisała Klimek w komunikacie.

"W ubiegłym roku minister wystosowała do rzeczoznawców podręczników kształcenia ogólnego list, w którym zwróciła uwagę, aby w trakcie opiniowania podręczników analizowali treści znajdujące się w podręcznikach pod kątem równego traktowania oraz przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub wyznanie, poglądy polityczne, wiek, orientację seksualną, stan cywilny i rodzinny" - zaznaczyła.

Rzeczniczka dodała, że w celu uwrażliwienia rzeczoznawców na treści o charakterze dyskryminacyjnym resort edukacji od 2011 r. organizuje dla nich szkolenia. W marcu i listopadzie 2011 r. w szkoleniach z zakresu problematyki równości płci w podręcznikach wzięło udział 274 rzeczoznawców, w grudniu 2012 r. kolejnych 200 rzeczoznawców. Według Klimek, problematyka stereotypów i treści dyskryminacyjnych w podręcznikach będzie również przedmiotem kolejnych szkoleń w przyszłym roku.

"Tegoroczne, grudniowe wykłady dla rzeczoznawców, obejmujące przykłady niewłaściwego podejścia do tych zagadnień w podręcznikach szkolnych do różnych przedmiotów oraz sposoby zapobiegania stereotypowemu obrazowi płci, prowadziły przedstawicielki Towarzystwa Edukacji Antydyskryminacyjnej" - podała. Klimek podkreśliła, że MEN jest otwarte na propozycje opracowania wskazówek dla rzeczoznawców podręczników szkolnych, dotyczące zapobiegania pojawianiu się w nich treści dyskryminacyjnych i stereotypizujących. "Deklaracje współpracy z MEN w tym zakresie złożyły członkinie zarządu Kongresu Kobiet" - poinformowała.

Koalicja na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej to porozumienie 32 organizacji pozarządowych, partnerów społecznych i grup nieformalnych. Celem Koalicji jest wprowadzenie rzetelnej edukacji na rzecz praw człowieka i równości do polskich szkół. Wśród członków koalicji są m.in. Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, Amnesty International Polska, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Fundacja Feminoteka, Kampania Przeciw Homofobii, Grupa Edukatorów Seksualnych PONTON, Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa "Bardziej kochani", Stowarzyszenie Romów w Polsce i Związek Nauczycielstwa Polskiego.

Dzień Praw Człowieka ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1950 r. w rocznicę podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.